զօրութիւն
Old Armenian
[edit]Alternative forms
[edit]- զաւրութիւն (zawrutʻiwn)
Etymology
[edit]զօր (zōr) + -ութիւն (-utʻiwn)
Noun
[edit]զօրութիւն • (zōrutʻiwn)
- strength, power
- 6th century, Philo of Alexandria, Aynocʻik or yElsn ē xndrocʻ ew lucmancʻ [Quaestiones et Solutiones in Exodum] 2.65:[1][2]
- Այ՟ ամենայն զօրութիւնքն թեւաբո՛յս լինին՝ վերին առ հայրն ճանապարհի ցանկացեալք եւ բաղձացեալք։
- Ay. amenayn zōrutʻiwnkʻn tʻewabóys linin, verin aṙ hayrn čanaparhi cʻankacʻealkʻ ew bałjacʻealkʻ.
- Translation by Ralph Marcus
- All the powers of God are winged, striving for and desiring the path upward to the Father.
- Այ՟ ամենայն զօրութիւնքն թեւաբո՛յս լինին՝ վերին առ հայրն ճանապարհի ցանկացեալք եւ բաղձացեալք։
- 13th century, Grigor Skewṙacʻi, Nerbołean i Surbn Nersēs Lambronacʻi [Eulogy of St. Nersēs Lambronacʻi] :[3]
- ի զօրութենէ մարմնոյ, ի բարեչափութենէ հասակի, ի գեղեցկամասնութենէ անդամոց […] Իսկ որ ի ներքուստ զբարեմասնութեանն սովորեցին նկարագրել զգեղ, այլ իմն ընդդիմակօք զքաջահաճութիւնն ստորագրեն
- i zōrutʻenē marmnoy, i barečʻapʻutʻenē hasaki, i geġecʻkamasnutʻenē andamocʻ […] Isk or i nerkʻust zbaremasnutʻeann sovorecʻin nkaragrel zgeġ, ayl imn ənddimakōkʻ zkʻaǰahačutʻiwnn storagren
- Translation by S. Peter Cowe
- [the eulogy should begin with] bodily strength, height of good stature, the beautiful proportion of the limbs […] But those accustomed to describe the beauty of inner comeliness, portray this attractiveness as something under [the form of] masks
- ի զօրութենէ մարմնոյ, ի բարեչափութենէ հասակի, ի գեղեցկամասնութենէ անդամոց […] Իսկ որ ի ներքուստ զբարեմասնութեանն սովորեցին նկարագրել զգեղ, այլ իմն ընդդիմակօք զքաջահաճութիւնն ստորագրեն
- miracle
Declension
[edit]| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | զօրութիւն (zōrutʻiwn) | զօրութիւնք (zōrutʻiwnkʻ) |
| genitive | զօրութեան (zōrutʻean) | զօրութեանց (zōrutʻeancʻ) |
| dative | զօրութեան (zōrutʻean) | զօրութեանց (zōrutʻeancʻ) |
| accusative | զօրութիւն (zōrutʻiwn) | զօրութիւնս (zōrutʻiwns) |
| ablative | զօրութենէ (zōrutʻenē) | զօրութեանց (zōrutʻeancʻ) |
| instrumental | զօրութեամբ (zōrutʻeamb) | զօրութեամբք (zōrutʻeambkʻ) |
| locative | զօրութեան (zōrutʻean) | զօրութիւնս (zōrutʻiwns) |
Descendants
[edit]- Armenian: զորություն (zorutʻyun)
References
[edit]- ^ Awgereancʻ, Mkrtičʻ (1826) Pʻiloni Ebrayecʻwoy mnacʻordkʻ i hays, or en Meknutʻiwn Cnndocʻ ew Elicʻ, Čaṙkʻ i Sampʻson, i Yovnan, ew yeris mankuns kam i hreštaks [Philonis Judaei paralipomena armena. Libri videlicet quatuor in Genesin, libri duo in Exodum, sermo unus de Sampsone, alter de Iona, tertius de tribus angelis Abraamo apparentibus], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 513
- ^ Marcus, Ralph (1953) Philo: Supplement II: Questions and Answers on Exodus (The Loeb Classical Library), Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, page 111
- ^ Cowe, S. Peter (2019) “The object of Ałtʿamarʿci’s affections”, in U. Bläsing, J. Dum-Tragut, T.M. van Lint, editors, Armenian, Hittite, and Indo-European Studies: A Commemoration Volume for Jos J.S. Weitenberg (Hebrew University Armenian Studies; 15), Leuven: Peeters, page 73
Further reading
[edit]- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “զօրութիւն”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “զօրութիւն”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy