կեղեքեմ
Old Armenian
[edit]Etymology
[edit]From կեղ (keł). For the suffix -եք (-ekʻ) compare բող-ոք-եմ (boł-okʻ-em), ող-ոք-եմ (oł-okʻ-em).
Verb
[edit]կեղեքեմ • (kełekʻem) (aorist indicative կեղեքեցի)
- (transitive) to tear, to rend
- կեղեքել զմիմեանս ― kełekʻel zmimeans ― to tear each other
- կեղեքել զսիրտ ― kełekʻel zsirt ― to rend, to harrow, to break the heart
- կեղեքեմ զվէրս ― kełekʻem zvērs ― to rip up old sores, to open wounds afresh
- (transitive, figuratively) to afflict, to vex, to harass, to oppress
- կեղեքել զմիմեանս ― kełekʻel zmimeans ― to revile or malign each other
Conjugation
[edit]active
| infinitive | կեղեքել (kełekʻel) | participle | կեղեքեցեալ, կեղեքեալ (kełekʻecʻeal, kełekʻeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | կեղեքեց- (kełekʻecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | կեղեքեմ (kełekʻem) | կեղեքես (kełekʻes) | կեղեքէ (kełekʻē) | կեղեքեմք (kełekʻemkʻ) | կեղեքէք (kełekʻēkʻ) | կեղեքեն (kełekʻen) | |
| imperfect | կեղեքէի, կեղեքեի* (kełekʻēi, kełekʻei*) | կեղեքէիր, կեղեքեիր* (kełekʻēir, kełekʻeir*) | կեղեքէր (kełekʻēr) | կեղեքէաք, կեղեքեաք* (kełekʻēakʻ, kełekʻeakʻ*) | կեղեքէիք, կեղեքեիք* (kełekʻēikʻ, kełekʻeikʻ*) | կեղեքէին, կեղեքեին* (kełekʻēin, kełekʻein*) | |
| aorist | կեղեքեցի (kełekʻecʻi) | կեղեքեցեր (kełekʻecʻer) | կեղեքեաց (kełekʻeacʻ) | կեղեքեցաք (kełekʻecʻakʻ) | կեղեքեցէք, կեղեքեցիք (kełekʻecʻēkʻ, kełekʻecʻikʻ) | կեղեքեցին (kełekʻecʻin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | կեղեքիցեմ (kełekʻicʻem) | կեղեքիցես (kełekʻicʻes) | կեղեքիցէ (kełekʻicʻē) | կեղեքիցեմք (kełekʻicʻemkʻ) | կեղեքիցէք (kełekʻicʻēkʻ) | կեղեքիցեն (kełekʻicʻen) | |
| aorist | կեղեքեցից (kełekʻecʻicʻ) | կեղեքեսցես (kełekʻescʻes) | կեղեքեսցէ (kełekʻescʻē) | կեղեքեսցուք (kełekʻescʻukʻ) | կեղեքեսջիք (kełekʻesǰikʻ) | կեղեքեսցեն (kełekʻescʻen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | կեղեքեա՛ (kełekʻeá) | — | — | կեղեքեցէ՛ք (kełekʻecʻḗkʻ) | — | |
| cohortative | — | կեղեքեսջի՛ր (kełekʻesǰír) | — | — | կեղեքեսջի՛ք (kełekʻesǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ կեղեքեր (mí kełekʻer) | — | — | մի՛ կեղեքէք (mí kełekʻēkʻ) | — | |
| *rare | |||||||
mediopassive
| infinitive | կեղեքել, կեղեքիլ* (kełekʻel, kełekʻil*) | participle | կեղեքեցեալ, կեղեքեալ (kełekʻecʻeal, kełekʻeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | կեղեքեց- (kełekʻecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | կեղեքիմ (kełekʻim) | կեղեքիս (kełekʻis) | կեղեքի (kełekʻi) | կեղեքիմք (kełekʻimkʻ) | կեղեքիք (kełekʻikʻ) | կեղեքին (kełekʻin) | |
| imperfect | կեղեքէի (kełekʻēi) | կեղեքէիր (kełekʻēir) | կեղեքէր, կեղեքիւր (kełekʻēr, kełekʻiwr) | կեղեքէաք (kełekʻēakʻ) | կեղեքէիք (kełekʻēikʻ) | կեղեքէին (kełekʻēin) | |
| aorist | կեղեքեցայ (kełekʻecʻay) | կեղեքեցար (kełekʻecʻar) | կեղեքեցաւ (kełekʻecʻaw) | կեղեքեցաք (kełekʻecʻakʻ) | կեղեքեցայք (kełekʻecʻaykʻ) | կեղեքեցան (kełekʻecʻan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | կեղեքիցիմ (kełekʻicʻim) | կեղեքիցիս (kełekʻicʻis) | կեղեքիցի (kełekʻicʻi) | կեղեքիցիմք (kełekʻicʻimkʻ) | կեղեքիցիք (kełekʻicʻikʻ) | կեղեքիցին (kełekʻicʻin) | |
| aorist | կեղեքեցայց (kełekʻecʻaycʻ) | կեղեքեսցիս (kełekʻescʻis) | կեղեքեսցի (kełekʻescʻi) | կեղեքեսցուք (kełekʻescʻukʻ) | կեղեքեսջիք (kełekʻesǰikʻ) | կեղեքեսցին (kełekʻescʻin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | կեղեքեա՛ց (kełekʻeácʻ) | — | — | կեղեքեցարո՛ւք (kełekʻecʻarúkʻ) | — | |
| cohortative | — | կեղեքեսջի՛ր (kełekʻesǰír) | — | — | կեղեքեսջի՛ք (kełekʻesǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ կեղեքիր (mí kełekʻir) | — | — | մի՛ կեղեքիք (mí kełekʻikʻ) | — | |
| *post-classical | |||||||
Descendants
[edit]- → Armenian: կեղեքել (keġekʻel) (learned)
References
[edit]- Petrosean, Matatʻeay (1879) “կեղեքեմ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 357