խաշել
Jump to navigation
Jump to search
Armenian
[edit]Alternative forms
[edit]Etymology
[edit]From Old Armenian խաշեմ (xašem), խարշեմ (xaršem, “to boil”).
Pronunciation
[edit]- (Eastern Armenian) IPA(key): /χɑˈʃel/, [χɑʃél]
- (Western Armenian) IPA(key): /χɑˈʃel/, [χɑʃél]
Verb
[edit]խաշել • (xašel)
- (transitive) to boil (to cook in boiling water); to stew
- ca. 1680–1684, Baṙ girg taliani [An Armenian–Italian Dictionary published in Venice] page 28:[1]
- խաշել․ լէսսարէ
- xašel; lēssarē
- խաշել (xašel) = lessare
- խաշել․ լէսսարէ
Inflection
[edit]-el conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | խաշել (xašel) | imperfective converb | խաշում (xašum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | խաշվել (xašvel) | simultaneous converb | խաշելիս (xašelis) | ||||
| causative | — | perfective converb | խաշել (xašel) | ||||
| aorist stem | խաշ- (xaš-) | future converb I | խաշելու (xašelu) | ||||
| resultative participle | խաշած (xašac) | future converb II | խաշելիք (xašelikʻ) | ||||
| subject participle | խաշող (xašoġ) | connegative converb | խաշի (xaši) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | խաշում եմ (xašum em) | խաշում ես (xašum es) | խաշում է (xašum ē) | խաշում ենք (xašum enkʻ) | խաշում եք (xašum ekʻ) | խաշում են (xašum en) | |
| past imperfective | խաշում էի (xašum ēi) | խաշում էիր (xašum ēir) | խաշում էր (xašum ēr) | խաշում էինք (xašum ēinkʻ) | խաշում էիք (xašum ēikʻ) | խաշում էին (xašum ēin) | |
| future | խաշելու եմ (xašelu em) | խաշելու ես (xašelu es) | խաշելու է (xašelu ē) | խաշելու ենք (xašelu enkʻ) | խաշելու եք (xašelu ekʻ) | խաշելու են (xašelu en) | |
| past future | խաշելու էի (xašelu ēi) | խաշելու էիր (xašelu ēir) | խաշելու էր (xašelu ēr) | խաշելու էինք (xašelu ēinkʻ) | խաշելու էիք (xašelu ēikʻ) | խաշելու էին (xašelu ēin) | |
| present perfect | խաշել եմ (xašel em) | խաշել ես (xašel es) | խաշել է (xašel ē) | խաշել ենք (xašel enkʻ) | խաշել եք (xašel ekʻ) | խաշել են (xašel en) | |
| pluperfect | խաշել էի (xašel ēi) | խաշել էիր (xašel ēir) | խաշել էր (xašel ēr) | խաշել էինք (xašel ēinkʻ) | խաշել էիք (xašel ēikʻ) | խաշել էին (xašel ēin) | |
| aorist (past perfective) | խաշեցի, խաշի* (xašecʻi, xaši*) | խաշեցիր, խաշիր* (xašecʻir, xašir*) | խաշեց (xašecʻ) | խաշեցինք, խաշինք* (xašecʻinkʻ, xašinkʻ*) | խաշեցիք, խաշիք* (xašecʻikʻ, xašikʻ*) | խաշեցին, խաշին* (xašecʻin, xašin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | խաշեմ (xašem) | խաշես (xašes) | խաշի (xaši) | խաշենք (xašenkʻ) | խաշեք (xašekʻ) | խաշեն (xašen) | |
| past | խաշեի (xašei) | խաշեիր (xašeir) | խաշեր (xašer) | խաշեինք (xašeinkʻ) | խաշեիք (xašeikʻ) | խաշեին (xašein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կխաշեմ (kxašem) | կխաշես (kxašes) | կխաշի (kxaši) | կխաշենք (kxašenkʻ) | կխաշեք (kxašekʻ) | կխաշեն (kxašen) | |
| past | կխաշեի (kxašei) | կխաշեիր (kxašeir) | կխաշեր (kxašer) | կխաշեինք (kxašeinkʻ) | կխաշեիք (kxašeikʻ) | կխաշեին (kxašein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | խաշի՛ր, խաշի՛* (xašír, xaší*) | — | — | խաշե՛ք, խաշեցե՛ք** (xašékʻ, xašecʻékʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
-el negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չխաշել (čʻxašel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չխաշած (čʻxašac) | ||||||
| subject participle | չխաշող (čʻxašoġ) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ խաշում (čʻem xašum) | չես խաշում (čʻes xašum) | չի խաշում (čʻi xašum) | չենք խաշում (čʻenkʻ xašum) | չեք խաշում (čʻekʻ xašum) | չեն խաշում (čʻen xašum) | |
| past imperfective | չէի խաշում (čʻēi xašum) | չէիր խաշում (čʻēir xašum) | չէր խաշում (čʻēr xašum) | չէինք խաշում (čʻēinkʻ xašum) | չէիք խաշում (čʻēikʻ xašum) | չէին խաշում (čʻēin xašum) | |
| future | չեմ խաշելու (čʻem xašelu) | չես խաշելու (čʻes xašelu) | չի խաշելու (čʻi xašelu) | չենք խաշելու (čʻenkʻ xašelu) | չեք խաշելու (čʻekʻ xašelu) | չեն խաշելու (čʻen xašelu) | |
| past future | չէի խաշելու (čʻēi xašelu) | չէիր խաշելու (čʻēir xašelu) | չէր խաշելու (čʻēr xašelu) | չէինք խաշելու (čʻēinkʻ xašelu) | չէիք խաշելու (čʻēikʻ xašelu) | չէին խաշելու (čʻēin xašelu) | |
| present perfect | չեմ խաշել (čʻem xašel) | չես խաշել (čʻes xašel) | չի խաշել (čʻi xašel) | չենք խաշել (čʻenkʻ xašel) | չեք խաշել (čʻekʻ xašel) | չեն խաշել (čʻen xašel) | |
| pluperfect | չէի խաշել (čʻēi xašel) | չէիր խաշել (čʻēir xašel) | չէր խաշել (čʻēr xašel) | չէինք խաշել (čʻēinkʻ xašel) | չէիք խաշել (čʻēikʻ xašel) | չէին խաշել (čʻēin xašel) | |
| aorist (past perfective) | չխաշեցի, չխաշի* (čʻxašecʻi, čʻxaši*) | չխաշեցիր, չխաշիր* (čʻxašecʻir, čʻxašir*) | չխաշեց (čʻxašecʻ) | չխաշեցինք, չխաշինք* (čʻxašecʻinkʻ, čʻxašinkʻ*) | չխաշեցիք, չխաշիք* (čʻxašecʻikʻ, čʻxašikʻ*) | չխաշեցին, չխաշին* (čʻxašecʻin, čʻxašin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չխաշեմ (čʻxašem) | չխաշես (čʻxašes) | չխաշի (čʻxaši) | չխաշենք (čʻxašenkʻ) | չխաշեք (čʻxašekʻ) | չխաշեն (čʻxašen) | |
| past | չխաշեի (čʻxašei) | չխաշեիր (čʻxašeir) | չխաշեր (čʻxašer) | չխաշեինք (čʻxašeinkʻ) | չխաշեիք (čʻxašeikʻ) | չխաշեին (čʻxašein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ խաշի (čʻem xaši) | չես խաշի (čʻes xaši) | չի խաշի (čʻi xaši) | չենք խաշի (čʻenkʻ xaši) | չեք խաշի (čʻekʻ xaši) | չեն խաշի (čʻen xaši) | |
| past | չէի խաշի (čʻēi xaši) | չէիր խաշի (čʻēir xaši) | չէր խաշի (čʻēr xaši) | չէինք խաշի (čʻēinkʻ xaši) | չէիք խաշի (čʻēikʻ xaši) | չէին խաշի (čʻēin xaši) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ խաշիր, մի՛ խաշի* (mí xašir, mí xaši*) | — | — | մի՛ խաշեք, մի՛ խաշեցեք** (mí xašekʻ, mí xašecʻekʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
| declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian) | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| singular (singulare tantum) | ||||||||
| nominative | խաշել (xašel) | |||||||
| dative | խաշելու (xašelu) | |||||||
| ablative | խաշելուց (xašelucʻ) | |||||||
| instrumental | խաշելով (xašelov) | |||||||
| locative | խաշելում (xašelum) | |||||||
| definite forms | ||||||||
| nominative | խաշելը/խաշելն (xašelə/xašeln) | |||||||
| dative | խաշելուն (xašelun) | |||||||
| 1st person possessive forms (my) | ||||||||
| nominative | խաշելս (xašels) | |||||||
| dative | խաշելուս (xašelus) | |||||||
| ablative | խաշելուցս (xašelucʻs) | |||||||
| instrumental | խաշելովս (xašelovs) | |||||||
| locative | խաշելումս (xašelums) | |||||||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||||||
| nominative | խաշելդ (xašeld) | |||||||
| dative | խաշելուդ (xašelud) | |||||||
| ablative | խաշելուցդ (xašelucʻd) | |||||||
| instrumental | խաշելովդ (xašelovd) | |||||||
| locative | խաշելումդ (xašelumd) | |||||||
Related terms
[edit]- խաշ (xaš)
References
[edit]- ^ Orengo, Alessandro (2019) “Il ԲԱՌ ԳԻՐԳ ՏԱԼԻԱՆԻ Un dizionario armeno-italiano del XVII secolo”, in U. Bläsing, J. Dum-Tragut, T.M. van Lint, editors, Armenian, Hittite, and Indo-European Studies: A Commemoration Volume for Jos J.S. Weitenberg (Hebrew University Armenian Studies; 15), Leuven: Peeters, page 227