Jump to content

դատել

From Wiktionary, the free dictionary

Armenian

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Armenian դատեմ (datem).

Pronunciation

[edit]

Verb

[edit]

դատել (datel)

  1. to judge, to try, to adjudicate
  2. to judge (to form an opinion on), to draw a conclusion, to appraise
  3. to convict, to condemn
  4. to preside over a court case, to act as a judge
  5. (sports) to referee
  6. to blame, to condemn
  7. (Western Armenian) to think, to consider, to have the opinion that
  8. (dialectal) to work, to labor
  9. (dialectal) to earn

Inflection

[edit]
-el conjugation (Eastern Armenian)
infinitive դատել (datel) imperfective converb դատում (datum)
passive դատվել (datvel) simultaneous converb դատելիս (datelis)
causative perfective converb դատել (datel)
aorist stem դատ- (dat-) future converb I դատելու (datelu)
resultative participle դատած (datac) future converb II դատելիք (datelikʻ)
subject participle դատող (datoġ) connegative converb դատի (dati)
person singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative ես դու նա մենք դուք նրանք
present դատում եմ (datum em) դատում ես (datum es) դատում է (datum ē) դատում ենք (datum enkʻ) դատում եք (datum ekʻ) դատում են (datum en)
past imperfective դատում էի (datum ēi) դատում էիր (datum ēir) դատում էր (datum ēr) դատում էինք (datum ēinkʻ) դատում էիք (datum ēikʻ) դատում էին (datum ēin)
future դատելու եմ (datelu em) դատելու ես (datelu es) դատելու է (datelu ē) դատելու ենք (datelu enkʻ) դատելու եք (datelu ekʻ) դատելու են (datelu en)
past future դատելու էի (datelu ēi) դատելու էիր (datelu ēir) դատելու էր (datelu ēr) դատելու էինք (datelu ēinkʻ) դատելու էիք (datelu ēikʻ) դատելու էին (datelu ēin)
present perfect դատել եմ (datel em) դատել ես (datel es) դատել է (datel ē) դատել ենք (datel enkʻ) դատել եք (datel ekʻ) դատել են (datel en)
pluperfect դատել էի (datel ēi) դատել էիր (datel ēir) դատել էր (datel ēr) դատել էինք (datel ēinkʻ) դատել էիք (datel ēikʻ) դատել էին (datel ēin)
aorist (past perfective) դատեցի, դատի* (datecʻi, dati*) դատեցիր, դատիր* (datecʻir, datir*) դատեց (datecʻ) դատեցինք, դատինք* (datecʻinkʻ, datinkʻ*) դատեցիք, դատիք* (datecʻikʻ, datikʻ*) դատեցին, դատին* (datecʻin, datin*)
subjunctive ես դու նա մենք դուք նրանք
present դատեմ (datem) դատես (dates) դատի (dati) դատենք (datenkʻ) դատեք (datekʻ) դատեն (daten)
past դատեի (datei) դատեիր (dateir) դատեր (dater) դատեինք (dateinkʻ) դատեիք (dateikʻ) դատեին (datein)
conditional ես դու նա մենք դուք նրանք
future կդատեմ (kdatem) կդատես (kdates) կդատի (kdati) կդատենք (kdatenkʻ) կդատեք (kdatekʻ) կդատեն (kdaten)
past կդատեի (kdatei) կդատեիր (kdateir) կդատեր (kdater) կդատեինք (kdateinkʻ) կդատեիք (kdateikʻ) կդատեին (kdatein)
imperative (դու) (դուք)
դատի՛ր, դատի՛* (datír, datí*) դատե՛ք, դատեցե՛ք** (datékʻ, datecʻékʻ**)

*colloquial   **dated

-el negative conjugation (Eastern Armenian)
infinitive չդատել (čʻdatel)
resultative participle չդատած (čʻdatac)
subject participle չդատող (čʻdatoġ)
person singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative ես դու նա մենք դուք նրանք
present չեմ դատում (čʻem datum) չես դատում (čʻes datum) չի դատում (čʻi datum) չենք դատում (čʻenkʻ datum) չեք դատում (čʻekʻ datum) չեն դատում (čʻen datum)
past imperfective չէի դատում (čʻēi datum) չէիր դատում (čʻēir datum) չէր դատում (čʻēr datum) չէինք դատում (čʻēinkʻ datum) չէիք դատում (čʻēikʻ datum) չէին դատում (čʻēin datum)
future չեմ դատելու (čʻem datelu) չես դատելու (čʻes datelu) չի դատելու (čʻi datelu) չենք դատելու (čʻenkʻ datelu) չեք դատելու (čʻekʻ datelu) չեն դատելու (čʻen datelu)
past future չէի դատելու (čʻēi datelu) չէիր դատելու (čʻēir datelu) չէր դատելու (čʻēr datelu) չէինք դատելու (čʻēinkʻ datelu) չէիք դատելու (čʻēikʻ datelu) չէին դատելու (čʻēin datelu)
present perfect չեմ դատել (čʻem datel) չես դատել (čʻes datel) չի դատել (čʻi datel) չենք դատել (čʻenkʻ datel) չեք դատել (čʻekʻ datel) չեն դատել (čʻen datel)
pluperfect չէի դատել (čʻēi datel) չէիր դատել (čʻēir datel) չէր դատել (čʻēr datel) չէինք դատել (čʻēinkʻ datel) չէիք դատել (čʻēikʻ datel) չէին դատել (čʻēin datel)
aorist (past perfective) չդատեցի, չդատի* (čʻdatecʻi, čʻdati*) չդատեցիր, չդատիր* (čʻdatecʻir, čʻdatir*) չդատեց (čʻdatecʻ) չդատեցինք, չդատինք* (čʻdatecʻinkʻ, čʻdatinkʻ*) չդատեցիք, չդատիք* (čʻdatecʻikʻ, čʻdatikʻ*) չդատեցին, չդատին* (čʻdatecʻin, čʻdatin*)
subjunctive ես դու նա մենք դուք նրանք
present չդատեմ (čʻdatem) չդատես (čʻdates) չդատի (čʻdati) չդատենք (čʻdatenkʻ) չդատեք (čʻdatekʻ) չդատեն (čʻdaten)
past չդատեի (čʻdatei) չդատեիր (čʻdateir) չդատեր (čʻdater) չդատեինք (čʻdateinkʻ) չդատեիք (čʻdateikʻ) չդատեին (čʻdatein)
conditional ես դու նա մենք դուք նրանք
future չեմ դատի (čʻem dati) չես դատի (čʻes dati) չի դատի (čʻi dati) չենք դատի (čʻenkʻ dati) չեք դատի (čʻekʻ dati) չեն դատի (čʻen dati)
past չէի դատի (čʻēi dati) չէիր դատի (čʻēir dati) չէր դատի (čʻēr dati) չէինք դատի (čʻēinkʻ dati) չէիք դատի (čʻēikʻ dati) չէին դատի (čʻēin dati)
imperative (դու) (դուք)
մի՛ դատիր, մի՛ դատի* (mí datir, mí dati*) մի՛ դատեք, մի՛ դատեցեք** (mí datekʻ, mí datecʻekʻ**)

*colloquial   **dated

declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular (singulare tantum)
nominative դատել (datel)
dative դատելու (datelu)
ablative դատելուց (datelucʻ)
instrumental դատելով (datelov)
locative դատելում (datelum)
definite forms
nominative դատելը/դատելն (datelə/dateln)
dative դատելուն (datelun)
1st person possessive forms (my)
nominative դատելս (datels)
dative դատելուս (datelus)
ablative դատելուցս (datelucʻs)
instrumental դատելովս (datelovs)
locative դատելումս (datelums)
2nd person possessive forms (your)
nominative դատելդ (dateld)
dative դատելուդ (datelud)
ablative դատելուցդ (datelucʻd)
instrumental դատելովդ (datelovd)
locative դատելումդ (datelumd)
plain -el conjugation (Western Armenian)
infinitive դատել (datel) evidential participle դատեր (dater)
passive դատուիլ (datuil) future converb 1 դատելու (datelu)
causative future converb 2 դատելիք (datelikʻ)
aorist stem դատ- (dat-) connegative converb (present) դատեր (dater)
resultative participle դատած (datac) connegative converb (past imperfect) դատեր (dater)
subject participle դատող (datoġ)
person singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative ես դուն ան մենք դուք անոնք
present կը դատեմ (kə datem) կը դատես (kə dates) կը դատէ (kə datē) կը դատենք (kə datenkʻ) կը դատէք (kə datēkʻ) կը դատեն (kə daten)
past imperfective կը դատէի (kə datēi) կը դատէիր (kə datēir) կը դատէր (kə datēr) կը դատէինք (kə datēinkʻ) կը դատէիք (kə datēikʻ) կը դատէին (kə datēin)
future պիտի դատեմ (piti datem) պիտի դատես (piti dates) պիտի դատէ (piti datē) պիտի դատենք (piti datenkʻ) պիտի դատէք (piti datēkʻ) պիտի դատեն (piti daten)
past future պիտի դատէի (piti datēi) պիտի դատէիր (piti datēir) պիտի դատէր (piti datēr) պիտի դատէինք (piti datēinkʻ) պիտի դատէիք (piti datēikʻ) պիտի դատէին (piti datēin)
present perfect (non-evidential) դատած եմ (datac em) դատած ես (datac es) դատած է (datac ē) դատած ենք (datac enkʻ) դատած էք (datac ēkʻ) դատած են (datac en)
pluperfect (non-evidential) դատած էի (datac ēi) դատած էիր (datac ēir) դատած էր (datac ēr) դատած էինք (datac ēinkʻ) դատած էիք (datac ēikʻ) դատած էին (datac ēin)
present perfect (evidential) դատեր եմ (dater em) դատեր ես (dater es) դատեր է (dater ē) դատեր ենք (dater enkʻ) դատեր էք (dater ēkʻ) դատեր են (dater en)
pluperfect (evidential) դատեր էի (dater ēi) դատեր էիր (dater ēir) դատեր էր (dater ēr) դատեր էինք (dater ēinkʻ) դատեր էիք (dater ēikʻ) դատեր էին (dater ēin)
aorist (past perfective) դատեցի (datecʻi) դատեցիր (datecʻir) դատեց (datecʻ) դատեցինք (datecʻinkʻ) դատեցիք (datecʻikʻ) դատեցին (datecʻin)
subjunctive ես դուն ան մենք դուք անոնք
present դատեմ (datem) դատես (dates) դատէ (datē) դատենք (datenkʻ) դատէք (datēkʻ) դատեն (daten)
past դատէի (datēi) դատէիր (datēir) դատէր (datēr) դատէինք (datēinkʻ) դատէիք (datēikʻ) դատէին (datēin)
imperative (դուն) (դուք)
դատէ՛ (datḗ) դատեցէ՛ք (datecʻḗkʻ)
plain -el negative conjugation (Western Armenian)
infinitive չդատել (čʻdatel)
resultative participle չդատած (čʻdatac)
subject participle չդատող (čʻdatoġ)
person singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative ես դուն ան մենք դուք անոնք
present չեմ դատեր (čʻem dater) չես դատեր (čʻes dater) չի դատեր (čʻi dater) չենք դատեր (čʻenkʻ dater) չէք դատեր (čʻēkʻ dater) չեն դատեր (čʻen dater)
past imperfective չէի դատեր (čʻēi dater) չէիր դատեր (čʻēir dater) չէր դատեր (čʻēr dater) չէինք դատեր (čʻēinkʻ dater) չէիք դատեր (čʻēikʻ dater) չէին դատեր (čʻēin dater)
future պիտի չդատեմ (piti čʻdatem) պիտի չդատես (piti čʻdates) պիտի չդատէ (piti čʻdatē) պիտի չդատենք (piti čʻdatenkʻ) պիտի չդատէք (piti čʻdatēkʻ) պիտի չդատեն (piti čʻdaten)
past future պիտի չդատէի (piti čʻdatēi) պիտի չդատէիր (piti čʻdatēir) պիտի չդատէր (piti čʻdatēr) պիտի չդատէինք (piti čʻdatēinkʻ) պիտի չդատէիք (piti čʻdatēikʻ) պիտի չդատէին (piti čʻdatēin)
present perfect (non-evidential) չեմ դատած (čʻem datac) չես դատած (čʻes datac) չէ դատած (čʻē datac) չենք դատած (čʻenkʻ datac) չէք դատած (čʻēkʻ datac) չեն դատած (čʻen datac)
pluperfect (non-evidential) չէի դատած (čʻēi datac) չէիր դատած (čʻēir datac) չէր դատած (čʻēr datac) չէինք դատած (čʻēinkʻ datac) չէիք դատած (čʻēikʻ datac) չէին դատած (čʻēin datac)
present perfect (evidential) չեմ դատեր (čʻem dater) չես դատեր (čʻes dater) չէ դատեր (čʻē dater) չենք դատեր (čʻenkʻ dater) չէք դատեր (čʻēkʻ dater) չեն դատեր (čʻen dater)
pluperfect (evidential) չէի դատեր (čʻēi dater) չէիր դատեր (čʻēir dater) չէր դատեր (čʻēr dater) չէինք դատեր (čʻēinkʻ dater) չէիք դատեր (čʻēikʻ dater) չէին դատեր (čʻēin dater)
aorist (past perfective) չդատեցի (čʻdatecʻi) չդատեցիր (čʻdatecʻir) չդատեց (čʻdatecʻ) չդատեցինք (čʻdatecʻinkʻ) չդատեցիք (čʻdatecʻikʻ) չդատեցին (čʻdatecʻin)
subjunctive ես դուն ան մենք դուք անոնք
present չդատեմ (čʻdatem) չդատես (čʻdates) չդատէ (čʻdatē) չդատենք (čʻdatenkʻ) չդատէք (čʻdatēkʻ) չդատեն (čʻdaten)
past չդատէի (čʻdatēi) չդատէիր (čʻdatēir) չդատէր (čʻdatēr) չդատէինք (čʻdatēinkʻ) չդատէիք (čʻdatēikʻ) չդատէին (čʻdatēin)
imperative (դուն) (դուք)
մի՛ դատեր (mí dater) մի՛ դատէք (mí datēkʻ)
declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Western Armenian)
singular (singulare tantum)
nominative դատել (datel)
dative դատելու (datelu)
ablative դատելէ (datelē)
instrumental դատելով (datelov)
definite forms
nominative դատելը/դատելն (datelə/dateln)
dative դատելուն (datelun)
ablative դատելէն (datelēn)
instrumental դատելովը/դատելովն (datelovə/datelovn)
1st person possessive forms (my)
nominative դատելս (datels)
dative դատելուս (datelus)
ablative դատելէս (datelēs)
instrumental դատելովս (datelovs)
2nd person possessive forms (your)
nominative դատելդ (dateld)
dative դատելուդ (datelud)
ablative դատելէդ (datelēd)
instrumental դատելովդ (datelovd)

References

[edit]
  • Ačaṙean, Hračʻeay (1971) “դատ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume I, Yerevan: University Press, page 629b