խեթել
Jump to navigation
Jump to search
Armenian
[edit]Pronunciation
[edit]- (Eastern Armenian) IPA(key): /χeˈtʰel/, [χetʰél]
- (Western Armenian) IPA(key): /χeˈtel/, [χetʰél]
Etymology 1
[edit]Verb
[edit]խեթել • (xetʻel)
- Alternative form of խեթալ (xetʻal)
Declension
[edit]nominalised infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
Conjugation
[edit]-el conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | խեթել (xetʻel) | imperfective converb | խեթում (xetʻum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | — | simultaneous converb | խեթելիս (xetʻelis) | ||||
| causative | — | perfective converb | խեթել (xetʻel) | ||||
| aorist stem | խեթ- (xetʻ-) | future converb I | խեթելու (xetʻelu) | ||||
| resultative participle | խեթած (xetʻac) | future converb II | խեթելիք (xetʻelikʻ) | ||||
| subject participle | խեթող (xetʻoġ) | connegative converb | խեթի (xetʻi) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | խեթում եմ (xetʻum em) | խեթում ես (xetʻum es) | խեթում է (xetʻum ē) | խեթում ենք (xetʻum enkʻ) | խեթում եք (xetʻum ekʻ) | խեթում են (xetʻum en) | |
| past imperfective | խեթում էի (xetʻum ēi) | խեթում էիր (xetʻum ēir) | խեթում էր (xetʻum ēr) | խեթում էինք (xetʻum ēinkʻ) | խեթում էիք (xetʻum ēikʻ) | խեթում էին (xetʻum ēin) | |
| future | խեթելու եմ (xetʻelu em) | խեթելու ես (xetʻelu es) | խեթելու է (xetʻelu ē) | խեթելու ենք (xetʻelu enkʻ) | խեթելու եք (xetʻelu ekʻ) | խեթելու են (xetʻelu en) | |
| past future | խեթելու էի (xetʻelu ēi) | խեթելու էիր (xetʻelu ēir) | խեթելու էր (xetʻelu ēr) | խեթելու էինք (xetʻelu ēinkʻ) | խեթելու էիք (xetʻelu ēikʻ) | խեթելու էին (xetʻelu ēin) | |
| present perfect | խեթել եմ (xetʻel em) | խեթել ես (xetʻel es) | խեթել է (xetʻel ē) | խեթել ենք (xetʻel enkʻ) | խեթել եք (xetʻel ekʻ) | խեթել են (xetʻel en) | |
| pluperfect | խեթել էի (xetʻel ēi) | խեթել էիր (xetʻel ēir) | խեթել էր (xetʻel ēr) | խեթել էինք (xetʻel ēinkʻ) | խեթել էիք (xetʻel ēikʻ) | խեթել էին (xetʻel ēin) | |
| aorist (past perfective) | խեթեցի, խեթի* (xetʻecʻi, xetʻi*) | խեթեցիր, խեթիր* (xetʻecʻir, xetʻir*) | խեթեց (xetʻecʻ) | խեթեցինք, խեթինք* (xetʻecʻinkʻ, xetʻinkʻ*) | խեթեցիք, խեթիք* (xetʻecʻikʻ, xetʻikʻ*) | խեթեցին, խեթին* (xetʻecʻin, xetʻin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | խեթեմ (xetʻem) | խեթես (xetʻes) | խեթի (xetʻi) | խեթենք (xetʻenkʻ) | խեթեք (xetʻekʻ) | խեթեն (xetʻen) | |
| past | խեթեի (xetʻei) | խեթեիր (xetʻeir) | խեթեր (xetʻer) | խեթեինք (xetʻeinkʻ) | խեթեիք (xetʻeikʻ) | խեթեին (xetʻein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կխեթեմ (kxetʻem) | կխեթես (kxetʻes) | կխեթի (kxetʻi) | կխեթենք (kxetʻenkʻ) | կխեթեք (kxetʻekʻ) | կխեթեն (kxetʻen) | |
| past | կխեթեի (kxetʻei) | կխեթեիր (kxetʻeir) | կխեթեր (kxetʻer) | կխեթեինք (kxetʻeinkʻ) | կխեթեիք (kxetʻeikʻ) | կխեթեին (kxetʻein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | խեթի՛ր, խեթի՛* (xetʻír, xetʻí*) | — | — | խեթե՛ք, խեթեցե՛ք** (xetʻékʻ, xetʻecʻékʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
-el negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չխեթել (čʻxetʻel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չխեթած (čʻxetʻac) | ||||||
| subject participle | չխեթող (čʻxetʻoġ) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ խեթում (čʻem xetʻum) | չես խեթում (čʻes xetʻum) | չի խեթում (čʻi xetʻum) | չենք խեթում (čʻenkʻ xetʻum) | չեք խեթում (čʻekʻ xetʻum) | չեն խեթում (čʻen xetʻum) | |
| past imperfective | չէի խեթում (čʻēi xetʻum) | չէիր խեթում (čʻēir xetʻum) | չէր խեթում (čʻēr xetʻum) | չէինք խեթում (čʻēinkʻ xetʻum) | չէիք խեթում (čʻēikʻ xetʻum) | չէին խեթում (čʻēin xetʻum) | |
| future | չեմ խեթելու (čʻem xetʻelu) | չես խեթելու (čʻes xetʻelu) | չի խեթելու (čʻi xetʻelu) | չենք խեթելու (čʻenkʻ xetʻelu) | չեք խեթելու (čʻekʻ xetʻelu) | չեն խեթելու (čʻen xetʻelu) | |
| past future | չէի խեթելու (čʻēi xetʻelu) | չէիր խեթելու (čʻēir xetʻelu) | չէր խեթելու (čʻēr xetʻelu) | չէինք խեթելու (čʻēinkʻ xetʻelu) | չէիք խեթելու (čʻēikʻ xetʻelu) | չէին խեթելու (čʻēin xetʻelu) | |
| present perfect | չեմ խեթել (čʻem xetʻel) | չես խեթել (čʻes xetʻel) | չի խեթել (čʻi xetʻel) | չենք խեթել (čʻenkʻ xetʻel) | չեք խեթել (čʻekʻ xetʻel) | չեն խեթել (čʻen xetʻel) | |
| pluperfect | չէի խեթել (čʻēi xetʻel) | չէիր խեթել (čʻēir xetʻel) | չէր խեթել (čʻēr xetʻel) | չէինք խեթել (čʻēinkʻ xetʻel) | չէիք խեթել (čʻēikʻ xetʻel) | չէին խեթել (čʻēin xetʻel) | |
| aorist (past perfective) | չխեթեցի, չխեթի* (čʻxetʻecʻi, čʻxetʻi*) | չխեթեցիր, չխեթիր* (čʻxetʻecʻir, čʻxetʻir*) | չխեթեց (čʻxetʻecʻ) | չխեթեցինք, չխեթինք* (čʻxetʻecʻinkʻ, čʻxetʻinkʻ*) | չխեթեցիք, չխեթիք* (čʻxetʻecʻikʻ, čʻxetʻikʻ*) | չխեթեցին, չխեթին* (čʻxetʻecʻin, čʻxetʻin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չխեթեմ (čʻxetʻem) | չխեթես (čʻxetʻes) | չխեթի (čʻxetʻi) | չխեթենք (čʻxetʻenkʻ) | չխեթեք (čʻxetʻekʻ) | չխեթեն (čʻxetʻen) | |
| past | չխեթեի (čʻxetʻei) | չխեթեիր (čʻxetʻeir) | չխեթեր (čʻxetʻer) | չխեթեինք (čʻxetʻeinkʻ) | չխեթեիք (čʻxetʻeikʻ) | չխեթեին (čʻxetʻein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ խեթի (čʻem xetʻi) | չես խեթի (čʻes xetʻi) | չի խեթի (čʻi xetʻi) | չենք խեթի (čʻenkʻ xetʻi) | չեք խեթի (čʻekʻ xetʻi) | չեն խեթի (čʻen xetʻi) | |
| past | չէի խեթի (čʻēi xetʻi) | չէիր խեթի (čʻēir xetʻi) | չէր խեթի (čʻēr xetʻi) | չէինք խեթի (čʻēinkʻ xetʻi) | չէիք խեթի (čʻēikʻ xetʻi) | չէին խեթի (čʻēin xetʻi) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ խեթիր, մի՛ խեթի* (mí xetʻir, mí xetʻi*) | — | — | մի՛ խեթեք, մի՛ խեթեցեք** (mí xetʻekʻ, mí xetʻecʻekʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
| declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian) | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| singular (singulare tantum) | ||||||||
| nominative | խեթել (xetʻel) | |||||||
| dative | խեթելու (xetʻelu) | |||||||
| ablative | խեթելուց (xetʻelucʻ) | |||||||
| instrumental | խեթելով (xetʻelov) | |||||||
| locative | խեթելում (xetʻelum) | |||||||
| definite forms | ||||||||
| nominative | խեթելը/խեթելն (xetʻelə/xetʻeln) | |||||||
| dative | խեթելուն (xetʻelun) | |||||||
| 1st person possessive forms (my) | ||||||||
| nominative | խեթելս (xetʻels) | |||||||
| dative | խեթելուս (xetʻelus) | |||||||
| ablative | խեթելուցս (xetʻelucʻs) | |||||||
| instrumental | խեթելովս (xetʻelovs) | |||||||
| locative | խեթելումս (xetʻelums) | |||||||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||||||
| nominative | խեթելդ (xetʻeld) | |||||||
| dative | խեթելուդ (xetʻelud) | |||||||
| ablative | խեթելուցդ (xetʻelucʻd) | |||||||
| instrumental | խեթելովդ (xetʻelovd) | |||||||
| locative | խեթելումդ (xetʻelumd) | |||||||
Etymology 2
[edit]From Old Armenian խեթել (xetʻel), infinitive of խեթեմ (xetʻem); see it for more.
Verb
[edit]խեթել • (xetʻel)
- to push, to shove
Declension
[edit]nominalised infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
Conjugation
[edit]-el conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | խեթել (xetʻel) | imperfective converb | խեթում (xetʻum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | — | simultaneous converb | խեթելիս (xetʻelis) | ||||
| causative | — | perfective converb | խեթել (xetʻel) | ||||
| aorist stem | խեթ- (xetʻ-) | future converb I | խեթելու (xetʻelu) | ||||
| resultative participle | խեթած (xetʻac) | future converb II | խեթելիք (xetʻelikʻ) | ||||
| subject participle | խեթող (xetʻoġ) | connegative converb | խեթի (xetʻi) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | խեթում եմ (xetʻum em) | խեթում ես (xetʻum es) | խեթում է (xetʻum ē) | խեթում ենք (xetʻum enkʻ) | խեթում եք (xetʻum ekʻ) | խեթում են (xetʻum en) | |
| past imperfective | խեթում էի (xetʻum ēi) | խեթում էիր (xetʻum ēir) | խեթում էր (xetʻum ēr) | խեթում էինք (xetʻum ēinkʻ) | խեթում էիք (xetʻum ēikʻ) | խեթում էին (xetʻum ēin) | |
| future | խեթելու եմ (xetʻelu em) | խեթելու ես (xetʻelu es) | խեթելու է (xetʻelu ē) | խեթելու ենք (xetʻelu enkʻ) | խեթելու եք (xetʻelu ekʻ) | խեթելու են (xetʻelu en) | |
| past future | խեթելու էի (xetʻelu ēi) | խեթելու էիր (xetʻelu ēir) | խեթելու էր (xetʻelu ēr) | խեթելու էինք (xetʻelu ēinkʻ) | խեթելու էիք (xetʻelu ēikʻ) | խեթելու էին (xetʻelu ēin) | |
| present perfect | խեթել եմ (xetʻel em) | խեթել ես (xetʻel es) | խեթել է (xetʻel ē) | խեթել ենք (xetʻel enkʻ) | խեթել եք (xetʻel ekʻ) | խեթել են (xetʻel en) | |
| pluperfect | խեթել էի (xetʻel ēi) | խեթել էիր (xetʻel ēir) | խեթել էր (xetʻel ēr) | խեթել էինք (xetʻel ēinkʻ) | խեթել էիք (xetʻel ēikʻ) | խեթել էին (xetʻel ēin) | |
| aorist (past perfective) | խեթեցի, խեթի* (xetʻecʻi, xetʻi*) | խեթեցիր, խեթիր* (xetʻecʻir, xetʻir*) | խեթեց (xetʻecʻ) | խեթեցինք, խեթինք* (xetʻecʻinkʻ, xetʻinkʻ*) | խեթեցիք, խեթիք* (xetʻecʻikʻ, xetʻikʻ*) | խեթեցին, խեթին* (xetʻecʻin, xetʻin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | խեթեմ (xetʻem) | խեթես (xetʻes) | խեթի (xetʻi) | խեթենք (xetʻenkʻ) | խեթեք (xetʻekʻ) | խեթեն (xetʻen) | |
| past | խեթեի (xetʻei) | խեթեիր (xetʻeir) | խեթեր (xetʻer) | խեթեինք (xetʻeinkʻ) | խեթեիք (xetʻeikʻ) | խեթեին (xetʻein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կխեթեմ (kxetʻem) | կխեթես (kxetʻes) | կխեթի (kxetʻi) | կխեթենք (kxetʻenkʻ) | կխեթեք (kxetʻekʻ) | կխեթեն (kxetʻen) | |
| past | կխեթեի (kxetʻei) | կխեթեիր (kxetʻeir) | կխեթեր (kxetʻer) | կխեթեինք (kxetʻeinkʻ) | կխեթեիք (kxetʻeikʻ) | կխեթեին (kxetʻein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | խեթի՛ր, խեթի՛* (xetʻír, xetʻí*) | — | — | խեթե՛ք, խեթեցե՛ք** (xetʻékʻ, xetʻecʻékʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
-el negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չխեթել (čʻxetʻel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չխեթած (čʻxetʻac) | ||||||
| subject participle | չխեթող (čʻxetʻoġ) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ խեթում (čʻem xetʻum) | չես խեթում (čʻes xetʻum) | չի խեթում (čʻi xetʻum) | չենք խեթում (čʻenkʻ xetʻum) | չեք խեթում (čʻekʻ xetʻum) | չեն խեթում (čʻen xetʻum) | |
| past imperfective | չէի խեթում (čʻēi xetʻum) | չէիր խեթում (čʻēir xetʻum) | չէր խեթում (čʻēr xetʻum) | չէինք խեթում (čʻēinkʻ xetʻum) | չէիք խեթում (čʻēikʻ xetʻum) | չէին խեթում (čʻēin xetʻum) | |
| future | չեմ խեթելու (čʻem xetʻelu) | չես խեթելու (čʻes xetʻelu) | չի խեթելու (čʻi xetʻelu) | չենք խեթելու (čʻenkʻ xetʻelu) | չեք խեթելու (čʻekʻ xetʻelu) | չեն խեթելու (čʻen xetʻelu) | |
| past future | չէի խեթելու (čʻēi xetʻelu) | չէիր խեթելու (čʻēir xetʻelu) | չէր խեթելու (čʻēr xetʻelu) | չէինք խեթելու (čʻēinkʻ xetʻelu) | չէիք խեթելու (čʻēikʻ xetʻelu) | չէին խեթելու (čʻēin xetʻelu) | |
| present perfect | չեմ խեթել (čʻem xetʻel) | չես խեթել (čʻes xetʻel) | չի խեթել (čʻi xetʻel) | չենք խեթել (čʻenkʻ xetʻel) | չեք խեթել (čʻekʻ xetʻel) | չեն խեթել (čʻen xetʻel) | |
| pluperfect | չէի խեթել (čʻēi xetʻel) | չէիր խեթել (čʻēir xetʻel) | չէր խեթել (čʻēr xetʻel) | չէինք խեթել (čʻēinkʻ xetʻel) | չէիք խեթել (čʻēikʻ xetʻel) | չէին խեթել (čʻēin xetʻel) | |
| aorist (past perfective) | չխեթեցի, չխեթի* (čʻxetʻecʻi, čʻxetʻi*) | չխեթեցիր, չխեթիր* (čʻxetʻecʻir, čʻxetʻir*) | չխեթեց (čʻxetʻecʻ) | չխեթեցինք, չխեթինք* (čʻxetʻecʻinkʻ, čʻxetʻinkʻ*) | չխեթեցիք, չխեթիք* (čʻxetʻecʻikʻ, čʻxetʻikʻ*) | չխեթեցին, չխեթին* (čʻxetʻecʻin, čʻxetʻin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չխեթեմ (čʻxetʻem) | չխեթես (čʻxetʻes) | չխեթի (čʻxetʻi) | չխեթենք (čʻxetʻenkʻ) | չխեթեք (čʻxetʻekʻ) | չխեթեն (čʻxetʻen) | |
| past | չխեթեի (čʻxetʻei) | չխեթեիր (čʻxetʻeir) | չխեթեր (čʻxetʻer) | չխեթեինք (čʻxetʻeinkʻ) | չխեթեիք (čʻxetʻeikʻ) | չխեթեին (čʻxetʻein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ խեթի (čʻem xetʻi) | չես խեթի (čʻes xetʻi) | չի խեթի (čʻi xetʻi) | չենք խեթի (čʻenkʻ xetʻi) | չեք խեթի (čʻekʻ xetʻi) | չեն խեթի (čʻen xetʻi) | |
| past | չէի խեթի (čʻēi xetʻi) | չէիր խեթի (čʻēir xetʻi) | չէր խեթի (čʻēr xetʻi) | չէինք խեթի (čʻēinkʻ xetʻi) | չէիք խեթի (čʻēikʻ xetʻi) | չէին խեթի (čʻēin xetʻi) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ խեթիր, մի՛ խեթի* (mí xetʻir, mí xetʻi*) | — | — | մի՛ խեթեք, մի՛ խեթեցեք** (mí xetʻekʻ, mí xetʻecʻekʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
| declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian) | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| singular (singulare tantum) | ||||||||
| nominative | խեթել (xetʻel) | |||||||
| dative | խեթելու (xetʻelu) | |||||||
| ablative | խեթելուց (xetʻelucʻ) | |||||||
| instrumental | խեթելով (xetʻelov) | |||||||
| locative | խեթելում (xetʻelum) | |||||||
| definite forms | ||||||||
| nominative | խեթելը/խեթելն (xetʻelə/xetʻeln) | |||||||
| dative | խեթելուն (xetʻelun) | |||||||
| 1st person possessive forms (my) | ||||||||
| nominative | խեթելս (xetʻels) | |||||||
| dative | խեթելուս (xetʻelus) | |||||||
| ablative | խեթելուցս (xetʻelucʻs) | |||||||
| instrumental | խեթելովս (xetʻelovs) | |||||||
| locative | խեթելումս (xetʻelums) | |||||||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||||||
| nominative | խեթելդ (xetʻeld) | |||||||
| dative | խեթելուդ (xetʻelud) | |||||||
| ablative | խեթելուցդ (xetʻelucʻd) | |||||||
| instrumental | խեթելովդ (xetʻelovd) | |||||||
| locative | խեթելումդ (xetʻelumd) | |||||||
Old Armenian
[edit]Verb
[edit]խեթել • (xetʻel)
- infinitive of խեթեմ (xetʻem)