चाल्नु
Nepali
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Sanskrit चालयति (cālayati).
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]चाल्नु • (cālnu) (transitive)
- to sift
Conjugation
[edit]Conjugation of चाल्नु [t͡sälnu]
| Information | ||||
|---|---|---|---|---|
| Stem | चाल्- [t͡säl-] | |||
| Conjugation type | 1st conjugation: consonant-ending stem, regular. | |||
| Non-finite forms | ||||
| Infinitives | चाल्नु [t͡sälnu] चाल्न [t͡sälnʌ] | |||
| Participles | Affirmative (+) | Negative (–) | ||
| Conjunctive | चालेर [t͡säleɾʌ] चाली [t͡säli] चालीकन [t͡sälikʌnʌ] |
नचालेर [nʌ ͜ t͡säleɾʌ] नचाली [nʌ ͜ t͡säli] नचालीकन [nʌ ͜ t͡sälikʌnʌ] | ||
| 1st Perfect | m. sing. | चालेको [t͡säleko] | नचालेको [nʌ ͜ t͡säleko] | |
| f. sing. | चालेकी [t͡säleki] | नचालेकी [nʌ ͜ t͡säleki] | ||
| pl. | चालेका [t͡sälekä] | नचालेका [nʌ ͜ t͡sälekä] | ||
| high-resp. | चाल्नुभएको [t͡sälnu ͜ bʱʌeko] | नचाल्नुभएको [nʌ ͜ t͡sälnu ͜ bʱʌeko] | ||
| 2nd Perfect | normal | चाले [t͡säle] | नचाले [nʌ ͜ t͡säle] | |
| high-resp. | चाल्नुभए [t͡sälnu ͜ bʱʌe] | नचाल्नुभए [nʌ ͜ t͡sälnu ͜ bʱʌe] | ||
| Imperfect | normal | चाल्दा [t͡säl̪d̪ä] चाल्दै [t͡säl̪d̪ʌi̯] चाल्दो [t͡säl̪d̪o] |
नचाल्दा [nʌ ͜ t͡säl̪d̪ä] नचाल्दै [nʌ ͜ t͡säl̪d̪ʌi̯] नचाल्दो [nʌ ͜ t͡säl̪d̪o] | |
| high-resp. | चाल्नुहुँदा [t͡sälnuɦũd̪ä] चाल्नुहुँदै [t͡sälnuɦũd̪ʌi̯] चाल्नुहुँदो [t͡sälnuɦũd̪o] |
नचाल्नुहुँदा [nʌ ͜ t͡sälnuɦũd̪ä] नचाल्नुहुँदै [nʌ ͜ t͡sälnuɦũd̪ʌi̯] नचाल्नुहुँदो [nʌ ͜ t͡sälnuɦũd̪o] | ||
| Infinitival | normal | चाल्ने [t͡sälne] | नचाल्ने [nʌ ͜ t͡sälne] | |
| high-resp. | चाल्नुहुने [t͡sälnuɦune] | नचाल्नुहुने [nʌ ͜ t͡sälnuɦune] | ||
| Absolutive | चालि [t͡säli] | |||
| Finite forms of चाल्नु [t͡sälnu] | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Person | 1st | 2nd | 3rd | 2nd & 3rd | |||||||||||
| Pronoun | म SING. |
हामी PL. |
तँ LOW-RESP. SING. |
तिमी MID-RESP. |
ऊ LOW-RESP. SING. |
उनी MID-RESP. |
तपाईं / ऊहाँ HIGH-RESP. | ||||||||
| m | f | m | f | m | f | m | f | m | f | m | f | ||||
| Present | + | चाल्छु [t͡sält͡sʰu] |
चाल्छौं [t͡sält͡sʰʌ̃ũ̯] |
चाल्छस् [t͡sält͡sʰʌs] |
चाल्छेस् [t͡sält͡sʰes] |
चाल्छौ [t͡sält͡sʰʌu̯] |
चाल्छ्यौ [t͡sält͡sʰeu̯] |
चाल्छ [t͡sält͡sʰʌʌ] |
चाल्छे [t͡sält͡sʰe] |
चाल्छन् [t͡sält͡sʰʌn] |
चाल्छिन् [t͡sält͡sʰin] |
चाल्नुहुन्छ [t͡sälnuɦunt͡sʰʌ] | |||
| – | चाल्दिनँ [t͡säl̪d̪inʌ̃] |
चाल्दैनौं [t͡säl̪d̪ʌi̯nʌ̃ũ̯] |
चाल्दैनस् [t͡säl̪d̪ʌi̯nʌs] |
चाल्दिनेस् [t͡säl̪d̪ines] |
चाल्दैनौ [t͡säl̪d̪ʌi̯nʌu̯] |
चाल्दिनौ [t͡säl̪d̪inʌu̯] |
चाल्दैन [t͡säl̪d̪ʌi̯nʌ] |
चाल्दिने [t͡säl̪d̪ine] |
चाल्दैनन् [t͡säl̪d̪ʌi̯nʌn] |
चाल्दिनन् [t͡säl̪d̪inʌn] |
चाल्नुहुँदैन [t͡sälnuɦũd̪ʌi̯nʌ] | ||||
| Past | Simple | + | चालें [t͡sälẽ] |
चाल्यौं [t͡säljʌ̃ũ̯] |
चालिस् [t͡sälis] |
चाल्यौ [t͡säljʌu̯] |
चाल्यो [t͡säljo] |
चाली [t͡säli] |
चाले [t͡säle] |
चालिन् [t͡sälin] |
चाल्नुभयो [t͡sälnu ͜ bʱʌjo] | ||||
| – | चालिनँ [t͡sälinʌ̃] |
चालेनौं [t͡sälenʌ̃ũ̯] |
चालेनस् [t͡sälenʌs] |
चालिनेस् [t͡sälines] |
चालेनौ [t͡sälenʌu̯] |
चालेन [t͡sälenʌ] |
चालिने [t͡säline] |
चालेनन् [t͡sälenʌn] |
चालिनन् [t͡sälinʌn] |
चाल्नुभएन [t͡sälnu ͜ bʱʌenʌ] | |||||
| Habitual | + | चाल्थें [t͡säl̪t̪ʰẽ] |
चाल्थ्यौं [t͡säl̪t̪ʰẽũ̯] |
चाल्थिस् [t͡säl̪t̪ʰis] |
चाल्थ्यौ [t͡säl̪t̪ʰeu̯] |
चाल्थ्यो [t͡säl̪t̪ʰjo] |
चाल्थी [t͡säl̪t̪ʰi] |
चाल्थे [t͡säl̪t̪ʰe] |
चाल्थिन् [t͡säl̪t̪ʰin] |
चाल्नुहुन्थ्यो [t͡sälnuɦun̪t̪ʰjo] | |||||
| – | चाल्दिनथें [t͡säl̪d̪inʌt̪ʰẽ] |
चाल्दैनथ्यौं [t͡säl̪d̪ʌi̯nʌt̪ʰẽũ̯] |
चाल्दैनथिस् [t͡säl̪d̪ʌi̯nʌt̪ʰis] |
चाल्दिनथिस् [t͡säl̪d̪inʌt̪ʰis] |
चाल्दैनथ्यौ [t͡säl̪d̪ʌi̯nʌt̪ʰeu̯] |
चाल्दिनथ्यौ [t͡säl̪d̪inʌt̪ʰeu̯] |
चाल्दैनथ्यो [t͡säl̪d̪ʌi̯nʌt̪ʰjo] |
चाल्दैनथी [t͡säl̪d̪ʌi̯nʌt̪ʰi] |
चाल्दैनथे [t͡säl̪d̪ʌi̯nʌt̪ʰe] |
चाल्दिनथिन् [t͡säl̪d̪inʌt̪ʰin] |
चाल्नुहुँदैनथ्यो [t͡sälnuɦũd̪ʌi̯nʌt̪ʰjo] | ||||
| Unknown | + | चालेछु [t͡sälet͡sʰu] |
चालिछु [t͡sälit͡sʰu] |
चालेछौं [t͡sälet͡sʰʌ̃ũ̯] |
चालेछस् [t͡sälet͡sʰʌs] |
चालिछेस् [t͡sälit͡sʰes] |
चालेछौ [t͡sälet͡sʰʌu̯] |
चालेछ [t͡sälet͡sʰʌ] |
चालिछे [t͡sälit͡sʰe] |
चालेछन् [t͡sälet͡sʰʌn] |
चालिछिन् [t͡sälit͡sʰin] |
चाल्नुभएछ [t͡sälnu ͜ bʱʌet͡sʰʌ] | |||
| – | चालेनछु [t͡sälenʌt͡sʰu] |
चालिनछु [t͡sälinʌt͡sʰu] |
चालेनछौं [t͡sälenʌt͡sʰʌ̃ũ̯] |
चालेनछस् [t͡sälenʌt͡sʰʌs] |
चालिनछेस् [t͡sälinʌt͡sʰes] |
चालेनछौ [t͡sälenʌt͡sʰʌu̯] |
चालेनछ [t͡sälenʌt͡sʰʌ] |
चालिनछे [t͡sälinʌt͡sʰe] |
चालेनछन् [t͡sälenʌt͡sʰʌn] |
चालिनछिन् [t͡sälinʌt͡sʰin] |
चाल्नुभएनछ [t͡sälnu ͜ bʱʌenʌt͡sʰʌ] | ||||
| Future | Definite | + | चाल्नेछु [t͡sälnet͡sʰu] |
चाल्नेछौं [t͡sälnet͡sʰʌ̃ũ̯] |
चाल्नेछस् [t͡sälnet͡sʰʌs] |
चाल्नेछेस् [t͡sälnet͡sʰes] |
चाल्नेछौ [t͡sälnet͡sʰʌu̯] |
चाल्नेछ्यौ [t͡sälnet͡sʰeu̯] |
चाल्नेछ [t͡sälnet͡sʰʌ] |
चाल्नेछे [t͡sälnet͡sʰe] |
चाल्नेछन् [t͡sälnet͡sʰʌn] |
चाल्नेछिन् [t͡sälnet͡sʰin] |
चाल्नुहुनेछ [t͡sälnuɦunet͡sʰʌ] | ||
| – | चाल्नेछैनँ [t͡sälnet͡sʰʌi̯nʌ̃] |
चाल्नेछैनौं [t͡sälnet͡sʰʌi̯nʌ̃ũ̯] |
चाल्नेछैनस् [t͡sälnet͡sʰʌi̯nʌs] |
चाल्नेछैनेस् [t͡sälnet͡sʰʌi̯nes] |
चाल्नेछैनौ [t͡sälnet͡sʰʌi̯nʌu̯] |
चाल्नेछैन [t͡sälnet͡sʰʌi̯nʌ] |
चाल्नेछैनन् [t͡sälnet͡sʰʌi̯nʌn] |
चाल्नुहुनेछैन [t͡sälnuɦunet͡sʰʌi̯nʌ] | |||||||
| Indefinite | + | चालुँला [t͡sälũlä] |
चालुँली [t͡sälũli] |
चालौंला [t͡sälʌ̃ũ̯lä] |
चाल्लास् [t͡sälläs] |
चाल्लिस् [t͡sällis] |
चालौला, चाल्लाउ [t͡sälʌu̯lä, t͡sälläu̯] |
चालौली, चाल्लेउ [t͡sälʌu̯li, t͡sälleu̯] |
चाल्ला [t͡sällä] |
चाल्ली [t͡sälli] |
चाल्लान्, चाल्नन् [t͡sällän, t͡sälnʌn] |
चाल्लिन्, चाल्निन् [t͡sällin, t͡sälnin] |
चाल्नुहोला [t͡sälnuɦolä] | ||
| – | चालोइनँ [t͡säloi̯nʌ̃] |
चालोइनौं [t͡säloi̯nʌ̃ũ̯] |
चालोइनस् [t͡säloi̯nʌs] |
चालोइनौ [t͡säloi̯nʌu̯] |
चालोइन [t͡säloi̯nʌ] |
चालोइनन् [t͡säloi̯nʌn] |
चाल्नुहोओइन [t͡sälnuɦooi̯nʌ] | ||||||||
| नचालुँला [nʌ ͜ t͡sälũlä] |
नचालुँली [nʌ ͜ t͡sälũli] |
नचालौंला [nʌ ͜ t͡sälʌ̃ũ̯lä] |
नचाल्लास् [nʌ ͜ t͡sälläs] |
नचाल्लिस् [nʌ ͜ t͡sällis] |
नचालौला, नचाल्लाउ [nʌ ͜ t͡sälʌu̯lä, nʌ ͜ t͡sälläu̯] |
नचालौली, नचाल्लेउ [nʌ ͜ t͡sälʌu̯li, nʌ ͜ t͡sälleu̯] |
नचाल्ला [nʌ ͜ t͡sällä] |
नचाल्ली [nʌ ͜ t͡sälli] |
नचाल्लान्, नचाल्नन् [nʌ ͜ t͡sällän, nʌ ͜ t͡sälnʌn] |
नचाल्लिन्, नचाल्निन् [nʌ ͜ t͡sällin, nʌ ͜ t͡sälnin] |
नचाल्नुहोला [nʌ ͜ t͡sälnuɦolä] | ||||
| Injunctive | + | चालूँ [t͡sälũ] |
चालौं, चालूँ [t͡sälʌ̃ũ̯, t͡sälũ] |
चाल्, चालेस्, चाले [t͡säl, t͡säles, t͡säle] |
चाल, चाले [t͡sälʌ, t͡säle] |
चालोस् [t͡sälos] |
चालून् [t͡sälun] |
चाल्नुहोओस् [t͡sälnuɦoos] | |||||||
| – | नचालूँ [nʌ ͜ t͡sälũ] |
नचालौं, नचालूँ [nʌ ͜ t͡sälʌ̃ũ̯, nʌ ͜ t͡sälũ] |
नचाल्, नचालेस्, नचाले [nʌ ͜ t͡säl, nʌ ͜ t͡säles, nʌ ͜ t͡säle] |
नचाल, नचाले [nʌ ͜ t͡sälʌ, nʌ ͜ t͡säle] |
नचालोस् [nʌ ͜ t͡sälos] |
नचालून् [nʌ ͜ t͡sälun] |
नचाल्नुहोओस् [nʌ ͜ t͡sälnuɦoos] | ||||||||
| Imperative | + | — | — | चाल् [t͡säl] |
चाल [t͡sälʌ] |
— | — | चाल्नुहोस्, चाल्नोस् [t͡sälnuɦos, t͡sälnos] | |||||||
| – | — | — | नचाल् [nʌ ͜ t͡säl] |
नचाल [nʌ ͜ t͡sälʌ] |
— | — | नचाल्नुहोस्, नचाल्नोस् [nʌt͡sälnuɦos, nʌt͡sälnos] | ||||||||
References
[edit]- Schmidt, Turner (2022) “चाल्नु”, in Digital Dictionaries of South Asia [Combined Nepali Dictionaries]