վազեմ

Old Armenian

Etymology

Borrowed from a Middle Iranian descendant of Proto-Iranian *waj- (“to carry, drive”), from Proto-Indo-Iranian *waȷ́ʰ-, from Proto-Indo-European *weǵʰ-. Compare especially Parthian 𐫇𐫉- (wz- /⁠waz-⁠/, “to move swiftly, fly; to travel; to blow (of wind)”) and Northern Kurdish bezîn, bez- (“to run, gallop”).

Verb

վազեմ • (vazem) (aorist indicative վազեցի)

(intransitive) to leap, to bound, to spring or dart forward, to clear at a single bound
վազեալ անցանել ― vazeal ancʻanel ― to overpass, to cross, to leap over, to outleap

վազել սրտի ― vazel srti ― to flutter, to throb, to palpitate (of heart)
(intransitive) to run swiftly, impetuously
ի բաց վազել ― i bacʻ vazel ― to pass away, to fly away
(intransitive) to overstep, to surpass, to transgress, to trespass; to rebel
յօրէնսն վազել ― yōrēnsn vazel ― to inveigh against the law

վազել զոմամբ ― vazel zomamb ― to revolt against; to despise

յազատութեանն վազել փառս ― yazatutʻeann vazel pʻaṙs ― to lift up the horns against, to rebel, to rise in rebellion; to get proud, to become presumptuous

Conjugation

active

person		singular			plural
infinitive		վազել (vazel)		participle	վազեցեալ, վազեալ (vazecʻeal, vazeal)
causative		վազեցուցանեմ (vazecʻucʻanem)		aorist stem	վազեց- (vazecʻ-)
person		1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
indicative		ես	դու	նա	մեք	դուք	նոքա
	present	վազեմ (vazem)	վազես (vazes)	վազէ (vazē)	վազեմք (vazemkʻ)	վազէք (vazēkʻ)	վազեն (vazen)
	imperfect	վազէի, վազեի* (vazēi, vazei*)	վազէիր, վազեիր* (vazēir, vazeir*)	վազէր (vazēr)	վազէաք, վազեաք* (vazēakʻ, vazeakʻ*)	վազէիք, վազեիք* (vazēikʻ, vazeikʻ*)	վազէին, վազեին* (vazēin, vazein*)
	aorist	վազեցի (vazecʻi)	վազեցեր (vazecʻer)	վազեաց (vazeacʻ)	վազեցաք (vazecʻakʻ)	վազեցէք, վազեցիք (vazecʻēkʻ, vazecʻikʻ)	վազեցին (vazecʻin)
subjunctive		ես	դու	նա	մեք	դուք	նոքա
	present	վազիցեմ (vazicʻem)	վազիցես (vazicʻes)	վազիցէ (vazicʻē)	վազիցեմք (vazicʻemkʻ)	վազիցէք (vazicʻēkʻ)	վազիցեն (vazicʻen)
	aorist	վազեցից (vazecʻicʻ)	վազեսցես (vazescʻes)	վազեսցէ (vazescʻē)	վազեսցուք (vazescʻukʻ)	վազեսջիք (vazesǰikʻ)	վազեսցեն (vazescʻen)
imperatives		—	(դու)	—	—	(դուք)	—
	imperative	—	վազեա՛ (vazeá)	—	—	վազեցէ՛ք (vazecʻḗkʻ)	—
	cohortative	—	վազեսջի՛ր (vazesǰír)	—	—	վազեսջի՛ք (vazesǰíkʻ)	—
	prohibitive	—	մի՛ վազեր (mí vazer)	—	—	մի՛ վազէք (mí vazēkʻ)	—
*rare

Derived terms

անվազ (anvaz)
արտավազեմ (artavazem)
արտավազիկ (artavazik)
բացավազեմ (bacʻavazem)
ձիավազ (jiavaz)
մակավազեան (makavazean)
մակավազիկ (makavazik)
վազ (vaz)
վազեցուցանեմ (vazecʻucʻanem)
վազումն (vazumn)
վազվազեմ (vazvazem)
քաջավազիկ (kʻaǰavazik)

Descendants

Armenian: վազել (vazel)

References

Ačaṙean, Hračʻeay (1979) “վազեմ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume IV, Yerevan: University Press, pages 292–293
Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “վազեմ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Matasović, Ranko (2009) A Grammatical Sketch of Classical Armenian‎^[1], Zagreb, page 31
Olsen, Birgit Anette (1999) The noun in Biblical Armenian: origin and word-formation: with special emphasis on the Indo-European heritage (Trends in linguistics. Studies and monographs; 119), Berlin, New York: Mouton de Gruyter, page 908
Petrosean, Matatʻeay (1879) “վազեմ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy