хәл

See also: хал

Bashkir

Etymology

From Persian حال (hâl), from Arabic حَالَ (ḥāla).

Pronunciation

• IPA^(key): [χæl]
• Hyphenation: хәл (one syllable)

Noun

хәл • (xəl)

1. condition, state, status

   Ғаилә хәле.

   Ğailə xəle.

   One's marital status.

   Астың хәлен туҡ белмәй.

   Astıñ xəlen tuq belməy.

   The well-fed does not know the condition of the hungry.

2. circumstance
3. An event; a particular incident, occurrence

   Ғәжәп хәл.

   Ğəjəp xəl.

   A marvelous occurrence.

   Тормошта төрлө хәлдәр була.

   Tormoşta törlö xəldər bula.

   Various events happen in life (=things do happen, all in a lifetime).

   Хәҙер инде күп йылдар үткәс, ул ваҡыттарҙағы хәлдәрҙең күбеһе хәтерҙән юйыла бара.

   Xəźer inde küp yıldar ütkəs, ul vaqıttarźağı xəldərźeñ kübehe xəterźən yuyıla bara.

   Now that many years have passed, many events of those times get erased from the memory.

4. state of affairs; situation

   Ғәҙәттән тыш хәл.

   Ğəźəttən tış xəl.

   Emergency situation.

   Бындай хәлде күреп, әсәйем өнһөҙ ҡалды.

   Bınday xəlde kürep, əsəyem önhöź qaldı.

   When my mother saw this situation, she became speechless.

5. one's state of health
6. one's financial standing; state of property; condition in regard to worldly estate
7. (grammar) adverbial modifier

   Урын хәле.

   Urın xəle.

   Adverbial modifier of place.

   Ваҡыт хәле.

   Vaqıt xəle.

   Adverbial modifier of time.

   Рәүеш хәле.

   Rəweş xəle.

   Adverbial modifier of manner.

Declension

Declension of хәл (xəl)

	singular	plural
absolute	хәл (xəl)	хәлдәр (xəldər)
definite genitive	хәлдең (xəldeñ)	хәлдәрҙең (xəldərźeñ)
dative	хәлгә (xəlgə)	хәлдәргә (xəldərgə)
definite accusative	хәлде (xəlde)	хәлдәрҙе (xəldərźe)
locative	хәлдә (xəldə)	хәлдәрҙә (xəldərźə)
ablative	хәлдән (xəldən)	хәлдәрҙән (xəldərźən)

Derived terms

• донъя хәлен белеп булмай (donʺya xəlen belep bulmay, “no one knows what future holds”)