տիրել
Armenian
[edit]Etymology
[edit]From Old Armenian տիրեմ (tirem).
Pronunciation
[edit]- (Eastern Armenian) IPA(key): /tiˈɾel/, [tiɾél]
- (Western Armenian) IPA(key): /diˈɾel/, [diɾél]
Audio (Eastern Armenian): (file)
Verb
[edit]տիրել • (tirel)
Inflection
[edit]-el conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | տիրել (tirel) | imperfective converb | տիրում (tirum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | տիրվել (tirvel) | simultaneous converb | տիրելիս (tirelis) | ||||
| causative | — | perfective converb | տիրել (tirel) | ||||
| aorist stem | տիր- (tir-) | future converb I | տիրելու (tirelu) | ||||
| resultative participle | տիրած (tirac) | future converb II | տիրելիք (tirelikʻ) | ||||
| subject participle | տիրող (tiroġ) | connegative converb | տիրի (tiri) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | տիրում եմ (tirum em) | տիրում ես (tirum es) | տիրում է (tirum ē) | տիրում ենք (tirum enkʻ) | տիրում եք (tirum ekʻ) | տիրում են (tirum en) | |
| past imperfective | տիրում էի (tirum ēi) | տիրում էիր (tirum ēir) | տիրում էր (tirum ēr) | տիրում էինք (tirum ēinkʻ) | տիրում էիք (tirum ēikʻ) | տիրում էին (tirum ēin) | |
| future | տիրելու եմ (tirelu em) | տիրելու ես (tirelu es) | տիրելու է (tirelu ē) | տիրելու ենք (tirelu enkʻ) | տիրելու եք (tirelu ekʻ) | տիրելու են (tirelu en) | |
| past future | տիրելու էի (tirelu ēi) | տիրելու էիր (tirelu ēir) | տիրելու էր (tirelu ēr) | տիրելու էինք (tirelu ēinkʻ) | տիրելու էիք (tirelu ēikʻ) | տիրելու էին (tirelu ēin) | |
| present perfect | տիրել եմ (tirel em) | տիրել ես (tirel es) | տիրել է (tirel ē) | տիրել ենք (tirel enkʻ) | տիրել եք (tirel ekʻ) | տիրել են (tirel en) | |
| pluperfect | տիրել էի (tirel ēi) | տիրել էիր (tirel ēir) | տիրել էր (tirel ēr) | տիրել էինք (tirel ēinkʻ) | տիրել էիք (tirel ēikʻ) | տիրել էին (tirel ēin) | |
| aorist (past perfective) | տիրեցի, տիրի* (tirecʻi, tiri*) | տիրեցիր, տիրիր* (tirecʻir, tirir*) | տիրեց (tirecʻ) | տիրեցինք, տիրինք* (tirecʻinkʻ, tirinkʻ*) | տիրեցիք, տիրիք* (tirecʻikʻ, tirikʻ*) | տիրեցին, տիրին* (tirecʻin, tirin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | տիրեմ (tirem) | տիրես (tires) | տիրի (tiri) | տիրենք (tirenkʻ) | տիրեք (tirekʻ) | տիրեն (tiren) | |
| past | տիրեի (tirei) | տիրեիր (tireir) | տիրեր (tirer) | տիրեինք (tireinkʻ) | տիրեիք (tireikʻ) | տիրեին (tirein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կտիրեմ (ktirem) | կտիրես (ktires) | կտիրի (ktiri) | կտիրենք (ktirenkʻ) | կտիրեք (ktirekʻ) | կտիրեն (ktiren) | |
| past | կտիրեի (ktirei) | կտիրեիր (ktireir) | կտիրեր (ktirer) | կտիրեինք (ktireinkʻ) | կտիրեիք (ktireikʻ) | կտիրեին (ktirein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | տիրի՛ր, տիրի՛* (tirír, tirí*) | — | — | տիրե՛ք, տիրեցե՛ք** (tirékʻ, tirecʻékʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
-el negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չտիրել (čʻtirel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չտիրած (čʻtirac) | ||||||
| subject participle | չտիրող (čʻtiroġ) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ տիրում (čʻem tirum) | չես տիրում (čʻes tirum) | չի տիրում (čʻi tirum) | չենք տիրում (čʻenkʻ tirum) | չեք տիրում (čʻekʻ tirum) | չեն տիրում (čʻen tirum) | |
| past imperfective | չէի տիրում (čʻēi tirum) | չէիր տիրում (čʻēir tirum) | չէր տիրում (čʻēr tirum) | չէինք տիրում (čʻēinkʻ tirum) | չէիք տիրում (čʻēikʻ tirum) | չէին տիրում (čʻēin tirum) | |
| future | չեմ տիրելու (čʻem tirelu) | չես տիրելու (čʻes tirelu) | չի տիրելու (čʻi tirelu) | չենք տիրելու (čʻenkʻ tirelu) | չեք տիրելու (čʻekʻ tirelu) | չեն տիրելու (čʻen tirelu) | |
| past future | չէի տիրելու (čʻēi tirelu) | չէիր տիրելու (čʻēir tirelu) | չէր տիրելու (čʻēr tirelu) | չէինք տիրելու (čʻēinkʻ tirelu) | չէիք տիրելու (čʻēikʻ tirelu) | չէին տիրելու (čʻēin tirelu) | |
| present perfect | չեմ տիրել (čʻem tirel) | չես տիրել (čʻes tirel) | չի տիրել (čʻi tirel) | չենք տիրել (čʻenkʻ tirel) | չեք տիրել (čʻekʻ tirel) | չեն տիրել (čʻen tirel) | |
| pluperfect | չէի տիրել (čʻēi tirel) | չէիր տիրել (čʻēir tirel) | չէր տիրել (čʻēr tirel) | չէինք տիրել (čʻēinkʻ tirel) | չէիք տիրել (čʻēikʻ tirel) | չէին տիրել (čʻēin tirel) | |
| aorist (past perfective) | չտիրեցի, չտիրի* (čʻtirecʻi, čʻtiri*) | չտիրեցիր, չտիրիր* (čʻtirecʻir, čʻtirir*) | չտիրեց (čʻtirecʻ) | չտիրեցինք, չտիրինք* (čʻtirecʻinkʻ, čʻtirinkʻ*) | չտիրեցիք, չտիրիք* (čʻtirecʻikʻ, čʻtirikʻ*) | չտիրեցին, չտիրին* (čʻtirecʻin, čʻtirin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չտիրեմ (čʻtirem) | չտիրես (čʻtires) | չտիրի (čʻtiri) | չտիրենք (čʻtirenkʻ) | չտիրեք (čʻtirekʻ) | չտիրեն (čʻtiren) | |
| past | չտիրեի (čʻtirei) | չտիրեիր (čʻtireir) | չտիրեր (čʻtirer) | չտիրեինք (čʻtireinkʻ) | չտիրեիք (čʻtireikʻ) | չտիրեին (čʻtirein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ տիրի (čʻem tiri) | չես տիրի (čʻes tiri) | չի տիրի (čʻi tiri) | չենք տիրի (čʻenkʻ tiri) | չեք տիրի (čʻekʻ tiri) | չեն տիրի (čʻen tiri) | |
| past | չէի տիրի (čʻēi tiri) | չէիր տիրի (čʻēir tiri) | չէր տիրի (čʻēr tiri) | չէինք տիրի (čʻēinkʻ tiri) | չէիք տիրի (čʻēikʻ tiri) | չէին տիրի (čʻēin tiri) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ տիրիր, մի՛ տիրի* (mí tirir, mí tiri*) | — | — | մի՛ տիրեք, մի՛ տիրեցեք** (mí tirekʻ, mí tirecʻekʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
| declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian) | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| singular (singulare tantum) | ||||||||
| nominative | տիրել (tirel) | |||||||
| dative | տիրելու (tirelu) | |||||||
| ablative | տիրելուց (tirelucʻ) | |||||||
| instrumental | տիրելով (tirelov) | |||||||
| locative | տիրելում (tirelum) | |||||||
| definite forms | ||||||||
| nominative | տիրելը/տիրելն (tirelə/tireln) | |||||||
| dative | տիրելուն (tirelun) | |||||||
| 1st person possessive forms (my) | ||||||||
| nominative | տիրելս (tirels) | |||||||
| dative | տիրելուս (tirelus) | |||||||
| ablative | տիրելուցս (tirelucʻs) | |||||||
| instrumental | տիրելովս (tirelovs) | |||||||
| locative | տիրելումս (tirelums) | |||||||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||||||
| nominative | տիրելդ (tireld) | |||||||
| dative | տիրելուդ (tirelud) | |||||||
| ablative | տիրելուցդ (tirelucʻd) | |||||||
| instrumental | տիրելովդ (tirelovd) | |||||||
| locative | տիրելումդ (tirelumd) | |||||||
Related terms
[edit]- տեր (ter)