խոհ

Armenian

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /χoh/, [χoh]
• (Western Armenian) IPA^(key): /χoh/, [χoh]

Etymology 1

Learned borrowing from Old Armenian խոհ- (xoh-), an alternative form of խորհ (xorh).

Alternative forms

• խորհ (xorh)

Noun

խոհ • (xoh)

1. (somewhat poetic) thought

   խոհերի մեջ ընկնել / խոհերով տարվել ― xoheri meǰ ənknel / xoherov tarvel ― to fall to thinking, to be lost in thought

   խորերին հանձնվել ― xorerin hanjnvel ― same as խոհերով տարվել

   խոհերու մեջ իյնալ ― xoheru meǰ iynal ― see խոհերի մեջ ընլնել

2. (somewhat poetic) worry, trouble, concern
3. (somewhat poetic) mind, intention, focus

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	խոհ (xoh)	խոհեր (xoher)
dative	խոհի (xohi)	խոհերի (xoheri)
ablative	խոհից (xohicʻ)	խոհերից (xohericʻ)
instrumental	խոհով (xohov)	խոհերով (xoherov)
locative	խոհում (xohum)	խոհերում (xoherum)
	definite forms
nominative	խոհը/խոհն (xohə/xohn)	խոհերը/խոհերն (xoherə/xohern)
dative	խոհին (xohin)	խոհերին (xoherin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	խոհս (xohs)	խոհերս (xohers)
dative	խոհիս (xohis)	խոհերիս (xoheris)
ablative	խոհիցս (xohicʻs)	խոհերիցս (xohericʻs)
instrumental	խոհովս (xohovs)	խոհերովս (xoherovs)
locative	խոհումս (xohums)	խոհերումս (xoherums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	խոհդ (xohd)	խոհերդ (xoherd)
dative	խոհիդ (xohid)	խոհերիդ (xoherid)
ablative	խոհիցդ (xohicʻd)	խոհերիցդ (xohericʻd)
instrumental	խոհովդ (xohovd)	խոհերովդ (xoherovd)
locative	խոհումդ (xohumd)	խոհերումդ (xoherumd)

Etymology 2

Learned borrowing from Old Armenian խոհ (xoh).

Noun

խոհ • (xoh)

1. Alternative form of խահ (xah)

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	խոհ (xoh)	խոհեր (xoher)
dative	խոհի (xohi)	խոհերի (xoheri)
ablative	խոհից (xohicʻ)	խոհերից (xohericʻ)
instrumental	խոհով (xohov)	խոհերով (xoherov)
locative	խոհում (xohum)	խոհերում (xoherum)
	definite forms
nominative	խոհը/խոհն (xohə/xohn)	խոհերը/խոհերն (xoherə/xohern)
dative	խոհին (xohin)	խոհերին (xoherin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	խոհս (xohs)	խոհերս (xohers)
dative	խոհիս (xohis)	խոհերիս (xoheris)
ablative	խոհիցս (xohicʻs)	խոհերիցս (xohericʻs)
instrumental	խոհովս (xohovs)	խոհերովս (xoherovs)
locative	խոհումս (xohums)	խոհերումս (xoherums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	խոհդ (xohd)	խոհերդ (xoherd)
dative	խոհիդ (xohid)	խոհերիդ (xoherid)
ablative	խոհիցդ (xohicʻd)	խոհերիցդ (xohericʻd)
instrumental	խոհովդ (xohovd)	խոհերովդ (xoherovd)
locative	խոհումդ (xohumd)	խոհերումդ (xoherumd)

Old Armenian

Alternative forms

• խահ (xah)
• խոխ (xox)
• խախ- (xax-) (in some compounds)

Etymology

From earlier *խորհ (*xorh), from Middle Iranian *xvarh. Compare Persian خوال (xvâl, “food”). The spelling խահ (xah) is from earlier *խարհ (*xarh), from the same Iranian source. The forms խոխ (xox) and խախ- (xax-) reflect dialectal/post-classical developments.

Noun

խոհ • (xoh)

1. food, victuals

Declension

i-type

	singular	plural
nominative	խոհ (xoh)	խոհք (xohkʻ)
genitive	խոհի (xohi)	խոհից (xohicʻ)
dative	խոհի (xohi)	խոհից (xohicʻ)
accusative	խոհ (xoh)	խոհս (xohs)
ablative	խոհէ (xohē)	խոհից (xohicʻ)
instrumental	խոհիւ (xohiw)	խոհիւք (xohiwkʻ)
locative	խոհի (xohi)	խոհս (xohs)

Derived terms

• ամենախահութիւն (amenaxahutʻiwn)
• ամոխախ (amoxax)
• ամողխախ (amołxax)
• բազմախահ (bazmaxah)
• խախամոք (xaxamokʻ)
• խահագործեմ (xahagorcem)
• խահագործութիւն (xahagorcutʻiwn)
• խահակեր (xahaker)
• խահակերոց (xahakerocʻ)
• խահակերութիւն (xahakerutʻiwn)
• խահամոք (xahamokʻ)
• խահարար (xaharar)
• խահարարութիւն (xahararutʻiwn)
• խոխկեր (xoxker)
• խոհագործ (xohagorc)
• խոհակեր (xohaker)
• խոհակերական (xohakerakan)
• խոհակերանոց (xohakeranocʻ)
• խոհակերապետ (xohakerapet)
• խոհակերեմ (xohakerem)
• խոհակերոց (xohakerocʻ)
• խոհակերութիւն (xohakerutʻiwn)
• խոհանոց (xohanocʻ)
• խոհապետ (xohapet)
• խոհավաճառ (xohavačaṙ)
• խոհավաճառեմ (xohavačaṙem)
• խոհավաճառութիւն (xohavačaṙutʻiwn)
• խոհարան (xoharan)
• խոհարար (xoharar)
• խոհարարանոց (xohararanocʻ)
• խոհարարոց (xohararocʻ)
• խոհեակ (xoheak)
• խոհկերութիւն (xohkerutʻiwn)
• համախահ (hamaxah)

Descendants

• → Armenian: խոհ (xoh), խահ (xah)

References

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “խոհ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “խոհ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “խոհ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press