қалу
Jump to navigation
Jump to search
Kazakh
[edit]| Alternative scripts | |
|---|---|
| Arabic | قالۋ |
| Cyrillic | қалу |
| Latin | qalu |
Etymology
[edit]From Proto-Turkic *kiāl- (“to stay behind, remain”). Cognate with Turkish kalmak (“to remain”), Old Turkic 𐰴𐰞 (qal-, “to be left (behind)”), Old Uyghur qʾlmʾq (qalmaq, “to remain”), Karakhanid قَلْماقْ (qalmāq, “to remain”), etc.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]қалу • (qalu)
- to stay, to remain
- артта қалу ― artta qalu ― to lag behind
- алып қалу ― alyp qalu ― to abandon
- көре қалу ― köre qalu ― to notice
- жолдан қалу ― joldan qalu ― to be late
- Expresses continuous action when used with verbal adverbs (those with -а (-a), -е (-e), -ып (-yp), -іп (-ıp).
Conjugation
[edit]Conjugation of қалу
| infinitive | қалу | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| participles | past | қалған | ||||||||
| future | қалар | |||||||||
| transitory past | қалатын | |||||||||
| singular | plural | |||||||||
| 1st person | 2nd person (informal) | 2nd person (formal) | 3rd person | 1st person | 2nd person (informal) | 2nd person (formal) | 3rd person | |||
| мен | сен | сіз | ол | біз | сендер | сіздер | олар | |||
| past | simple | қалдым | қалдың | қалдыңыз | қалды | қалдық | қалдыңдар | қалдыңыздар | қалды | |
| distant | direct | қалғанмын | қалғансың | қалғансыз | қалған | қалғанбыз | қалғансыңдар | қалғансыздар | қалған | |
| indirect | қалыппын | қалыпсың | қалыпсыз | қалыпты | қалыппыз | қалыпсыңдар | қалыпсыздар | қалыпты | ||
| habitual | қалатынмын | қалатынсың | қалатынсыз | қалатын | қалатынбыз | қалатынсыңдар | қалатынсыздар | қалатын | ||
| present | aorist | қаламын | қаласың | қаласыз | қалады | қаламыз | қаласыңдар | қаласыздар | қалады | |
| future | presumptive | қалармын | қаларсың | қаларсыз | қалар | қалармыз | қаларсыңдар | қаларсыздар | қалар | |
| intentional | қалмақпын | қалмақсың | қалмақсыз | қалмақ | қалмақпыз | қалмақсың | қалмақсыз | қалмақ | ||
| imperative/hortative | қалайын | қал | қалыңыз | қалсын | қалайық | қалыңдар | қалыңыздар | қалсын | ||
| optative | қалғым келеді | қалғың келеді | қалғыңыз келеді | қалғысы келеді | қалғымыз келеді | қалғыларың келеді | қалғыларыңыз келеді | қалғылары келеді | ||
| conditional | қалсам | қалсаң | қалсаңыз | қалса | қалсақ | қалсаңдар | қалсаңыздар | қалса | ||
Derived terms
[edit]- қалдыру (qaldyru, “to leave behind, to skip, to offend”)
- қалдырылған (qaldyrylğan, “abandoned”)