دست دادن
Persian
[edit]Etymology
[edit]From دَست (dast, “hand”) + دادَن (dâdan, “to give”).
Pronunciation
[edit]- (Classical Persian) IPA(key): [dast dɑː.ðan]
- (Iran, formal) IPA(key): [d̪æst̪ d̪ɒː.d̪æn]
- (Tajik, formal) IPA(key): [d̪äst̪ d̪ɔ.d̪än]
| Readings | |
|---|---|
| Classical reading? | dast dāḏan |
| Dari reading? | dast dādan |
| Iranian reading? | dast dâdan |
| Tajik reading? | dast dodan |
Verb
[edit]| Dari | دست دادن |
|---|---|
| Iranian Persian | |
| Tajik | даст додан |
دَست دادَن • (dast dâdan) (intransitive)
- to shake hands
- علی با من دست داد. ― ali bâ man dast dâd. ― Ali shook hands with me.
- to give one's hand (in marriage, in agreement, etc.)
- (of an emotion, etc.) to arise; to come about; to come upon (a person)
- c. 1390, Shams-ud-Dīn Muḥammad Ḥāfiẓ, “Ghazal 12”, in دیوان حافظ [The Divān of Ḥāfiẓ][1]:
- کی دهد دست این غرض یا رب که همدستان شوند
خاطر مجموع ما، زلف پریشان شما- kay dahad dast īn ğaraz yā rabb ki hamdastān šawand
xātir-i majmu'-i mā, zulf-i parēšān-i šumā - How these yearnings, o Lord, that become my companions come about:
The collected heart of mine, the scattered curls of yours.
- kay dahad dast īn ğaraz yā rabb ki hamdastān šawand
- (of opportunity) to arrive, to arise
- اگر دست بدهد ― agar dast bedehad ― If the opportunity arrives
- 1962, Jalal Al-e-Ahmad, غرب‌زدگی [Occidentosis: A Plague from the West]:
- مشخّصات این درد را بجوییم و علّت یا علّت‌هایش را. و اگر دست داد، راه علاجش را.
- mošaxxasât-e in dard râ bejuyim va ellat yâ ellat-hâ-yaš râ. va agar dast dâd, râh-e elâj-aš râ.
- Let us seek out the diagnosis for this pain, and its cause or causes. And, if possible, its cure.
Conjugation
[edit]| infinitive | دست دادن (dast dâdán) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stem | present | دست ده (dast deh) | ||||||
| past | دست داد (dast dâd) | |||||||
| participle | present | دست دهنده (dast dehandé) | ||||||
| past | دست داده (dast dâdé) | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| indicative | aorist | دست دهم (dast déham) |
دست دهی (dast déhi) |
دست دهد (dast déhad) |
دست دهیم (dast déhim) |
دست دهید (dast déhid) |
دست دهند (dast déhand) | |
| present (imperfect) | دست می‌دهم (dast mí-deham) |
دست می‌دهی (dast mí-dehi) |
دست می‌دهد (dast mí-dehad) |
دست می‌دهیم (dast mí-dehim) |
دست می‌دهید (dast mí-dehid) |
دست می‌دهند (dast mí-dehand) | ||
| present progressive | دارم دست می‌دهم (dấram dast mí-deham) |
داری دست می‌دهی (dấri dast mí-dehi) |
دارد دست می‌دهد (dấrad dast mí-dehad) |
داریم دست می‌دهیم (dấrim dast mí-dehim) |
دارید دست می‌دهید (dấrid dast mí-dehid) |
دارند دست می‌دهند (dấrand dast mí-dehand) | ||
| present perfect | دست داده‌ام (dast dâdé-am) |
دست داده‌ای (dast dâdé-i) |
دست داده است (dast dâdé ast) |
دست داده‌ایم (dast dâdé-im) |
دست داده‌اید (dast dâdé-id) |
دست داده‌اند (dast dâdé-and) | ||
| past | دست دادم (dast dấdam) |
دست دادی (dast dấdi) |
دست داد (dast dâd) |
دست دادیم (dast dấdim) |
دست دادید (dast dấdid) |
دست دادند (dast dấdand) | ||
| past (imperfect) | دست می‌دادم (dast mí-dâdam) |
دست می‌دادی (dast mí-dâdi) |
دست می‌داد (dast mí-dâd) |
دست می‌دادیم (dast mí-dâdim) |
دست می‌دادید (dast mí-dâdid) |
دست می‌دادند (dast mí-dâdand) | ||
| past progressive | داشتم دست می‌دادم (dấštam dast mí-dâdam) |
داشتی دست می‌دادی (dấšti dast mí-dâdi) |
داشت دست می‌داد (dâšt dast mí-dâd) |
داشتیم دست می‌دادیم (dấštim dast mí-dâdim) |
داشتید دست می‌دادید (dấštid dast mí-dâdid) |
داشتند دست می‌دادند (dấštand dast mí-dâdand) | ||
| pluperfect | دست داده بودم (dast dâdé búdam) |
دست داده بودی (dast dâdé búdi) |
دست داده بود (dast dâdé bud) |
دست داده بودیم (dast dâdé búdim) |
دست داده بودید (dast dâdé búdid) |
دست داده بودند (dast dâdé búdand) | ||
| future | دست خواهم داد (dast xâhám dâd) |
دست خواهی داد (dast xâhí dâd) |
دست خواهد داد (dast xâhád dâd) |
دست خواهیم داد (dast xâhím dâd) |
دست خواهید داد (dast xâhíd dâd) |
دست خواهند داد (dast xâhánd dâd) | ||
| subjunctive | present | دست بدهم (dast bédeham) |
دست بدهی (dast bédehi) |
دست بدهد (dast bédehad) |
دست بدهیم (dast bédehim) |
دست بدهید (dast bédehid) |
دست بدهند (dast bédehand) | |
| past | دست داده باشم (dast dâdé bấšam) |
دست داده باشی (dast dâdé bấši) |
دست داده باشد (dast dâdé bấšad) |
دست داده باشیم (dast dâdé bấšim) |
دست داده باشید (dast dâdé bấšid) |
دست داده باشند (dast dâdé bấšand) | ||
| imperative | دست بده (dast bédeh) |
دست بدهید (dast bédehid) |
||||||
| infinitive | دست دادن (dast dâdán) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stem | present | دست ده (dast de) | ||||||
| past | دست داد (dast dâd) | |||||||
| participle | present | دست دهنده (dast dahandé) | ||||||
| past | دست داده (dast dâdé) | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| indicative | aorist | دست دم (dast dam) |
دست دی (dast di) |
دست ده (dast de) |
دست دیم (dast dim) |
دست دین (dast din) |
دست دن (dast dan) | |
| present (imperfect) | دست می‌دم (dast mí-dam) |
دست می‌دی (dast mí-di) |
دست می‌ده (dast mí-de) |
دست می‌دیم (dast mí-dim) |
دست می‌دین (dast mí-din) |
دست می‌دن (dast mí-dan) | ||
| present progressive | دارم دست می‌دم (dấram dast mí-dam) |
داری دست می‌دی (dấri dast mí-di) |
داره دست می‌ده (dấre dast mí-de) |
داریم دست می‌دیم (dấrim dast mí-dim) |
دارین دست می‌دین (dấrin dast mí-din) |
دارن دست می‌دن (dấran dast mí-dan) | ||
| present perfect | دست داده‌ام (dast dâdám) |
دست داده‌ای (dast dâdí) |
دست داده (dast dâdé) |
دست داده‌ایم (dast dâdím) |
دست داده‌این (dast dâdín) |
دست داده‌ان (dast dâdán) | ||
| past | دست دادم (dast dấdam) |
دست دادی (dast dấdi) |
دست داد (dast dấd) |
دست دادیم (dast dấdim) |
دست دادین (dast dấdin) |
دست دادن (dast dấdan) | ||
| past (imperfect) | دست می‌دادم (dast mí-dâdam) |
دست می‌دادی (dast mí-dâdi) |
دست می‌داد (dast mí-dâd) |
دست می‌دادیم (dast mí-dâdim) |
دست می‌دادین (dast mí-dâdin) |
دست می‌دادن (dast mí-dâdan) | ||
| past progressive | داشتم دست می‌دادم (dấštam dast mí-dâdam) |
داشتی دست می‌دادی (dấšti dast mí-dâdi) |
داشت دست می‌داد (dấšt dast mí-dâd) |
داشتیم دست می‌دادیم (dấštim dast mí-dâdim) |
داشتین دست می‌دادین (dấštin dast mí-dâdin) |
داشتن دست می‌دادن (dấštan dast mí-dâdan) | ||
| pluperfect | دست داده بودم (dast dâdé búdam) |
دست داده بودی (dast dâdé búdi) |
دست داده بود (dast dâdé bud) |
دست داده بودیم (dast dâdé búdim) |
دست داده بودین (dast dâdé búdin) |
دست داده بودن (dast dâdé búdan) | ||
| subjunctive | present | دست بدم (dast bédam) |
دست بدی (dast bédi) |
دست بده (dast béde) |
دست بدیم (dast bédim) |
دست بدین (dast bédin) |
دست بدن (dast bédan) | |
| past | دست داده باشم (dast dâdé bấšam) |
دست داده باشی (dast dâdé bấši) |
دست داده باشه (dast dâdé bấše) |
دست داده باشیم (dast dâdé bấšim) |
دست داده باشین (dast dâdé bấšin) |
دست داده باشن (dast dâdé bấšan) | ||
| imperative | دست بده (dast béde) |
دست بدین (dast bédin) |
||||||
| infinitive | دست دادن (dast dâdán) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stem | present | دست ده (dast de) | ||||||
| past | دست داد (dast dâd) | |||||||
| participle | present | دست دهنده (dast dehandé) | ||||||
| past | دست داده (dast dâdé) | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| indicative | aorist | دست دم (dast dam) |
دست دی (dast dey) |
دست ده (dast dey) |
دست دیم (dast deym) |
دست دین (dast deyn) |
دست دن (dast dan) | |
| present (imperfect) | دست می‌دم (dast mí-dam) |
دست می‌دی (dast mí-dey) |
دست می‌ده (dast mí-de) |
دست می‌دیم (dast mí-deym) |
دست می‌دین (dast mí-deyn) |
دست می‌دن (dast mí-dan) | ||
| present progressive | دارم دست می‌دم (dấram dast mí-dam) |
داری دست می‌دی (dấri dast mí-dey) |
داره دست می‌ده (dấre dast mí-de) |
داریم دست می‌دیم (dấrim dast mí-dim) |
دارین دست می‌دین (dấrin dast mí-deyn) |
دارن دست می‌دن (dấran dast mí-dan) | ||
| present perfect | دست داده‌م (dast dâdám) |
دست داده‌ی (dast dâdéy) |
دست داده (dast dâdé) |
دست داده‌یم (dast dâdéym) |
دست داده‌ین (dast dâdéyn) |
دست داده‌ن (dast dâdán) | ||
| past | دست دادم (dast dấdam) |
دست دادی (dast dấdi) |
دست داد (dast dấd) |
دست دادیم (dast dấdim) |
دست دادین (dast dấdin) |
دست دادن (dast dấdan) | ||
| past (imperfect) | دست می‌دادم (dast mí-dâdam) |
دست می‌دادی (dast mí-dâdi) |
دست می‌داد (dast mí-dâd) |
دست می‌دادیم (dast mí-dâdim) |
دست می‌دادین (dast mí-dâdin) |
دست می‌دادن (dast mí-dâdan) | ||
| past progressive | داشتم دست می‌دادم (dấštam dast mí-dâdam) |
داشتی دست می‌دادی (dấšti dast mí-dâdi) |
داشت دست می‌داد (dấšt dast mí-dâd) |
داشتیم دست می‌دادیم (dấštim dast mí-dâdim) |
داشتین دست می‌دادین (dấštin dast mí-dâdin) |
داشتن دست می‌دادن (dấštan dast mí-dâdan) | ||
| pluperfect | دست داده بودم (dast dâdé búdam) |
دست داده بودی (dast dâdé búdi) |
دست داده بود (dast dâdé bud) |
دست داده بودیم (dast dâdé búdim) |
دست داده بودین (dast dâdé búdin) |
دست داده بودن (dast dâdé búdan) | ||
| subjunctive | present | دست بدم (dast bédam) |
دست بدی (dast bédey) |
دست بده (dast béde) |
دست بدیم (dast bédeym) |
دست بدین (dast bédeyn) |
دست بدن (dast bédan) | |
| past | دست داده باشم (dast dâdé bấšam) |
دست داده باشی (dast dâdé bấši) |
دست داده باشه (dast dâdé bấše) |
دست داده باشیم (dast dâdé bấšim) |
دست داده باشین (dast dâdé bấšin) |
دست داده باشن (dast dâdé bấšan) | ||
| imperative | دست بده (dast béde) |
دست بدین (dast bédin) |
||||||
Related terms
[edit]- از دست دادن (az dast dâdan, “to lose”)