क्रोश

Sanskrit

Etymology tree

Proto-Indo-Iranian *krawć-

Sanskrit क्रुश् (kruś)

Sanskrit -अ (-a)

Sanskrit क्रोश (krośa)

From the root क्रुश् (kruś, “to cry out, shriek, call out”), from Proto-Indo-Iranian *krawć- (“to cry, to call out”).

Cognate with Middle Persian [script needed] (hlws /⁠xrōs⁠/, “rooster, cock”), Classical Persian (xuroš, “loud cry; mourning”). Related to Avestan 𐬑𐬭𐬀𐬊𐬯𐬆𐬧𐬙𐬄𐬨 𐬎𐬞𐬁 (xraosəṇtąm upā), Younger Avestan 𐬑𐬭𐬀𐬊𐬯𐬌𐬌𐬈𐬌𐬙𐬌 (xraosiieⁱti, “to call out, cry”), Middle Persian [script needed] (hlwstn' /⁠xrōstan⁠/, “to call, cry”), Parthian xrws (“to call out”).

क्रोश • (króśa) stem, m

cry, yell, shriek, shout
कर्णक्रोश ― kárṇa-krośa ― an affection of the ear, singing in the ears
"the range of the voice in calling or hallooing", a measure of distance (an Indian league, commonly called a Kos = 1000 daṇḍas = 4000 hastas = 1÷4 yojana; according to others = 2000 daṇḍas = 8000 hastas = 1 gavyūti)

(1 daṇḍa = 4 hasta = 1/2000 gavyūti)

Masculine a-stem declension of क्रोश
	singular	dual	plural
nominative	क्रोशः (króśaḥ)	क्रोशौ (króśau) क्रोशा¹ (króśā¹)	क्रोशाः (króśāḥ) क्रोशासः¹ (króśāsaḥ¹)
vocative	क्रोश (króśa)	क्रोशौ (króśau) क्रोशा¹ (króśā¹)	क्रोशाः (króśāḥ) क्रोशासः¹ (króśāsaḥ¹)
accusative	क्रोशम् (króśam)	क्रोशौ (króśau) क्रोशा¹ (króśā¹)	क्रोशान् (króśān)
instrumental	क्रोशेन (króśena)	क्रोशाभ्याम् (króśābhyām)	क्रोशैः (króśaiḥ) क्रोशेभिः¹ (króśebhiḥ¹)
dative	क्रोशाय (króśāya)	क्रोशाभ्याम् (króśābhyām)	क्रोशेभ्यः (króśebhyaḥ)
ablative	क्रोशात् (króśāt)	क्रोशाभ्याम् (króśābhyām)	क्रोशेभ्यः (króśebhyaḥ)
genitive	क्रोशस्य (króśasya)	क्रोशयोः (króśayoḥ)	क्रोशानाम् (króśānām)
locative	क्रोशे (króśe)	क्रोशयोः (króśayoḥ)	क्रोशेषु (króśeṣu)

Dardic:
- Kashmiri: کریکھ (kryekh)
Magadhi Prakrit:
- Bengali: কোশ (kōś)
- Odia: କୁଶ୍ (kuś), କୁଶ (kuśa), କୋଶ (kośa)
Maharastri Prakrit: 𑀓𑁄𑀲 (kosa)
- Konkani: कोसु (kosu)
- Marathi: कोस (kos)
Sauraseni Prakrit:
- Gujarati: કોસ (kos)
Pali: kosa
- → Burmese: ကောသ (kau:sa.)
- Hindustani:
  Hindi: कोस (kos)
  
  Urdu: کوس (kos)
  - → English: coss, cos, kos, kós, koss
- Nepali: कोस् (kos)
- Punjabi: ਕਰੋਹ (karoh), ਕੋਹ (koh)
→ Assamese: ক্রোশ (krüx)
→ Bengali: ক্রোশ (krōś)
→ Hindustani:
Hindi: क्रोश (kroś)

Urdu: کروش (kroś), کروه (karoh)
→ Odia: କ୍ରୋଶ (krośa)
→ Tamil: கோசு (kōcu) (via Prakrit)
→ Telugu: కోసు (kōsu) (via Prakrit)
→ Telugu: క్రోశము (krōśamu)

क्रोश • (króśa) n

Neuter a-stem declension of क्रोश
	singular	dual	plural
nominative	क्रोशम् (króśam)	क्रोशे (króśe)	क्रोशानि (króśāni) क्रोशा¹ (króśā¹)
vocative	क्रोश (króśa)	क्रोशे (króśe)	क्रोशानि (króśāni) क्रोशा¹ (króśā¹)
accusative	क्रोशम् (króśam)	क्रोशे (króśe)	क्रोशानि (króśāni) क्रोशा¹ (króśā¹)
instrumental	क्रोशेन (króśena)	क्रोशाभ्याम् (króśābhyām)	क्रोशैः (króśaiḥ) क्रोशेभिः¹ (króśebhiḥ¹)
dative	क्रोशाय (króśāya)	क्रोशाभ्याम् (króśābhyām)	क्रोशेभ्यः (króśebhyaḥ)
ablative	क्रोशात् (króśāt)	क्रोशाभ्याम् (króśābhyām)	क्रोशेभ्यः (króśebhyaḥ)
genitive	क्रोशस्य (króśasya)	क्रोशयोः (króśayoḥ)	क्रोशानाम् (króśānām)
locative	क्रोशे (króśe)	क्रोशयोः (króśayoḥ)	क्रोशेषु (króśeṣu)

Monier Williams (1899) “क्रोश”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0322.