अप्रमाद

Sanskrit

Alternative forms

Alternative scripts

• অপ্ৰমাদ (Assamese script)
• ᬅᬧ᭄ᬭᬫᬵᬤ (Balinese script)
• অপ্রমাদ (Bengali script)
• 𑰀𑰢𑰿𑰨𑰦𑰯𑰟 (Bhaiksuki script)
• 𑀅𑀧𑁆𑀭𑀫𑀸𑀤 (Brahmi script)
• အပြမာဒ (Burmese script)
• અપ્રમાદ (Gujarati script)
• ਅਪ੍ਰਮਾਦ (Gurmukhi script)
• 𑌅𑌪𑍍𑌰𑌮𑌾𑌦 (Grantha script)
• ꦄꦥꦿꦩꦴꦢ (Javanese script)
• 𑂃𑂣𑂹𑂩𑂧𑂰𑂠 (Kaithi script)
• ಅಪ್ರಮಾದ (Kannada script)
• អប្រមាទ (Khmer script)
• ອປ຺ຣມາທ (Lao script)
• അപ്രമാദ (Malayalam script)
• ᠠᢒᡵᠠᠮᠠ᠎᠊ᠠᡩᠠ (Manchu script)
• 𑘀𑘢𑘿𑘨𑘦𑘰𑘟 (Modi script)
• ᠠᢒᠷᠠᠮᠠᢗᢑᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑦠𑧂𑧠𑧈𑧆𑧑𑦿 (Nandinagari script)
• 𑐀𑐥𑑂𑐬𑐩𑐵𑐡 (Newa script)
• ଅପ୍ରମାଦ (Odia script)
• ꢂꢦ꣄ꢬꢪꢵꢣ (Saurashtra script)
• 𑆃𑆥𑇀𑆫𑆩𑆳𑆢 (Sharada script)
• 𑖀𑖢𑖿𑖨𑖦𑖯𑖟 (Siddham script)
• අප්‍රමාද (Sinhalese script)
• 𑩐𑩰 𑪙𑩼𑩴𑩛𑩭 (Soyombo script)
• 𑚀𑚞𑚶𑚤𑚢𑚭𑚛 (Takri script)
• அப்ரமாத³ (Tamil script)
• అప్రమాద (Telugu script)
• อปฺรมาท (Thai script)
• ཨ་པྲ་མཱ་ད (Tibetan script)
• 𑒁𑒣𑓂𑒩𑒧𑒰𑒠 (Tirhuta script)
• 𑨀𑨞𑩇𑨫𑨢𑨊𑨛 (Zanabazar Square script)

Etymology

अ- (a-, “un-”) +‎ प्रमाद (pramā́da, “carelessness”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ɐp.ɾɐ.mɑː.dɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ɐp.ɾɐˈmɑː.d̪ɐ/

Noun

अप्रमाद • (apramāda) stem, m

1. vigilance; mindfulness; attentiveness; heedfulness; alertness

   Antonym: प्रमाद (pramā́da)

   • (Can we date this quote?), The Buddha, Dhammapada(pāḷi) (subsequently translated from Pali to Sanskrit), Appamādavaɡɡa, page 32; republished in The Eighteenth Book in the Suttanta-Pitaka: Khuddaka-Nikāya‎^[1], Colombo, 2009:

     8. ප්‍රමාදමප්‍රමාදෙන යදා නුදති පණ‍්ඩිතඃ
     ප්‍රඥාප්‍රසාදමාරුහ්‍ය ත්‍වශොකඃ ශොකිනීං ප්‍රජාම්
     පර්‍වතස‍්ථ ඉව භූමිෂ‍්ඨාන් ධීරො බාලානවෙක්‍ෂතෙ

     8 Pramādamapramādena yadā nudati paṇḍitaḥ
     Prajñāprasādamāruhya tvaśokaḥ śokinīṃ prajām
     Parvatastha iva bhūmiṣṭhān dhīro bālānavekṣate

     8. When the astute dispel negligence by means of diligence,
     having ascended the palace of wisdom, the sorrow-free then behold this generation of sorrow,
     as a wise man on a mountain-top beholds the fools below.

     (literally, “8. When the astute dispel negligence by means of diligence,
     having ascended the palace of wisdom, the sorrow-free then behold this generation of sorrow,
     as a wise man on a mountain-top beholds the fools on the ground.”)

     (Wiktionary translation adapted from translation of the Pali by Ajahn Sujato.)

Declension

Masculine a-stem declension of अप्रमाद (apramāda)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अप्रमादः apramādaḥ	अप्रमादौ / अप्रमादा¹ apramādau / apramādā¹	अप्रमादाः / अप्रमादासः¹ apramādāḥ / apramādāsaḥ¹
Vocative	अप्रमाद apramāda	अप्रमादौ / अप्रमादा¹ apramādau / apramādā¹	अप्रमादाः / अप्रमादासः¹ apramādāḥ / apramādāsaḥ¹
Accusative	अप्रमादम् apramādam	अप्रमादौ / अप्रमादा¹ apramādau / apramādā¹	अप्रमादान् apramādān
Instrumental	अप्रमादेन apramādena	अप्रमादाभ्याम् apramādābhyām	अप्रमादैः / अप्रमादेभिः¹ apramādaiḥ / apramādebhiḥ¹
Dative	अप्रमादाय apramādāya	अप्रमादाभ्याम् apramādābhyām	अप्रमादेभ्यः apramādebhyaḥ
Ablative	अप्रमादात् apramādāt	अप्रमादाभ्याम् apramādābhyām	अप्रमादेभ्यः apramādebhyaḥ
Genitive	अप्रमादस्य apramādasya	अप्रमादयोः apramādayoḥ	अप्रमादानाम् apramādānām
Locative	अप्रमादे apramāde	अप्रमादयोः apramādayoḥ	अप्रमादेषु apramādeṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• Pali: appamāda

Adjective

अप्रमाद • (apramāda) stem

1. careful; cautious

Declension

Masculine a-stem declension of अप्रमाद (apramāda)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अप्रमादः apramādaḥ	अप्रमादौ / अप्रमादा¹ apramādau / apramādā¹	अप्रमादाः / अप्रमादासः¹ apramādāḥ / apramādāsaḥ¹
Vocative	अप्रमाद apramāda	अप्रमादौ / अप्रमादा¹ apramādau / apramādā¹	अप्रमादाः / अप्रमादासः¹ apramādāḥ / apramādāsaḥ¹
Accusative	अप्रमादम् apramādam	अप्रमादौ / अप्रमादा¹ apramādau / apramādā¹	अप्रमादान् apramādān
Instrumental	अप्रमादेन apramādena	अप्रमादाभ्याम् apramādābhyām	अप्रमादैः / अप्रमादेभिः¹ apramādaiḥ / apramādebhiḥ¹
Dative	अप्रमादाय apramādāya	अप्रमादाभ्याम् apramādābhyām	अप्रमादेभ्यः apramādebhyaḥ
Ablative	अप्रमादात् apramādāt	अप्रमादाभ्याम् apramādābhyām	अप्रमादेभ्यः apramādebhyaḥ
Genitive	अप्रमादस्य apramādasya	अप्रमादयोः apramādayoḥ	अप्रमादानाम् apramādānām
Locative	अप्रमादे apramāde	अप्रमादयोः apramādayoḥ	अप्रमादेषु apramādeṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of अप्रमादा (apramādā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अप्रमादा apramādā	अप्रमादे apramāde	अप्रमादाः apramādāḥ
Vocative	अप्रमादे apramāde	अप्रमादे apramāde	अप्रमादाः apramādāḥ
Accusative	अप्रमादाम् apramādām	अप्रमादे apramāde	अप्रमादाः apramādāḥ
Instrumental	अप्रमादया / अप्रमादा¹ apramādayā / apramādā¹	अप्रमादाभ्याम् apramādābhyām	अप्रमादाभिः apramādābhiḥ
Dative	अप्रमादायै apramādāyai	अप्रमादाभ्याम् apramādābhyām	अप्रमादाभ्यः apramādābhyaḥ
Ablative	अप्रमादायाः / अप्रमादायै² apramādāyāḥ / apramādāyai²	अप्रमादाभ्याम् apramādābhyām	अप्रमादाभ्यः apramādābhyaḥ
Genitive	अप्रमादायाः / अप्रमादायै² apramādāyāḥ / apramādāyai²	अप्रमादयोः apramādayoḥ	अप्रमादानाम् apramādānām
Locative	अप्रमादायाम् apramādāyām	अप्रमादयोः apramādayoḥ	अप्रमादासु apramādāsu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of अप्रमाद (apramāda)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अप्रमादम् apramādam	अप्रमादे apramāde	अप्रमादानि / अप्रमादा¹ apramādāni / apramādā¹
Vocative	अप्रमाद apramāda	अप्रमादे apramāde	अप्रमादानि / अप्रमादा¹ apramādāni / apramādā¹
Accusative	अप्रमादम् apramādam	अप्रमादे apramāde	अप्रमादानि / अप्रमादा¹ apramādāni / apramādā¹
Instrumental	अप्रमादेन apramādena	अप्रमादाभ्याम् apramādābhyām	अप्रमादैः / अप्रमादेभिः¹ apramādaiḥ / apramādebhiḥ¹
Dative	अप्रमादाय apramādāya	अप्रमादाभ्याम् apramādābhyām	अप्रमादेभ्यः apramādebhyaḥ
Ablative	अप्रमादात् apramādāt	अप्रमादाभ्याम् apramādābhyām	अप्रमादेभ्यः apramādebhyaḥ
Genitive	अप्रमादस्य apramādasya	अप्रमादयोः apramādayoḥ	अप्रमादानाम् apramādānām
Locative	अप्रमादे apramāde	अप्रमादयोः apramādayoḥ	अप्रमादेषु apramādeṣu
Notes	¹Vedic

References

• Monier Williams (1899) “अप्रमाद”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 58.
• Goldstücker, Theodor, Wilson, Horace (1856) “अप्रमाद”, in A Dictionary, Sanskrit and English: […], Berlin: A Asher And Co., →OCLC, page 214.
• Apte, Vaman Shivram (1890) “अप्रमाद”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan