սպրդեմ

Old Armenian

Alternative forms

սպրծեմ (sprcem)
սպրդիմ (sprdim), սպրդանեմ (sprdanem) (intransitive sense only)

Etymology

The origin is uncertain.^[1]^[2] Often derived from Proto-Indo-European *sperdʰ- (“to run away or to compete in speed”), either as an inheritance or a borrowing from the Hittite cognate [script needed] (iš-par-zi-zi /⁠išpartzi⁠/, “to escape, to get away”),^[3]^[4]^[5]^[6]^[7]^[8]^[9]^[10]^[11]^[12] but the meaning of the Armenian word does not fit.^[13] Note that the sense “to slip away, escape” is found only in modern Armenian.

Verb

սպրդեմ • (sprdem)

(transitive) to insinuate, introduce furtively
(intransitive) to introduce, insinuate or worm oneself in, glide or creep into, penetrate, dive into

Conjugation

active
		singular			plural
infinitive		սպրդել (sprdel)		participle	սպրդեցեալ, սպրդեալ (sprdecʻeal, sprdeal)
causative		—		aorist stem	սպրդեց- (sprdecʻ-)

		1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
indicative
	present	սպրդեմ (sprdem)	սպրդես (sprdes)	սպրդէ (sprdē)	սպրդեմք (sprdemkʻ)	սպրդէք (sprdēkʻ)	սպրդեն (sprden)
	imperfect	սպրդէի, սպրդեի* (sprdēi, sprdei*)	սպրդէիր, սպրդեիր* (sprdēir, sprdeir*)	սպրդէր (sprdēr)	սպրդէաք, սպրդեաք* (sprdēakʻ, sprdeakʻ*)	սպրդէիք, սպրդեիք* (sprdēikʻ, sprdeikʻ*)	սպրդէին, սպրդեին* (sprdēin, sprdein*)
	aorist	սպրդեցի (sprdecʻi)	սպրդեցեր (sprdecʻer)	սպրդեաց (sprdeacʻ)	սպրդեցաք (sprdecʻakʻ)	սպրդեցէք, սպրդեցիք (sprdecʻēkʻ, sprdecʻikʻ)	սպրդեցին (sprdecʻin)
subjunctive
	present	սպրդիցեմ (sprdicʻem)	սպրդիցես (sprdicʻes)	սպրդիցէ (sprdicʻē)	սպրդիցեմք (sprdicʻemkʻ)	սպրդիցէք (sprdicʻēkʻ)	սպրդիցեն (sprdicʻen)
	aorist	սպրդեցից (sprdecʻicʻ)	սպրդեսցես (sprdescʻes)	սպրդեսցէ (sprdescʻē)	սպրդեսցուք (sprdescʻukʻ)	սպրդեսջիք (sprdesǰikʻ)	սպրդեսցեն (sprdescʻen)
imperatives
	imperative	—	սպրդեա՛ (sprdeá)	—	—	սպրդեցէ՛ք (sprdecʻḗkʻ)	—
	cohortative	—	սպրդեսջի՛ր (sprdesǰír)	—	—	սպրդեսջի՛ք (sprdesǰíkʻ)	—
	prohibitive	—	մի՛ սպրդեր (mí sprder)	—	—	մի՛ սպրդէք (mí sprdēkʻ)	—

rare

mediopassive
		singular			plural
infinitive		սպրդել, սպրդիլ* (sprdel, sprdil*)		participle	սպրդեցեալ, սպրդեալ (sprdecʻeal, sprdeal)
causative		—		aorist stem	սպրդեց- (sprdecʻ-)

		1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
indicative
	present	սպրդիմ (sprdim)	սպրդիս (sprdis)	սպրդի (sprdi)	սպրդիմք (sprdimkʻ)	սպրդիք (sprdikʻ)	սպրդին (sprdin)
	imperfect	սպրդէի (sprdēi)	սպրդէիր (sprdēir)	սպրդէր, սպրդիւր (sprdēr, sprdiwr)	սպրդէաք (sprdēakʻ)	սպրդէիք (sprdēikʻ)	սպրդէին (sprdēin)
	aorist	սպրդեցայ (sprdecʻay)	սպրդեցար (sprdecʻar)	սպրդեցաւ (sprdecʻaw)	սպրդեցաք (sprdecʻakʻ)	սպրդեցայք (sprdecʻaykʻ)	սպրդեցան (sprdecʻan)
subjunctive
	present	սպրդիցիմ (sprdicʻim)	սպրդիցիս (sprdicʻis)	սպրդիցի (sprdicʻi)	սպրդիցիմք (sprdicʻimkʻ)	սպրդիցիք (sprdicʻikʻ)	սպրդիցին (sprdicʻin)
	aorist	սպրդեցայց (sprdecʻaycʻ)	սպրդեսցիս (sprdescʻis)	սպրդեսցի (sprdescʻi)	սպրդեսցուք (sprdescʻukʻ)	սպրդեսջիք (sprdesǰikʻ)	սպրդեսցին (sprdescʻin)
imperatives
	imperative	—	սպրդեա՛ց (sprdeácʻ)	—	—	սպրդեցարո՛ւք (sprdecʻarúkʻ)	—
	cohortative	—	սպրդեսջի՛ր (sprdesǰír)	—	—	սպրդեսջի՛ք (sprdesǰíkʻ)	—
	prohibitive	—	մի՛ սպրդիր (mí sprdir)	—	—	մի՛ սպրդիք (mí sprdikʻ)	—

post-classical

Derived terms

սպրդութիւն (sprdutʻiwn)
սպրդումն (sprdumn)

Descendants

Armenian: սպրդել (sprdel)

References

^ Ačaṙean, Hračʻeay (1979) “սպրդել”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume IV, Yerevan: University Press, page 267
^ J̌ahukyan, Geworg (2010) “սպրդ(ան)ել”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 693a
^ Lagarde, Paul de (1868) Beitraege zur baktrischen Lexikographie (in German), Leipzig: B. G. Teubner, page 37
^ Lagarde, Paul de (1877) Armenische Studien (in German), Göttingen: Dieterich, page 139
^ Ġapʻancʻyan, Grigor (1961) Hayocʻ lezvi patmutʻyun. Hin šrǰan [History of the Armenian Language. Ancient Period] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, page 200
^ Schultheiss, Tassilo (1961) “Hethitisch und Armenisch”, in Zeitschrift für vergleichende Sprachforschung auf dem Gebiete der Indogermanischen Sprachen‎^[1], number 77, page 222
^ Puhvel, Jaan (1984) Hittite Etymological Dictionary (Trends in linguistics. Documentation; 1), volume II, Berlin, New York, Amsterdam: Mouton, pages 449–450
^ Mayrhofer, Manfred (1996) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎^[2] (in German), volume II, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 774
^ Cheung, Johnny (2007) Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 352
^ Kloekhorst, Alwin (2008) Etymological Dictionary of the Hittite Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 5), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 410
^ Simon, Zsolt (2013) “Die These der hethitisch-luwischen Lehnwörter im Armenischen: eine kritische Neubetrachtung”, in International Journal of Diachronic Linguistics and Linguistic Reconstruction‎^[3] (in German), volume 10, number 2, page 115
^ Guus Kroonen (2013) Alexander Lubotsky, editor, Etymological Dictionary of Proto-Germanic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 11)‎^[4], Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 470
^ Hübschmann, Heinrich (1883) Armenische Studien. 1/1. Grundzüge der armenischen Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, page 14