उरु

Hindi

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit उरु (uru).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /ʊ.ɾuː/

Adjective

उरु • (uru) (indeclinable)

1. wide, broad

   Synonym: विशाल (viśāl)

Related terms

• उर्वशी (urvaśī)

Sanskrit

FWOTD – 28 July 2020

Etymology

From Proto-Indo-Aryan *Hurúṣ, from Proto-Indo-Iranian *Hurúš, from Proto-Indo-European *h₁wérus (“wide, large, spacious”). Cognate with Ancient Greek εὐρύς (eurús, “wide, broad”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /u.ɾú/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /u.ɾu/

Adjective

उरु • (urú) stem (comparative वरीयस्, superlative वरिष्ठ)

1. broad, wide

   Synonyms: विशाल (viśālá), पृथु (pṛthú)

   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 4.52.5:

     प्रति॑ भ॒द्रा अ॑दृक्षत॒ गवां॒ सर्गा॒ न र॒श्मयः॑ ।
     ओषा अ॑प्रा उ॒रु ज्रयः॑ ॥

     práti bhadrā́ adṛkṣata gávāṃ sárgā ná raśmáyaḥ.
     óṣā́ aprā urú jráyaḥ.

     Our eyes behold thy blessed rays like troops of cattle loosed to feed.
     Dawn hath filled full the wide expanse.

2. spacious, large
3. excessive

Declension

Masculine u-stem declension of उरु

	singular	dual	plural
nominative	उरुः (urúḥ)	उरू (urū́)	उरवः (urávaḥ)
vocative	उरो (úro)	उरू (úrū)	उरवः (úravaḥ)
accusative	उरुम् (urúm)	उरू (urū́)	उरून् (urū́n)
instrumental	उरुणा (urúṇā) उर्वा¹ (urvā́¹)	उरुभ्याम् (urúbhyām)	उरुभिः (urúbhiḥ)
dative	उरवे (uráve) उर्वे¹ (urvé¹)	उरुभ्याम् (urúbhyām)	उरुभ्यः (urúbhyaḥ)
ablative	उरोः (uróḥ) उर्वः¹ (urváḥ¹)	उरुभ्याम् (urúbhyām)	उरुभ्यः (urúbhyaḥ)
genitive	उरोः (uróḥ) उर्वः¹ (urváḥ¹)	उर्वोः (urvóḥ)	उरूणाम् (urūṇā́m)
locative	उरौ (uraú)	उर्वोः (urvóḥ)	उरुषु (urúṣu)

• ¹Vedic

Feminine u-stem declension of उरु

	singular	dual	plural
nominative	उरुः (urúḥ)	उरू (urū́)	उरवः (urávaḥ)
vocative	उरो (úro)	उरू (úrū)	उरवः (úravaḥ)
accusative	उरुम् (urúm)	उरू (urū́)	उरूः (urū́ḥ)
instrumental	उर्वा (urvā́)	उरुभ्याम् (urúbhyām)	उरुभिः (urúbhiḥ)
dative	उरवे (uráve) उर्वै¹ (urvaí¹)	उरुभ्याम् (urúbhyām)	उरुभ्यः (urúbhyaḥ)
ablative	उरोः (uróḥ) उर्वाः¹ (urvā́ḥ¹) उर्वै² (urvaí²)	उरुभ्याम् (urúbhyām)	उरुभ्यः (urúbhyaḥ)
genitive	उरोः (uróḥ) उर्वाः¹ (urvā́ḥ¹) उर्वै² (urvaí²)	उर्वोः (urvóḥ)	उरूणाम् (urūṇā́m)
locative	उरौ (uraú) उर्वाम्¹ (urvā́m¹)	उर्वोः (urvóḥ)	उरुषु (urúṣu)

• ¹Later Sanskrit
• ²Brāhmaṇas

Feminine ī-stem declension of उर्वी

	singular	dual	plural
nominative	उर्वी (urvī́)	उर्व्यौ (urvyaù) उर्वी¹ (urvī́¹)	उर्व्यः (urvyàḥ) उर्वीः¹ (urvī́ḥ¹)
vocative	उर्वि (úrvi)	उर्व्यौ (úrvyau) उर्वी¹ (úrvī¹)	उर्व्यः (úrvyaḥ) उर्वीः¹ (úrvīḥ¹)
accusative	उर्वीम् (urvī́m)	उर्व्यौ (urvyaù) उर्वी¹ (urvī́¹)	उर्वीः (urvī́ḥ)
instrumental	उर्व्या (urvyā́)	उर्वीभ्याम् (urvī́bhyām)	उर्वीभिः (urvī́bhiḥ)
dative	उर्व्यै (urvyaí)	उर्वीभ्याम् (urvī́bhyām)	उर्वीभ्यः (urvī́bhyaḥ)
ablative	उर्व्याः (urvyā́ḥ) उर्व्यै² (urvyaí²)	उर्वीभ्याम् (urvī́bhyām)	उर्वीभ्यः (urvī́bhyaḥ)
genitive	उर्व्याः (urvyā́ḥ) उर्व्यै² (urvyaí²)	उर्व्योः (urvyóḥ)	उर्वीणाम् (urvī́ṇām)
locative	उर्व्याम् (urvyā́m)	उर्व्योः (urvyóḥ)	उर्वीषु (urvī́ṣu)

• ¹Vedic
• ²Brāhmaṇas

Neuter u-stem declension of उरु

	singular	dual	plural
nominative	उरु (urú)	उरुणी (urúṇī)	उरूणि (urū́ṇi) उरु¹ (urú¹) उरू¹ (urū́¹)
vocative	उरु (úru) उरो (úro)	उरुणी (úruṇī)	उरूणि (úrūṇi) उरु¹ (úru¹) उरू¹ (úrū¹)
accusative	उरु (urú)	उरुणी (urúṇī)	उरूणि (urū́ṇi) उरु¹ (urú¹) उरू¹ (urū́¹)
instrumental	उरुणा (urúṇā) उर्वा¹ (urvā́¹)	उरुभ्याम् (urúbhyām)	उरुभिः (urúbhiḥ)
dative	उरुणे (urúṇe) उरवे¹ (uráve¹) उर्वे¹ (urvé¹)	उरुभ्याम् (urúbhyām)	उरुभ्यः (urúbhyaḥ)
ablative	उरुणः (urúṇaḥ) उरोः¹ (uróḥ¹) उर्वः¹ (urváḥ¹)	उरुभ्याम् (urúbhyām)	उरुभ्यः (urúbhyaḥ)
genitive	उरुणः (urúṇaḥ) उरोः¹ (uróḥ¹) उर्वः¹ (urváḥ¹)	उरुणोः (urúṇoḥ)	उरूणाम् (urūṇā́m)
locative	उरुणि (urúṇi) उरौ¹ (uraú¹)	उरुणोः (urúṇoḥ)	उरुषु (urúṣu)

• ¹Vedic

Derived terms

• उर्वशी (urváśī, “widely extending”)
• वरिष्ठ (váriṣṭha, “widest, broadest”)

References

• Monier Williams (1899) “उरु”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 217/3.