प्रमाद

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Hindi

[edit]

Etymology

[edit]

From Sanskrit प्रमाद (pramā́da).

Pronunciation

[edit]
  • (Delhi) IPA(key): /pɾə.mɑːd̪/, [pɾɐ.mäːd̪]

Noun

[edit]

प्रमाद (pramādm

  1. negligence; carelessness
  2. error; mistake
  3. intoxication
  4. frenzy; lust

Declension

[edit]

References

[edit]

Marathi

[edit]

Etymology

[edit]

From Sanskrit प्रमाद (pramā́da).

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

प्रमाद (pramādm

  1. negligence; carelessness
  2. error; mistake
  3. intoxication
  4. haughtiness

Declension

[edit]
Declension of प्रमाद (masc cons-stem)
direct
singular
प्रमाद
pramād
direct
plural
प्रमाद
pramād
singular
एकवचन
plural
अनेकवचन
nominative
प्रथमा
प्रमाद
pramād
प्रमाद
pramād
oblique
सामान्यरूप
प्रमादा
pramādā
प्रमादां-
pramādān-
acc. / dative
द्वितीया / चतुर्थी
प्रमादाला
pramādālā
प्रमादांना
pramādānnā
ergative प्रमादाने, प्रमादानं
pramādāne, pramādāna
प्रमादांनी
pramādānnī
instrumental प्रमादाशी
pramādāśī
प्रमादांशी
pramādānśī
locative
सप्तमी
प्रमादात
pramādāt
प्रमादांत
pramādāt
vocative
संबोधन
प्रमादा
pramādā
प्रमादांनो
pramādānno
Oblique Note: The oblique case precedes all postpositions.
There is no space between the stem and the postposition.
Locative Note: -त (-ta) is a postposition.
Genitive declension of प्रमाद (masc cons-stem)
masculine object
पुल्लिंगी कर्म
feminine object
स्त्रीलिंगी कर्म
neuter object
नपुसकलिंगी कर्म
oblique
सामान्यरूप
singular
एकवचन
plural
अनेकवचन
singular
एकवचन
plural
अनेकवचन
singular*
एकवचन
plural
अनेकवचन
singular subject
एकवचनी कर्ता
प्रमादाचा
pramādāċā
प्रमादाचे
pramādāċe
प्रमादाची
pramādācī
प्रमादाच्या
pramādācā
प्रमादाचे, प्रमादाचं
pramādāċe, pramādāċa
प्रमादाची
pramādācī
प्रमादाच्या
pramādācā
plural subject
अनेकवचनी कर्ता
प्रमादांचा
pramādānċā
प्रमादांचे
pramādānċe
प्रमादांची
pramādāñcī
प्रमादांच्या
pramādāncā
प्रमादांचे, प्रमादांचं
pramādānċe, pramādānċa
प्रमादांची
pramādāñcī
प्रमादांच्या
pramādāñcā
* Note: Word-final (e) in neuter words is alternatively written with the anusvara and pronounced as (a).
Oblique Note: For most postpostions, the oblique genitive can be optionally inserted between the stem and the postposition.

References

[edit]

Sanskrit

[edit]

Alternative scripts

[edit]

Etymology

[edit]

प्र- (pra-, pro-) +‎ माद (māda, vṛddhi derivative of मद (mada, intoxication)).

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

प्रमाद (pramā́da) stemm

  1. carelessness; heedlessness
    Antonym: अप्रमाद (apramāda)
    • (Can we date this quote?), The Buddha, Dhammapada(pāḷi) (subsequently translated from Pali to Sanskrit), Appamādavaɡɡa, page 32; republished in The Eighteenth Book in the Suttanta-Pitaka: Khuddaka-Nikāya[1], Colombo, 2009:
      8. ප්‍රමාදමප්‍රමාදෙන යදා නුදති පණ‍්ඩිතඃ
      ප්‍රඥාප්‍රසාදමාරුහ්‍ය ත්‍වශොකඃ ශොකිනීං ප්‍රජාම්
      පර්‍වතස‍්ථ ඉව භූමිෂ‍්ඨාන් ධීරො බාලානවෙක්‍ෂතෙ
      8 Pramādamapramādena yadā nudati paṇḍitaḥ
      Prajñāprasādamāruhya tvaśokaḥ śokinīṃ prajām
      Parvatastha iva bhūmiṣṭhān dhīro bālānavekṣate
      8. When the astute dispel negligence by means of diligence,
      having ascended the palace of wisdom, the sorrow-free then behold this generation of sorrow,
      as a wise man on a mountain-top beholds the fools below.
      (literally, “8. When the astute dispel negligence by means of diligence,
      having ascended the palace of wisdom, the sorrow-free then behold this generation of sorrow,
      as a wise man on a mountain-top beholds the fools on the ground.
      ”)
      (Wiktionary translation adapted from translation of the Pali by Ajahn Sujato.)

Declension

[edit]
Masculine a-stem declension of प्रमाद (pramā́da)
Singular Dual Plural
Nominative प्रमादः
pramā́daḥ
प्रमादौ / प्रमादा¹
pramā́dau / pramā́dā¹
प्रमादाः / प्रमादासः¹
pramā́dāḥ / pramā́dāsaḥ¹
Vocative प्रमाद
prámāda
प्रमादौ / प्रमादा¹
prámādau / prámādā¹
प्रमादाः / प्रमादासः¹
prámādāḥ / prámādāsaḥ¹
Accusative प्रमादम्
pramā́dam
प्रमादौ / प्रमादा¹
pramā́dau / pramā́dā¹
प्रमादान्
pramā́dān
Instrumental प्रमादेन
pramā́dena
प्रमादाभ्याम्
pramā́dābhyām
प्रमादैः / प्रमादेभिः¹
pramā́daiḥ / pramā́debhiḥ¹
Dative प्रमादाय
pramā́dāya
प्रमादाभ्याम्
pramā́dābhyām
प्रमादेभ्यः
pramā́debhyaḥ
Ablative प्रमादात्
pramā́dāt
प्रमादाभ्याम्
pramā́dābhyām
प्रमादेभ्यः
pramā́debhyaḥ
Genitive प्रमादस्य
pramā́dasya
प्रमादयोः
pramā́dayoḥ
प्रमादानाम्
pramā́dānām
Locative प्रमादे
pramā́de
प्रमादयोः
pramā́dayoḥ
प्रमादेषु
pramā́deṣu
Notes
  • ¹Vedic

Descendants

[edit]
  • Pali: pamāda

References

[edit]