Jump to content

पृथु

From Wiktionary, the free dictionary

Hindi

[edit]

Etymology

[edit]

Borrowed from Sanskrit पृथु (pṛthú), from Proto-Indo-Aryan *pr̥tʰúṣ, from Proto-Indo-Iranian *pr̥tʰúš, from Proto-Indo-European *pléth₂us, from *pleth₂- (flat).

Adjective

[edit]

पृथु (pŕthu) (indeclinable)

  1. broad, wide

Synonyms

[edit]

Sanskrit

[edit]

Alternative scripts

[edit]

Etymology

[edit]

From Proto-Indo-Aryan *pr̥tʰúṣ, from Proto-Indo-Iranian *pr̥tʰúš, from Proto-Indo-European *pléth₂us, from *pleth₂- (flat). Cognate with Avestan 𐬞𐬆𐬭𐬆𐬚𐬎 (pərəθu), Ancient Greek πλατύς (platús), Old Armenian յաղթ (yałtʻ), English flat.

Pronunciation

[edit]

Adjective

[edit]

पृथु (pṛthú) stem

  1. broad, wide, expansive, extensive, spacious, large
  2. great, important
  3. ample, abundant
  4. copious, numerous, manifold
  5. prolix, detailed
  6. smart, clever, dexterous

Declension

[edit]
Masculine u-stem declension of पृथु
singular dual plural
nominative पृथुः (pṛthuḥ) पृथू (pṛthū) पृथवः (pṛthavaḥ)
vocative पृथो (pṛtho) पृथू (pṛthū) पृथवः (pṛthavaḥ)
accusative पृथुम् (pṛthum) पृथू (pṛthū) पृथून् (pṛthūn)
instrumental पृथुना (pṛthunā)
पृथ्वा¹ (pṛthvā¹)
पृथुभ्याम् (pṛthubhyām) पृथुभिः (pṛthubhiḥ)
dative पृथवे (pṛthave)
पृथ्वे¹ (pṛthve¹)
पृथुभ्याम् (pṛthubhyām) पृथुभ्यः (pṛthubhyaḥ)
ablative पृथोः (pṛthoḥ)
पृथ्वः¹ (pṛthvaḥ¹)
पृथुभ्याम् (pṛthubhyām) पृथुभ्यः (pṛthubhyaḥ)
genitive पृथोः (pṛthoḥ)
पृथ्वः¹ (pṛthvaḥ¹)
पृथ्वोः (pṛthvoḥ) पृथूनाम् (pṛthūnām)
locative पृथौ (pṛthau) पृथ्वोः (pṛthvoḥ) पृथुषु (pṛthuṣu)
  • ¹Vedic
Feminine u-stem declension of पृथु
singular dual plural
nominative पृथुः (pṛthuḥ) पृथू (pṛthū) पृथवः (pṛthavaḥ)
vocative पृथो (pṛtho) पृथू (pṛthū) पृथवः (pṛthavaḥ)
accusative पृथुम् (pṛthum) पृथू (pṛthū) पृथूः (pṛthūḥ)
instrumental पृथ्वा (pṛthvā) पृथुभ्याम् (pṛthubhyām) पृथुभिः (pṛthubhiḥ)
dative पृथवे (pṛthave)
पृथ्वै¹ (pṛthvai¹)
पृथुभ्याम् (pṛthubhyām) पृथुभ्यः (pṛthubhyaḥ)
ablative पृथोः (pṛthoḥ)
पृथ्वाः¹ (pṛthvāḥ¹)
पृथ्वै² (pṛthvai²)
पृथुभ्याम् (pṛthubhyām) पृथुभ्यः (pṛthubhyaḥ)
genitive पृथोः (pṛthoḥ)
पृथ्वाः¹ (pṛthvāḥ¹)
पृथ्वै² (pṛthvai²)
पृथ्वोः (pṛthvoḥ) पृथूनाम् (pṛthūnām)
locative पृथौ (pṛthau)
पृथ्वाम्¹ (pṛthvām¹)
पृथ्वोः (pṛthvoḥ) पृथुषु (pṛthuṣu)
  • ¹Later Sanskrit
  • ²Brāhmaṇas
Feminine ī-stem declension of पृथ्वी
singular dual plural
nominative पृथ्वी (pṛthvī) पृथ्व्यौ (pṛthvyau)
पृथ्वी¹ (pṛthvī¹)
पृथ्व्यः (pṛthvyaḥ)
पृथ्वीः¹ (pṛthvīḥ¹)
vocative पृथ्वि (pṛthvi) पृथ्व्यौ (pṛthvyau)
पृथ्वी¹ (pṛthvī¹)
पृथ्व्यः (pṛthvyaḥ)
पृथ्वीः¹ (pṛthvīḥ¹)
accusative पृथ्वीम् (pṛthvīm) पृथ्व्यौ (pṛthvyau)
पृथ्वी¹ (pṛthvī¹)
पृथ्वीः (pṛthvīḥ)
instrumental पृथ्व्या (pṛthvyā) पृथ्वीभ्याम् (pṛthvībhyām) पृथ्वीभिः (pṛthvībhiḥ)
dative पृथ्व्यै (pṛthvyai) पृथ्वीभ्याम् (pṛthvībhyām) पृथ्वीभ्यः (pṛthvībhyaḥ)
ablative पृथ्व्याः (pṛthvyāḥ)
पृथ्व्यै² (pṛthvyai²)
पृथ्वीभ्याम् (pṛthvībhyām) पृथ्वीभ्यः (pṛthvībhyaḥ)
genitive पृथ्व्याः (pṛthvyāḥ)
पृथ्व्यै² (pṛthvyai²)
पृथ्व्योः (pṛthvyoḥ) पृथ्वीनाम् (pṛthvīnām)
locative पृथ्व्याम् (pṛthvyām) पृथ्व्योः (pṛthvyoḥ) पृथ्वीषु (pṛthvīṣu)
  • ¹Vedic
  • ²Brāhmaṇas
Neuter u-stem declension of पृथु
singular dual plural
nominative पृथु (pṛthu) पृथुनी (pṛthunī) पृथूनि (pṛthūni)
पृथु¹ (pṛthu¹)
पृथू¹ (pṛthū¹)
vocative पृथु (pṛthu)
पृथो (pṛtho)
पृथुनी (pṛthunī) पृथूनि (pṛthūni)
पृथु¹ (pṛthu¹)
पृथू¹ (pṛthū¹)
accusative पृथु (pṛthu) पृथुनी (pṛthunī) पृथूनि (pṛthūni)
पृथु¹ (pṛthu¹)
पृथू¹ (pṛthū¹)
instrumental पृथुना (pṛthunā)
पृथ्वा¹ (pṛthvā¹)
पृथुभ्याम् (pṛthubhyām) पृथुभिः (pṛthubhiḥ)
dative पृथुने (pṛthune)
पृथवे¹ (pṛthave¹)
पृथ्वे¹ (pṛthve¹)
पृथुभ्याम् (pṛthubhyām) पृथुभ्यः (pṛthubhyaḥ)
ablative पृथुनः (pṛthunaḥ)
पृथोः¹ (pṛthoḥ¹)
पृथ्वः¹ (pṛthvaḥ¹)
पृथुभ्याम् (pṛthubhyām) पृथुभ्यः (pṛthubhyaḥ)
genitive पृथुनः (pṛthunaḥ)
पृथोः¹ (pṛthoḥ¹)
पृथ्वः¹ (pṛthvaḥ¹)
पृथुनोः (pṛthunoḥ) पृथूनाम् (pṛthūnām)
locative पृथुनि (pṛthuni)
पृथौ¹ (pṛthau¹)
पृथुनोः (pṛthunoḥ) पृथुषु (pṛthuṣu)
  • ¹Vedic

Noun

[edit]

पृथु (pṛthú) stemm

  1. fire
  2. an epithet of Shiva
  3. opium

Declension

[edit]
Masculine u-stem declension of पृथु
singular dual plural
nominative पृथुः (pṛthuḥ) पृथू (pṛthū) पृथवः (pṛthavaḥ)
vocative पृथो (pṛtho) पृथू (pṛthū) पृथवः (pṛthavaḥ)
accusative पृथुम् (pṛthum) पृथू (pṛthū) पृथून् (pṛthūn)
instrumental पृथुना (pṛthunā)
पृथ्वा¹ (pṛthvā¹)
पृथुभ्याम् (pṛthubhyām) पृथुभिः (pṛthubhiḥ)
dative पृथवे (pṛthave)
पृथ्वे¹ (pṛthve¹)
पृथुभ्याम् (pṛthubhyām) पृथुभ्यः (pṛthubhyaḥ)
ablative पृथोः (pṛthoḥ)
पृथ्वः¹ (pṛthvaḥ¹)
पृथुभ्याम् (pṛthubhyām) पृथुभ्यः (pṛthubhyaḥ)
genitive पृथोः (pṛthoḥ)
पृथ्वः¹ (pṛthvaḥ¹)
पृथ्वोः (pṛthvoḥ) पृथूनाम् (pṛthūnām)
locative पृथौ (pṛthau) पृथ्वोः (pṛthvoḥ) पृथुषु (pṛthuṣu)
  • ¹Vedic

Noun

[edit]

पृथु (pṛthú) stemf

  1. (botany) Nigella sativa var. sativa, syn. Nigella indica

Declension

[edit]
Feminine u-stem declension of पृथु
singular dual plural
nominative पृथुः (pṛthuḥ) पृथू (pṛthū) पृथवः (pṛthavaḥ)
vocative पृथो (pṛtho) पृथू (pṛthū) पृथवः (pṛthavaḥ)
accusative पृथुम् (pṛthum) पृथू (pṛthū) पृथूः (pṛthūḥ)
instrumental पृथ्वा (pṛthvā) पृथुभ्याम् (pṛthubhyām) पृथुभिः (pṛthubhiḥ)
dative पृथवे (pṛthave)
पृथ्वै¹ (pṛthvai¹)
पृथुभ्याम् (pṛthubhyām) पृथुभ्यः (pṛthubhyaḥ)
ablative पृथोः (pṛthoḥ)
पृथ्वाः¹ (pṛthvāḥ¹)
पृथ्वै² (pṛthvai²)
पृथुभ्याम् (pṛthubhyām) पृथुभ्यः (pṛthubhyaḥ)
genitive पृथोः (pṛthoḥ)
पृथ्वाः¹ (pṛthvāḥ¹)
पृथ्वै² (pṛthvai²)
पृथ्वोः (pṛthvoḥ) पृथूनाम् (pṛthūnām)
locative पृथौ (pṛthau)
पृथ्वाम्¹ (pṛthvām¹)
पृथ्वोः (pṛthvoḥ) पृथुषु (pṛthuṣu)
  • ¹Later Sanskrit
  • ²Brāhmaṇas

Descendants

[edit]
  • Dardic:
    • Northeast Pashayi: [script needed] (piṛik, palm of hand)
    • Southeast Pashayi: [script needed] (peṛek, palm of hand)
    • Shumashti: [script needed] (piṛik)

References

[edit]