नष्ट

See also: नाष्टा

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit नष्ट (naṣṭá). Cognate with Marathi नष्ट (naṣṭa).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /nəʂʈ/, [nɐʂʈ]

Adjective

नष्ट • (naṣṭ) (indeclinable, Urdu spelling نشٹ)

1. destroyed, spoiled, ruined
2. squandered, lost

Marathi

Etymology

Borrowed from Sanskrit नष्ट (naṣṭa). Cognate with Hindi नष्ट (naṣṭ).

Pronunciation

• IPA^(key): /nəʂ.ʈə/

Adjective

नष्ट • (naṣṭa)

1. destroyed

Derived terms

• नष्ट करणे (naṣṭa karṇe, “to destroy”)

References

• Berntsen, Maxine (1982–1983) “नष्ट”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies

Sanskrit

Alternative forms

Alternative scripts

• নষ্ট (Assamese script)
• ᬦᬱ᭄ᬝ (Balinese script)
• নষ্ট (Bengali script)
• 𑰡𑰬𑰿𑰘 (Bhaiksuki script)
• 𑀦𑀱𑁆𑀝 (Brahmi script)
• နၑ္ဋ (Burmese script)
• નષ્ટ (Gujarati script)
• ਨਸ਼੍ਟ (Gurmukhi script)
• 𑌨𑌷𑍍𑌟 (Grantha script)
• ꦤꦰ꧀ꦛ (Javanese script)
• 𑂢𑂭𑂹𑂗 (Kaithi script)
• ನಷ್ಟ (Kannada script)
• នឞ្ដ (Khmer script)
• ນຩ຺ຏ (Lao script)
• നഷ്ട (Malayalam script)
• ᠨᠠᢢᢞᠠ (Manchu script)
• 𑘡𑘬𑘿𑘘 (Modi script)
• ᠨᠠᢔᢌᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑧁𑧌𑧠𑦸 (Nandinagari script)
• 𑐣𑐲𑑂𑐚 (Newa script)
• ନଷ୍ଟ (Odia script)
• ꢥꢰ꣄ꢜ (Saurashtra script)
• 𑆤𑆰𑇀𑆛 (Sharada script)
• 𑖡𑖬𑖿𑖘 (Siddham script)
• නෂ‍්ට (Sinhalese script)
• 𑩯𑪀 𑪙𑩦 (Soyombo script)
• 𑚝𑚶𑚔 (Takri script)
• நஷ்ட (Tamil script)
• నష్ట (Telugu script)
• นษฺฏ (Thai script)
• ན་ཥྚ (Tibetan script)
• 𑒢𑒭𑓂𑒙 (Tirhuta script)
• 𑨝𑨯𑩇𑨔 (Zanabazar Square script)

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /nɐʂ.ʈɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈn̪ɐʂ.ʈɐ/

Etymology

From Proto-Indo-Aryan *naṣṭás, from Proto-Indo-Iranian *naštás, from Proto-Indo-European *neḱ-tós, from *neḱ- (“to perish, disappear”). Cognate to Avestan 𐬥𐬀𐬱𐬙𐬀 (našta).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /nɐʂ.ʈɐ́/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈn̪ɐʂ.ʈɐ/

Participle

नष्ट • (naṣṭá) past passive participle (root नश्)

1. past passive participle of नश् (naś, “to perish, disappear”)

Adjective

नष्ट • (naṣṭá) stem

1. lost, disappeared, perished, destroyed, lost sight of invisible
2. escaped (also -वत् mfn.), run away from [with ablative], fled (impers. with instr. of subj. Ratn. ii. 3)
   • c. 400 BCE, Mahābhārata
   • 606 CE – 648 CE, Harṣa, Ratnāvalī 2.3
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda
3. spoiled, damaged, corrupted, wasted, unsuccessful, fruitless, in vain
   • c. 200 BCE – 200 CE, Manusmṛti
   • c. 800 BCE, Yājñavalkya
   • c. 400 BCE, Mahābhārata

Declension

Masculine a-stem declension of नष्ट

	singular	dual	plural
nominative	नष्टः (naṣṭáḥ)	नष्टौ (naṣṭaú) नष्टा¹ (naṣṭā́¹)	नष्टाः (naṣṭā́ḥ) नष्टासः¹ (naṣṭā́saḥ¹)
vocative	नष्ट (náṣṭa)	नष्टौ (náṣṭau) नष्टा¹ (náṣṭā¹)	नष्टाः (náṣṭāḥ) नष्टासः¹ (náṣṭāsaḥ¹)
accusative	नष्टम् (naṣṭám)	नष्टौ (naṣṭaú) नष्टा¹ (naṣṭā́¹)	नष्टान् (naṣṭā́n)
instrumental	नष्टेन (naṣṭéna)	नष्टाभ्याम् (naṣṭā́bhyām)	नष्टैः (naṣṭaíḥ) नष्टेभिः¹ (naṣṭébhiḥ¹)
dative	नष्टाय (naṣṭā́ya)	नष्टाभ्याम् (naṣṭā́bhyām)	नष्टेभ्यः (naṣṭébhyaḥ)
ablative	नष्टात् (naṣṭā́t)	नष्टाभ्याम् (naṣṭā́bhyām)	नष्टेभ्यः (naṣṭébhyaḥ)
genitive	नष्टस्य (naṣṭásya)	नष्टयोः (naṣṭáyoḥ)	नष्टानाम् (naṣṭā́nām)
locative	नष्टे (naṣṭé)	नष्टयोः (naṣṭáyoḥ)	नष्टेषु (naṣṭéṣu)

• ¹Vedic

Feminine ā-stem declension of नष्टा

	singular	dual	plural
nominative	नष्टा (naṣṭā́)	नष्टे (naṣṭé)	नष्टाः (naṣṭā́ḥ)
vocative	नष्टे (náṣṭe)	नष्टे (náṣṭe)	नष्टाः (náṣṭāḥ)
accusative	नष्टाम् (naṣṭā́m)	नष्टे (naṣṭé)	नष्टाः (naṣṭā́ḥ)
instrumental	नष्टया (naṣṭáyā) नष्टा¹ (naṣṭā́¹)	नष्टाभ्याम् (naṣṭā́bhyām)	नष्टाभिः (naṣṭā́bhiḥ)
dative	नष्टायै (naṣṭā́yai)	नष्टाभ्याम् (naṣṭā́bhyām)	नष्टाभ्यः (naṣṭā́bhyaḥ)
ablative	नष्टायाः (naṣṭā́yāḥ) नष्टायै² (naṣṭā́yai²)	नष्टाभ्याम् (naṣṭā́bhyām)	नष्टाभ्यः (naṣṭā́bhyaḥ)
genitive	नष्टायाः (naṣṭā́yāḥ) नष्टायै² (naṣṭā́yai²)	नष्टयोः (naṣṭáyoḥ)	नष्टानाम् (naṣṭā́nām)
locative	नष्टायाम् (naṣṭā́yām)	नष्टयोः (naṣṭáyoḥ)	नष्टासु (naṣṭā́su)

• ¹Vedic
• ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of नष्ट

	singular	dual	plural
nominative	नष्टम् (naṣṭám)	नष्टे (naṣṭé)	नष्टानि (naṣṭā́ni) नष्टा¹ (naṣṭā́¹)
vocative	नष्ट (náṣṭa)	नष्टे (náṣṭe)	नष्टानि (náṣṭāni) नष्टा¹ (náṣṭā¹)
accusative	नष्टम् (naṣṭám)	नष्टे (naṣṭé)	नष्टानि (naṣṭā́ni) नष्टा¹ (naṣṭā́¹)
instrumental	नष्टेन (naṣṭéna)	नष्टाभ्याम् (naṣṭā́bhyām)	नष्टैः (naṣṭaíḥ) नष्टेभिः¹ (naṣṭébhiḥ¹)
dative	नष्टाय (naṣṭā́ya)	नष्टाभ्याम् (naṣṭā́bhyām)	नष्टेभ्यः (naṣṭébhyaḥ)
ablative	नष्टात् (naṣṭā́t)	नष्टाभ्याम् (naṣṭā́bhyām)	नष्टेभ्यः (naṣṭébhyaḥ)
genitive	नष्टस्य (naṣṭásya)	नष्टयोः (naṣṭáyoḥ)	नष्टानाम् (naṣṭā́nām)
locative	नष्टे (naṣṭé)	नष्टयोः (naṣṭáyoḥ)	नष्टेषु (naṣṭéṣu)

• ¹Vedic

Descendants

• → Hindi: नष्ट (naṣṭ) (learned)
• → Malayalam: നഷ്ടം (naṣṭaṁ) (learned)
• → Marathi: नष्ट (naṣṭa) (learned)
• → Tamil: நஷ்டம் (naṣṭam) (learned)
• → Telugu: నష్టము (naṣṭamu) (learned)

References

• Monier Williams (1899) “नष्ट”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0532.