निमित्त

Sanskrit

Etymology

नि- (ni-) +‎ मित्त (mitta).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ni.mit.tɐ/, [ni.mit̚.tɐ]
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /n̪i.mit̪.t̪ɐ/, [n̪i.mit̪̚.t̪ɐ]

Noun

निमित्त • (nimitta) stem, n

1. aim, mark; sign, token; omen
2. cause, occasion; motive; instrument

Declension

Neuter a-stem declension of निमित्त

	singular	dual	plural
nominative	निमित्तम् (nimittam)	निमित्ते (nimitte)	निमित्तानि (nimittāni) निमित्ता¹ (nimittā¹)
vocative	निमित्त (nimitta)	निमित्ते (nimitte)	निमित्तानि (nimittāni) निमित्ता¹ (nimittā¹)
accusative	निमित्तम् (nimittam)	निमित्ते (nimitte)	निमित्तानि (nimittāni) निमित्ता¹ (nimittā¹)
instrumental	निमित्तेन (nimittena)	निमित्ताभ्याम् (nimittābhyām)	निमित्तैः (nimittaiḥ) निमित्तेभिः¹ (nimittebhiḥ¹)
dative	निमित्ताय (nimittāya)	निमित्ताभ्याम् (nimittābhyām)	निमित्तेभ्यः (nimittebhyaḥ)
ablative	निमित्तात् (nimittāt)	निमित्ताभ्याम् (nimittābhyām)	निमित्तेभ्यः (nimittebhyaḥ)
genitive	निमित्तस्य (nimittasya)	निमित्तयोः (nimittayoḥ)	निमित्तानाम् (nimittānām)
locative	निमित्ते (nimitte)	निमित्तयोः (nimittayoḥ)	निमित्तेषु (nimitteṣu)

• ¹Vedic

Descendants

• Pali: nimitta
• Prakrit: 𑀡𑀺𑀫𑀺𑀢𑁆𑀢 (ṇimitta)
  • Sinhalese: නිමිති (nimiti), නිවිති (niwiti)
• → Tamil: நிமித்தம் (nimittam)

References

• Johann Philipp Fabricius, Na. Kadirvelu Pillai, David W. McAlpin, Rajagopal Subramanian, University of Madras, Miron Winslow (2022) “निमित्त”, in Digital Dictionaries of South Asia [Combined Tamil Dictionaries]