հիւսիս
Old Armenian
[edit]Alternative forms
[edit]- հիւսիսի (hiwsisi), հիւսիւսի (hiwsiwsi), հիւսիւս (hiwsiws), հիսիս (hisis), հիսիսի (hisisi), հւսւս (hwsws)
Etymology
[edit]The origin is uncertain. Perhaps etymologically meaning “opposite side”, from Proto-Indo-European *sewkoy-ḱi(y)o-, a compound of *sewk-e/oy- (see հիւսեմ (hiwsem) for this etymon) and *ḱey- (“to be situated”), whence Ancient Greek κεῖμαι (keîmai). Compare հարաւ (haraw).
Noun
[edit]հիւսիս • (hiwsis)
- north
- northern wind
- գոռ, ամեհի հիւսիս ― goṙ, amehi hiwsis ― the bleak north-wind, the lowering boreal winds
Declension
[edit]o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | հիւսիս (hiwsis) | հիւսիսք (hiwsiskʻ) | |
| genitive | հիւսիսոյ (hiwsisoy) | հիւսիսոց (hiwsisocʻ) | |
| dative | հիւսիսոյ (hiwsisoy) | հիւսիսոց (hiwsisocʻ) | |
| accusative | հիւսիս (hiwsis) | հիւսիսս (hiwsiss) | |
| ablative | հիւսիսոյ (hiwsisoy) | հիւսիսոց (hiwsisocʻ) | |
| instrumental | հիւսիսով (hiwsisov) | հիւսիսովք (hiwsisovkʻ) | |
| locative | հիւսիս (hiwsis) | հիւսիսս (hiwsiss) |
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | հիւսիս (hiwsis) | հիւսիսք (hiwsiskʻ) | |
| genitive | հիւսիսի (hiwsisi) | հիւսիսից (hiwsisicʻ) | |
| dative | հիւսիսի (hiwsisi) | հիւսիսից (hiwsisicʻ) | |
| accusative | հիւսիս (hiwsis) | հիւսիսս (hiwsiss) | |
| ablative | հիւսիսէ (hiwsisē) | հիւսիսից (hiwsisicʻ) | |
| instrumental | հիւսիսիւ (hiwsisiw) | հիւսիսիւք (hiwsisiwkʻ) | |
| locative | հիւսիսի (hiwsisi) | հիւսիսս (hiwsiss) |
Derived terms
[edit]- դերհիւսիսական (derhiwsisakan)
- հիւսիսաբնակ (hiwsisabnak)
- հիւսիսախաղաց (hiwsisaxałacʻ)
- հիւսիսախառն (hiwsisaxaṙn)
- հիւսիսակ (hiwsisak)
- հիւսիսական (hiwsisakan)
- հիւսիսակողմ (hiwsisakołm)
- հիւսիսակողմն (hiwsisakołmn)
- հիւսիսային (hiwsisayin)
- հիւսիսանամ (hiwsisanam)
- հիւսիսեան (hiwsisean)
- հիւսիւսաբնակ (hiwsiwsabnak)
- հիւսիւսական (hiwsiwsakan)
- հիւսսական (hiwssakan)
- հիւսսի (hiwssi)
Descendants
[edit]- Armenian: հյուսիս (hyusis)
References
[edit]- Petrosean, Matatʻeay (1879) “հիւսիս”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “հիւսիս”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “հիւսիս”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 412