կամուրջ

Armenian

Sanahin bridge

Etymology

Learned borrowing from Old Armenian կամուրջ (kamurǰ). The dialectal forms are inherited.

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /kɑˈmuɾd͡ʒ/, [kɑmúɾd͡ʒ]
• (Western Armenian) IPA^(key): /ɡɑˈmuɾt͡ʃ/, [ɡɑmúɾt͡ʃʰ]

• Audio (Eastern Armenian):

  (file)

• Hyphenation: կա‧մուրջ

Noun

կամուրջ • (kamurǰ)

1. bridge
   • ca. 1680–1684, Baṙ girg taliani [An Armenian–Italian Dictionary published in Venice] page 31:

     կարմունճ․ փօնթէ

     karmunč; pʻōntʻē

     կարմունճ (karmunč) = ponte

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	կամուրջ (kamurǰ)	կամուրջներ (kamurǰner)
dative	կամրջի (kamrǰi)	կամուրջների (kamurǰneri)
ablative	կամրջից (kamrǰicʻ)	կամուրջներից (kamurǰnericʻ)
instrumental	կամրջով (kamrǰov)	կամուրջներով (kamurǰnerov)
locative	կամրջում (kamrǰum)	կամուրջներում (kamurǰnerum)
	definite forms
nominative	կամուրջը/կամուրջն (kamurǰə/kamurǰn)	կամուրջները/կամուրջներն (kamurǰnerə/kamurǰnern)
dative	կամրջին (kamrǰin)	կամուրջներին (kamurǰnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	կամուրջս (kamurǰs)	կամուրջներս (kamurǰners)
dative	կամրջիս (kamrǰis)	կամուրջներիս (kamurǰneris)
ablative	կամրջիցս (kamrǰicʻs)	կամուրջներիցս (kamurǰnericʻs)
instrumental	կամրջովս (kamrǰovs)	կամուրջներովս (kamurǰnerovs)
locative	կամրջումս (kamrǰums)	կամուրջներումս (kamurǰnerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	կամուրջդ (kamurǰd)	կամուրջներդ (kamurǰnerd)
dative	կամրջիդ (kamrǰid)	կամուրջներիդ (kamurǰnerid)
ablative	կամրջիցդ (kamrǰicʻd)	կամուրջներիցդ (kamurǰnericʻd)
instrumental	կամրջովդ (kamrǰovd)	կամուրջներովդ (kamurǰnerovd)
locative	կամրջումդ (kamrǰumd)	կամուրջներումդ (kamurǰnerumd)

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	կամուրջ (kamurǰ)	կամուրջներ (kamurǰner)
dative	կամուրջի (kamurǰi)	կամուրջների (kamurǰneri)
ablative	կամուրջից (kamurǰicʻ)	կամուրջներից (kamurǰnericʻ)
instrumental	կամուրջով (kamurǰov)	կամուրջներով (kamurǰnerov)
locative	կամուրջում (kamurǰum)	կամուրջներում (kamurǰnerum)
	definite forms
nominative	կամուրջը/կամուրջն (kamurǰə/kamurǰn)	կամուրջները/կամուրջներն (kamurǰnerə/kamurǰnern)
dative	կամուրջին (kamurǰin)	կամուրջներին (kamurǰnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	կամուրջս (kamurǰs)	կամուրջներս (kamurǰners)
dative	կամուրջիս (kamurǰis)	կամուրջներիս (kamurǰneris)
ablative	կամուրջիցս (kamurǰicʻs)	կամուրջներիցս (kamurǰnericʻs)
instrumental	կամուրջովս (kamurǰovs)	կամուրջներովս (kamurǰnerovs)
locative	կամուրջումս (kamurǰums)	կամուրջներումս (kamurǰnerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	կամուրջդ (kamurǰd)	կամուրջներդ (kamurǰnerd)
dative	կամուրջիդ (kamurǰid)	կամուրջներիդ (kamurǰnerid)
ablative	կամուրջիցդ (kamurǰicʻd)	կամուրջներիցդ (kamurǰnericʻd)
instrumental	կամուրջովդ (kamurǰovd)	կամուրջներովդ (kamurǰnerovd)
locative	կամուրջումդ (kamurǰumd)	կամուրջներումդ (kamurǰnerumd)

Alternative forms

• կարմունջ (karmunǰ), կարմունճ (karmunč) — dialectal

Old Armenian

Etymology

Probably akin to Ancient Greek γέφυρα (géphura), Hattic 𒄩𒄠𒈬𒊒𒊀 (ḫa-am-mu-ru-waₐ /⁠ḫamuruwa, ḫammuruwa, ḫāmuruwaₐ⁠/, “beam”), Georgian კიპორჭი (ḳiṗorč̣i, “log that serves as a bridge”), possibly also Abkhaz ахәыблы (axʷəblə), ах'әбылры (ax̣ʷbəlrə, “crossbeam”). The nature of relationship and the ultimate origin are uncertain.

Noun

կամուրջ • (kamurǰ)

1. bridge
   • 5th century, Agatʻangełos, Patmutʻiwn Hayocʻ [History of the Armenians] 206:

     Արդ՝ ելեալ դահճապետն պարծելով՝ չարամահ առնել զնա, եւ ետ հանել զնոսա շղթայիւք ի քաղաքէն ընդ դուռն հարաւոյ, ընդ կողմն պողոտային որ հանէր ի Մեծամօրի կամուրջն, ի տեղին յայն, ուր սովոր էին սպանանել զամենայն մահապարտս, ի ճախճախուտ տեղի մի, մօտ ի պարկէն փոսին որ շուրջ գայր զքաղաքաւն։ Եւ վարեցին չորս չորս ցիցս միում միում ի նոցանէն։

     Ard, eleal dahčapetn parcelov, čʻaramah aṙnel zna, ew et hanel znosa šłtʻayiwkʻ i kʻałakʻēn ənd duṙn harawoy, ənd kołmn połotayin or hanēr i Mecamōri kamurǰn, i tełin yayn, ur sovor ēin spananel zamenayn mahaparts, i čaxčaxut tełi mi, mōt i parkēn pʻosin or šurǰ gayr zkʻałakʻawn. Ew varecʻin čʻors čʻors cʻicʻs mium mium i nocʻanēn.

     • Translation by Robert W. Thomson

       So the chief-executioner came out boasting that he would put her to a cruel death. He had them taken in chains out of the city by the South Gate, along the road that leads to the Metsamawr bridge, to the place where they were accustomed to execute those condemned to death, a marshy place near the moat which ran round the city. And they brought four stakes for each one of them.

Declension

i-a-type

	singular	plural
nominative	կամուրջ (kamurǰ)	կամուրջք (kamurǰkʻ)
genitive	կամրջի (kamrǰi)	կամրջաց (kamrǰacʻ)
dative	կամրջի (kamrǰi)	կամրջաց (kamrǰacʻ)
accusative	կամուրջ (kamurǰ)	կամուրջս (kamurǰs)
ablative	կամրջէ (kamrǰē)	կամրջաց (kamrǰacʻ)
instrumental	կամրջաւ (kamrǰaw)	կամրջաւք = կամրջօք (kamrǰawkʻ = kamrǰōkʻ)
locative	կամրջի (kamrǰi)	կամուրջս (kamurǰs)

i-a-type

	singular	plural
nominative	կամուրջ (kamurǰ)	կամուրջք (kamurǰkʻ)
genitive	կամուրջի (kamurǰi)	կամուրջաց (kamurǰacʻ)
dative	կամուրջի (kamurǰi)	կամուրջաց (kamurǰacʻ)
accusative	կամուրջ (kamurǰ)	կամուրջս (kamurǰs)
ablative	կամուրջէ (kamurǰē)	կամուրջաց (kamurǰacʻ)
instrumental	կամուրջաւ (kamurǰaw)	կամուրջաւք = կամուրջօք (kamurǰawkʻ = kamurǰōkʻ)
locative	կամուրջի (kamurǰi)	կամուրջս (kamurǰs)

Derived terms

• կամրջախելք (kamrǰaxelkʻ)
• Կամրջաձոր (Kamrǰajor)
• կամրջեմ (kamrǰem)
• նաւակամուրջ (nawakamurǰ)

Descendants

• Middle Armenian: կամուրճ (kamurč), կարմունջ (karmunǰ), կարմունճ (karmunč), կարմուջ (karmuǰ)
• Armenian: կամուրջ (kamurǰ)

Further reading

• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “կամուրջ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “կամուրջ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 351
• Petrosean, Matatʻeay (1879) “կամուրջ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Thorsø, Rasmus (2023) Prehistoric loanwords in Armenian: Hurro-Urartian, Kartvelian, and the unclassified substrate‎^[2], PhD dissertation, Leiden University, page 33