Jump to content

տկռել

From Wiktionary, the free dictionary

Armenian

[edit]

Etymology

[edit]

According to Ačaṙyan, from տիկ (tik), with the original meaning being "to swell like a wineskin".

Pronunciation

[edit]

Verb

[edit]

տկռել (tkṙel) (dialectal, intransitive)

  1. to bloat, to swell (from eating or drinking too much)
  2. (figuratively) to blow up, to expand, to enlarge (to grow big)

Inflection

[edit]
-el conjugation (Eastern Armenian)
infinitive տկռել (tkṙel) imperfective converb տկռում (tkṙum)
passive simultaneous converb տկռելիս (tkṙelis)
causative տկռեցնել, տկռացնել*, տկռցնել* (tkṙecʻnel, tkṙacʻnel*, tkṙcʻnel*) perfective converb տկռել (tkṙel)
aorist stem տկռ- (tkṙ-) future converb I տկռելու (tkṙelu)
resultative participle տկռած (tkṙac) future converb II տկռելիք (tkṙelikʻ)
subject participle տկռող (tkṙoġ) connegative converb տկռի (tkṙi)
person singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative ես դու նա մենք դուք նրանք
present տկռում եմ (tkṙum em) տկռում ես (tkṙum es) տկռում է (tkṙum ē) տկռում ենք (tkṙum enkʻ) տկռում եք (tkṙum ekʻ) տկռում են (tkṙum en)
past imperfective տկռում էի (tkṙum ēi) տկռում էիր (tkṙum ēir) տկռում էր (tkṙum ēr) տկռում էինք (tkṙum ēinkʻ) տկռում էիք (tkṙum ēikʻ) տկռում էին (tkṙum ēin)
future տկռելու եմ (tkṙelu em) տկռելու ես (tkṙelu es) տկռելու է (tkṙelu ē) տկռելու ենք (tkṙelu enkʻ) տկռելու եք (tkṙelu ekʻ) տկռելու են (tkṙelu en)
past future տկռելու էի (tkṙelu ēi) տկռելու էիր (tkṙelu ēir) տկռելու էր (tkṙelu ēr) տկռելու էինք (tkṙelu ēinkʻ) տկռելու էիք (tkṙelu ēikʻ) տկռելու էին (tkṙelu ēin)
present perfect տկռել եմ (tkṙel em) տկռել ես (tkṙel es) տկռել է (tkṙel ē) տկռել ենք (tkṙel enkʻ) տկռել եք (tkṙel ekʻ) տկռել են (tkṙel en)
pluperfect տկռել էի (tkṙel ēi) տկռել էիր (tkṙel ēir) տկռել էր (tkṙel ēr) տկռել էինք (tkṙel ēinkʻ) տկռել էիք (tkṙel ēikʻ) տկռել էին (tkṙel ēin)
aorist (past perfective) տկռեցի, տկռի* (tkṙecʻi, tkṙi*) տկռեցիր, տկռիր* (tkṙecʻir, tkṙir*) տկռեց (tkṙecʻ) տկռեցինք, տկռինք* (tkṙecʻinkʻ, tkṙinkʻ*) տկռեցիք, տկռիք* (tkṙecʻikʻ, tkṙikʻ*) տկռեցին, տկռին* (tkṙecʻin, tkṙin*)
subjunctive ես դու նա մենք դուք նրանք
present տկռեմ (tkṙem) տկռես (tkṙes) տկռի (tkṙi) տկռենք (tkṙenkʻ) տկռեք (tkṙekʻ) տկռեն (tkṙen)
past տկռեի (tkṙei) տկռեիր (tkṙeir) տկռեր (tkṙer) տկռեինք (tkṙeinkʻ) տկռեիք (tkṙeikʻ) տկռեին (tkṙein)
conditional ես դու նա մենք դուք նրանք
future կտկռեմ (ktkṙem) կտկռես (ktkṙes) կտկռի (ktkṙi) կտկռենք (ktkṙenkʻ) կտկռեք (ktkṙekʻ) կտկռեն (ktkṙen)
past կտկռեի (ktkṙei) կտկռեիր (ktkṙeir) կտկռեր (ktkṙer) կտկռեինք (ktkṙeinkʻ) կտկռեիք (ktkṙeikʻ) կտկռեին (ktkṙein)
imperative (դու) (դուք)
տկռի՛ր, տկռի՛* (tkṙír, tkṙí*) տկռե՛ք, տկռեցե՛ք** (tkṙékʻ, tkṙecʻékʻ**)

*colloquial   **dated

-el negative conjugation (Eastern Armenian)
infinitive չտկռել (čʻtkṙel)
resultative participle չտկռած (čʻtkṙac)
subject participle չտկռող (čʻtkṙoġ)
person singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative ես դու նա մենք դուք նրանք
present չեմ տկռում (čʻem tkṙum) չես տկռում (čʻes tkṙum) չի տկռում (čʻi tkṙum) չենք տկռում (čʻenkʻ tkṙum) չեք տկռում (čʻekʻ tkṙum) չեն տկռում (čʻen tkṙum)
past imperfective չէի տկռում (čʻēi tkṙum) չէիր տկռում (čʻēir tkṙum) չէր տկռում (čʻēr tkṙum) չէինք տկռում (čʻēinkʻ tkṙum) չէիք տկռում (čʻēikʻ tkṙum) չէին տկռում (čʻēin tkṙum)
future չեմ տկռելու (čʻem tkṙelu) չես տկռելու (čʻes tkṙelu) չի տկռելու (čʻi tkṙelu) չենք տկռելու (čʻenkʻ tkṙelu) չեք տկռելու (čʻekʻ tkṙelu) չեն տկռելու (čʻen tkṙelu)
past future չէի տկռելու (čʻēi tkṙelu) չէիր տկռելու (čʻēir tkṙelu) չէր տկռելու (čʻēr tkṙelu) չէինք տկռելու (čʻēinkʻ tkṙelu) չէիք տկռելու (čʻēikʻ tkṙelu) չէին տկռելու (čʻēin tkṙelu)
present perfect չեմ տկռել (čʻem tkṙel) չես տկռել (čʻes tkṙel) չի տկռել (čʻi tkṙel) չենք տկռել (čʻenkʻ tkṙel) չեք տկռել (čʻekʻ tkṙel) չեն տկռել (čʻen tkṙel)
pluperfect չէի տկռել (čʻēi tkṙel) չէիր տկռել (čʻēir tkṙel) չէր տկռել (čʻēr tkṙel) չէինք տկռել (čʻēinkʻ tkṙel) չէիք տկռել (čʻēikʻ tkṙel) չէին տկռել (čʻēin tkṙel)
aorist (past perfective) չտկռեցի, չտկռի* (čʻtkṙecʻi, čʻtkṙi*) չտկռեցիր, չտկռիր* (čʻtkṙecʻir, čʻtkṙir*) չտկռեց (čʻtkṙecʻ) չտկռեցինք, չտկռինք* (čʻtkṙecʻinkʻ, čʻtkṙinkʻ*) չտկռեցիք, չտկռիք* (čʻtkṙecʻikʻ, čʻtkṙikʻ*) չտկռեցին, չտկռին* (čʻtkṙecʻin, čʻtkṙin*)
subjunctive ես դու նա մենք դուք նրանք
present չտկռեմ (čʻtkṙem) չտկռես (čʻtkṙes) չտկռի (čʻtkṙi) չտկռենք (čʻtkṙenkʻ) չտկռեք (čʻtkṙekʻ) չտկռեն (čʻtkṙen)
past չտկռեի (čʻtkṙei) չտկռեիր (čʻtkṙeir) չտկռեր (čʻtkṙer) չտկռեինք (čʻtkṙeinkʻ) չտկռեիք (čʻtkṙeikʻ) չտկռեին (čʻtkṙein)
conditional ես դու նա մենք դուք նրանք
future չեմ տկռի (čʻem tkṙi) չես տկռի (čʻes tkṙi) չի տկռի (čʻi tkṙi) չենք տկռի (čʻenkʻ tkṙi) չեք տկռի (čʻekʻ tkṙi) չեն տկռի (čʻen tkṙi)
past չէի տկռի (čʻēi tkṙi) չէիր տկռի (čʻēir tkṙi) չէր տկռի (čʻēr tkṙi) չէինք տկռի (čʻēinkʻ tkṙi) չէիք տկռի (čʻēikʻ tkṙi) չէին տկռի (čʻēin tkṙi)
imperative (դու) (դուք)
մի՛ տկռիր, մի՛ տկռի* (mí tkṙir, mí tkṙi*) մի՛ տկռեք, մի՛ տկռեցեք** (mí tkṙekʻ, mí tkṙecʻekʻ**)

*colloquial   **dated

declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular (singulare tantum)
nominative տկռել (tkṙel)
dative տկռելու (tkṙelu)
ablative տկռելուց (tkṙelucʻ)
instrumental տկռելով (tkṙelov)
locative տկռելում (tkṙelum)
definite forms
nominative տկռելը/տկռելն (tkṙelə/tkṙeln)
dative տկռելուն (tkṙelun)
1st person possessive forms (my)
nominative տկռելս (tkṙels)
dative տկռելուս (tkṙelus)
ablative տկռելուցս (tkṙelucʻs)
instrumental տկռելովս (tkṙelovs)
locative տկռելումս (tkṙelums)
2nd person possessive forms (your)
nominative տկռելդ (tkṙeld)
dative տկռելուդ (tkṙelud)
ablative տկռելուցդ (tkṙelucʻd)
instrumental տկռելովդ (tkṙelovd)
locative տկռելումդ (tkṙelumd)

Derived terms

[edit]

Descendants

[edit]
  • Georgian: ტყრობა (ṭq̇roba)

References

[edit]
  • Ačaṙean, Hračʻeay (1979) “տիկ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume IV, Yerevan: University Press
  • Sargsyan, Artem et al., editors (2001–2012), “տկռել”, in Hayocʻ lezvi barbaṙayin baṙaran [Dialectal Dictionary of the Armenian Language] (in Armenian), Yerevan: Hayastan