Jump to content

कलन

From Wiktionary, the free dictionary

Hindi

[edit]
Hindi Wikipedia has an article on:
Wikipedia hi

Etymology

[edit]

Learned borrowing from Sanskrit कलन (kalana, calculation).

Pronunciation

[edit]
  • (Delhi) IPA(key): /kə.lən/, [kɐ.lɐ̃n]

Noun

[edit]

कलन (kalanm

  1. (mathematics) calculus

Declension

[edit]

Sanskrit

[edit]

Alternative scripts

[edit]

Pronunciation

[edit]

Etymology 1

[edit]

From कल् (kal, to impel, incite).

Adjective

[edit]

कलन (kalana) stem

  1. (at the end of compounds) effecting, causing
Declension
[edit]
Masculine a-stem declension of कलन
Nom. sg. कलनः (kalanaḥ)
Gen. sg. कलनस्य (kalanasya)
Singular Dual Plural
Nominative कलनः (kalanaḥ) कलनौ (kalanau) कलनाः (kalanāḥ)
Vocative कलन (kalana) कलनौ (kalanau) कलनाः (kalanāḥ)
Accusative कलनम् (kalanam) कलनौ (kalanau) कलनान् (kalanān)
Instrumental कलनेन (kalanena) कलनाभ्याम् (kalanābhyām) कलनैः (kalanaiḥ)
Dative कलनाय (kalanāya) कलनाभ्याम् (kalanābhyām) कलनेभ्यः (kalanebhyaḥ)
Ablative कलनात् (kalanāt) कलनाभ्याम् (kalanābhyām) कलनेभ्यः (kalanebhyaḥ)
Genitive कलनस्य (kalanasya) कलनयोः (kalanayoḥ) कलनानाम् (kalanānām)
Locative कलने (kalane) कलनयोः (kalanayoḥ) कलनेषु (kalaneṣu)
Feminine ā-stem declension of कलन
Nom. sg. कलना (kalanā)
Gen. sg. कलनायाः (kalanāyāḥ)
Singular Dual Plural
Nominative कलना (kalanā) कलने (kalane) कलनाः (kalanāḥ)
Vocative कलने (kalane) कलने (kalane) कलनाः (kalanāḥ)
Accusative कलनाम् (kalanām) कलने (kalane) कलनाः (kalanāḥ)
Instrumental कलनया (kalanayā) कलनाभ्याम् (kalanābhyām) कलनाभिः (kalanābhiḥ)
Dative कलनायै (kalanāyai) कलनाभ्याम् (kalanābhyām) कलनाभ्यः (kalanābhyaḥ)
Ablative कलनायाः (kalanāyāḥ) कलनाभ्याम् (kalanābhyām) कलनाभ्यः (kalanābhyaḥ)
Genitive कलनायाः (kalanāyāḥ) कलनयोः (kalanayoḥ) कलनानाम् (kalanānām)
Locative कलनायाम् (kalanāyām) कलनयोः (kalanayoḥ) कलनासु (kalanāsu)
Neuter a-stem declension of कलन
Nom. sg. कलनम् (kalanam)
Gen. sg. कलनस्य (kalanasya)
Singular Dual Plural
Nominative कलनम् (kalanam) कलने (kalane) कलनानि (kalanāni)
Vocative कलन (kalana) कलने (kalane) कलनानि (kalanāni)
Accusative कलनम् (kalanam) कलने (kalane) कलनानि (kalanāni)
Instrumental कलनेन (kalanena) कलनाभ्याम् (kalanābhyām) कलनैः (kalanaiḥ)
Dative कलनाय (kalanāya) कलनाभ्याम् (kalanābhyām) कलनेभ्यः (kalanebhyaḥ)
Ablative कलनात् (kalanāt) कलनाभ्याम् (kalanābhyām) कलनेभ्यः (kalanebhyaḥ)
Genitive कलनस्य (kalanasya) कलनयोः (kalanayoḥ) कलनानाम् (kalanānām)
Locative कलने (kalane) कलनयोः (kalanayoḥ) कलनेषु (kalaneṣu)

Noun

[edit]

कलन (kalana) stemn

  1. the act of shaking, moving to and fro
Declension
[edit]
Neuter a-stem declension of कलन (kalana)
Singular Dual Plural
Nominative कलनम्
kalanam
कलने
kalane
कलनानि / कलना¹
kalanāni / kalanā¹
Vocative कलन
kalana
कलने
kalane
कलनानि / कलना¹
kalanāni / kalanā¹
Accusative कलनम्
kalanam
कलने
kalane
कलनानि / कलना¹
kalanāni / kalanā¹
Instrumental कलनेन
kalanena
कलनाभ्याम्
kalanābhyām
कलनैः / कलनेभिः¹
kalanaiḥ / kalanebhiḥ¹
Dative कलनाय
kalanāya
कलनाभ्याम्
kalanābhyām
कलनेभ्यः
kalanebhyaḥ
Ablative कलनात्
kalanāt
कलनाभ्याम्
kalanābhyām
कलनेभ्यः
kalanebhyaḥ
Genitive कलनस्य
kalanasya
कलनयोः
kalanayoḥ
कलनानाम्
kalanānām
Locative कलने
kalane
कलनयोः
kalanayoḥ
कलनेषु
kalaneṣu
Notes
  • ¹Vedic

Etymology 2

[edit]

From कल् (kal, to sound, count).

Noun

[edit]

कलन (kalana) stemn

  1. murmuring, sounding

Etymology 3

[edit]

Related to कलङ्क (kalaṅka​, a stain).

Noun

[edit]

कलन (kalana) stemn

  1. a spot, stain, fault, defect

Etymology 4

[edit]

Related to कलल (kalala​, the embro a short time after conception).

Noun

[edit]

कलन (kalana) stemn

  1. an embryo at the first stage after conception

References

[edit]
  • Monier Williams (1899) “कलन”, in A Sanskrit–English Dictionary, [], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 260/1.
  • Mayrhofer, Manfred (2001) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎[1] (in German), volume 3, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 70