उरु

Hindi

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit उरु (uru).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /ʊ.ɾuː/

Adjective

उरु • (uru) (indeclinable)

1. wide, broad

   Synonym: विशाल (viśāl)

Related terms

• उर्वशी (urvaśī)

Sanskrit

FWOTD – 28 July 2020

Etymology

From Proto-Indo-Aryan *Hurúṣ, from Proto-Indo-Iranian *Hurúš, from Proto-Indo-European *h₁wérus (“wide, large, spacious”). Cognate with Ancient Greek εὐρύς (eurús, “wide, broad”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /u.ɾú/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈu.ɾu/

Adjective

उरु • (urú) stem (comparative वरीयस्, superlative वरिष्ठ)

1. broad, wide

   Synonyms: विशाल (viśālá), पृथु (pṛthú)

   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 4.52.5:

     प्रति॑ भ॒द्रा अ॑दृक्षत॒ गवां॒ सर्गा॒ न र॒श्मयः॑ ।
     ओषा अ॑प्रा उ॒रु ज्रयः॑ ॥

     práti bhadrā́ adṛkṣata gávāṃ sárgā ná raśmáyaḥ.
     óṣā́ aprā urú jráyaḥ.

     Our eyes behold thy blessed rays like troops of cattle loosed to feed.
     Dawn hath filled full the wide expanse.

2. spacious, large
3. excessive

Declension

Masculine u-stem declension of उरु (urú)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	उरुः urúḥ	उरू urū́	उरवः urávaḥ
Vocative	उरो úro	उरू úrū	उरवः úravaḥ
Accusative	उरुम् urúm	उरू urū́	उरून् urū́n
Instrumental	उरुणा / उर्वा¹ urúṇā / urvā́¹	उरुभ्याम् urúbhyām	उरुभिः urúbhiḥ
Dative	उरवे / उर्वे¹ uráve / urvé¹	उरुभ्याम् urúbhyām	उरुभ्यः urúbhyaḥ
Ablative	उरोः / उर्वः¹ uróḥ / urváḥ¹	उरुभ्याम् urúbhyām	उरुभ्यः urúbhyaḥ
Genitive	उरोः / उर्वः¹ uróḥ / urváḥ¹	उर्वोः urvóḥ	उरूणाम् urūṇā́m
Locative	उरौ uraú	उर्वोः urvóḥ	उरुषु urúṣu
Notes	¹Vedic

Feminine u-stem declension of उरु (urú)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	उरुः urúḥ	उरू urū́	उरवः urávaḥ
Vocative	उरो úro	उरू úrū	उरवः úravaḥ
Accusative	उरुम् urúm	उरू urū́	उरूः urū́ḥ
Instrumental	उर्वा urvā́	उरुभ्याम् urúbhyām	उरुभिः urúbhiḥ
Dative	उरवे / उर्वै¹ uráve / urvaí¹	उरुभ्याम् urúbhyām	उरुभ्यः urúbhyaḥ
Ablative	उरोः / उर्वाः¹ / उर्वै² uróḥ / urvā́ḥ¹ / urvaí²	उरुभ्याम् urúbhyām	उरुभ्यः urúbhyaḥ
Genitive	उरोः / उर्वाः¹ / उर्वै² uróḥ / urvā́ḥ¹ / urvaí²	उर्वोः urvóḥ	उरूणाम् urūṇā́m
Locative	उरौ / उर्वाम्¹ uraú / urvā́m¹	उर्वोः urvóḥ	उरुषु urúṣu
Notes	¹Later Sanskrit ²Brāhmaṇas

Feminine ī-stem declension of उर्वी (urvī́)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	उर्वी urvī́	उर्व्यौ / उर्वी¹ urvyaù / urvī́¹	उर्व्यः / उर्वीः¹ urvyàḥ / urvī́ḥ¹
Vocative	उर्वि úrvi	उर्व्यौ / उर्वी¹ úrvyau / úrvī¹	उर्व्यः / उर्वीः¹ úrvyaḥ / úrvīḥ¹
Accusative	उर्वीम् urvī́m	उर्व्यौ / उर्वी¹ urvyaù / urvī́¹	उर्वीः urvī́ḥ
Instrumental	उर्व्या urvyā́	उर्वीभ्याम् urvī́bhyām	उर्वीभिः urvī́bhiḥ
Dative	उर्व्यै urvyaí	उर्वीभ्याम् urvī́bhyām	उर्वीभ्यः urvī́bhyaḥ
Ablative	उर्व्याः / उर्व्यै² urvyā́ḥ / urvyaí²	उर्वीभ्याम् urvī́bhyām	उर्वीभ्यः urvī́bhyaḥ
Genitive	उर्व्याः / उर्व्यै² urvyā́ḥ / urvyaí²	उर्व्योः urvyóḥ	उर्वीणाम् urvī́ṇām
Locative	उर्व्याम् urvyā́m	उर्व्योः urvyóḥ	उर्वीषु urvī́ṣu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter u-stem declension of उरु (urú)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	उरु urú	उरुणी urúṇī	उरूणि / उरु¹ / उरू¹ urū́ṇi / urú¹ / urū́¹
Vocative	उरु / उरो úru / úro	उरुणी úruṇī	उरूणि / उरु¹ / उरू¹ úrūṇi / úru¹ / úrū¹
Accusative	उरु urú	उरुणी urúṇī	उरूणि / उरु¹ / उरू¹ urū́ṇi / urú¹ / urū́¹
Instrumental	उरुणा / उर्वा¹ urúṇā / urvā́¹	उरुभ्याम् urúbhyām	उरुभिः urúbhiḥ
Dative	उरुणे / उरवे¹ / उर्वे¹ urúṇe / uráve¹ / urvé¹	उरुभ्याम् urúbhyām	उरुभ्यः urúbhyaḥ
Ablative	उरुणः / उरोः¹ / उर्वः¹ urúṇaḥ / uróḥ¹ / urváḥ¹	उरुभ्याम् urúbhyām	उरुभ्यः urúbhyaḥ
Genitive	उरुणः / उरोः¹ / उर्वः¹ urúṇaḥ / uróḥ¹ / urváḥ¹	उरुणोः urúṇoḥ	उरूणाम् urūṇā́m
Locative	उरुणि / उरौ¹ urúṇi / uraú¹	उरुणोः urúṇoḥ	उरुषु urúṣu
Notes	¹Vedic

Derived terms

• उर्वशी (urváśī, “widely extending”)
• वरिष्ठ (váriṣṭha, “widest, broadest”)

References

• Monier Williams (1899) “उरु”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 217/3.