съмѣрити

Old Church Slavonic

Etymology

съ- (sŭ-) +‎ мѣрити (měriti)

Verb

съмѣрити • (sŭměriti) pf

1. to humble, abase
   • “ⱄⱏⰿⱑⱃⰻⱅⱏ ⱄⱔ, ⱄⱏⰿⱑⱃⱑⱗⰹ ⱄⱔ (leaf 186.5, line 12)”, in Codex Zographensis [Глаг. 1]‎^[1] (in Old Church Slavonic), National Library of Russia, 1000±33, page Lk:14:11:

     всѣкъ възносѧи сѧ съмѣритъ сѧ · и҅ съмѣрѣѩи сѧ · вьзнесетъ сѧ ·

     vsěkŭ vŭznosęi sę sŭměritŭ sę · i҅ sŭměrějęi sę · vĭznesetŭ sę ·

     For all those who exalt themselves will be humbled, and those who humble themselves will be exalted.

2. to lower, reduce, lessen
3. to calm, calm down

Conjugation

present tense of съмѣрити (sŭměriti) singular dual plural азъ (azŭ) тꙑ (ty) тъ (tŭ) вѣ (vě) ва (va) та (ta) мꙑ (my) вꙑ (vy) ти (ti) съмѣрѭ (sŭměrjǫ) съмѣриши (sŭměriši) съмѣритъ (sŭměritŭ) съмѣривѣ (sŭměrivě) съмѣрита (sŭměrita) съмѣрите (sŭměrite) съмѣримъ (sŭměrimŭ) съмѣрите (sŭměrite) съмѣрѭтъ (sŭměrjǫtŭ)

conjugation of съмѣрити (sŭměriti)

infinitive						съмѣрити					supine					съмѣритъ
person			singular						dual						plural
			азъ (azŭ)		тꙑ (ty)		тъ (tŭ)		вѣ (vě)		ва (va)		та (ta)		мꙑ (my)		вꙑ (vy)		ти (ti)
present			съмѣрѭ (sŭměrjǫ)		съмѣриши (sŭměriši)		съмѣритъ (sŭměritŭ)		съмѣривѣ (sŭměrivě)		съмѣрита (sŭměrita)		съмѣрите (sŭměrite)		съмѣримъ (sŭměrimŭ)		съмѣрите (sŭměrite)		съмѣрѧтъ (sŭměrętŭ)
imperfect			съмѣрꙗахъ		съмѣрꙗаше		съмѣрꙗаше		съмѣрꙗаховѣ		съмѣрꙗашета		съмѣрꙗашете		съмѣрꙗахомъ		съмѣрꙗашете		съмѣрꙗахѫ
aorist			съмѣрихъ		съмѣри		съмѣри		съмѣриховѣ		съмѣриста		съмѣристе		съмѣрихомъ		съмѣристе		съмѣришѧ
perfect		m	съмѣрилъ	ѥсмь	съмѣрилъ	ѥси	съмѣрилъ	ѥстъ	съмѣрила	ѥсвѣ	съмѣрила	ѥста	съмѣрила	ѥсте	съмѣрили	ѥсмъ	съмѣрили	ѥсте	съмѣрили	сѫтъ
		f	съмѣрила		съмѣрила		съмѣрила		съмѣрилѣ		съмѣрилѣ		съмѣрилѣ		съмѣрилꙑ		съмѣрилꙑ		съмѣрилꙑ
pluperfect		m	съмѣрилъ	бѣхъ	съмѣрилъ	бѣ	съмѣрилъ	бѣ	съмѣрила	бѣховѣ	съмѣрила	бѣста	съмѣрила	бѣсте	съмѣрили	бѣхомъ	съмѣрили	бѣсте	съмѣрили	бѣшѧ
				бѣахъ		бѣаше		бѣаше		бѣаховѣ		бѣашета		бѣашете		бѣахомъ		бѣашете		бѣахѫ
				бꙑлъ ѥсмь		бꙑлъ ѥси		бꙑлъ ѥстъ		бꙑла ѥсвѣ		бꙑла ѥста		бꙑла ѥсте		бꙑли ѥсмъ		бꙑли ѥсте		бꙑли сѫтъ
		f	съмѣрилa	бѣхъ	съмѣрилa	бѣ	съмѣрилa	бѣ	съмѣрилѣ	бѣховѣ	съмѣрилѣ	бѣста	съмѣрилѣ	бѣсте	съмѣрилꙑ	бѣхомъ	съмѣрилꙑ	бѣсте	съмѣрилꙑ	бѣшѧ
				бѣахъ		бѣаше		бѣаше		бѣаховѣ		бѣашета		бѣашете		бѣахомъ		бѣашете		бѣахѫ
				бꙑла ѥсмь		бꙑла ѥси		бꙑла ѥстъ		бꙑлѣ ѥсвѣ		бꙑлѣ ѥста		бꙑлѣ ѥсте		бꙑлꙑ ѥсмъ		бꙑлꙑ ѥсте		бꙑлꙑ сѫтъ
future perfect		m	съмѣрилъ	бѫдѫ	съмѣрилъ	бѫдеши	съмѣрилъ	бѫдетъ	съмѣрила	бѫдевѣ	съмѣрила	бѫдета	съмѣрила	бѫдете	съмѣрили	бѫдемъ	съмѣрили	бѫдете	съмѣрили	бѫдѫтъ
		f	съмѣрила		съмѣрила		съмѣрила		съмѣрилѣ		съмѣрилѣ		съмѣрилѣ		съмѣрилꙑ		съмѣрилꙑ		съмѣрилꙑ
conditional		m	съмѣрилъ	бимь	съмѣрилъ	би	съмѣрилъ	би	съмѣрила	бивѣ	съмѣрила	биста	съмѣрила	бисте	съмѣрили	бимъ (бихомъ)	съмѣрили	бисте	съмѣрили	бѫ (бишѧ)
		f	съмѣрила		съмѣрила		съмѣрила		съмѣрилѣ		съмѣрилѣ		съмѣрилѣ		съмѣрилꙑ		съмѣрилꙑ		съмѣрилꙑ
imperative					съмѣри		съмѣри		съмѣривѣ		съмѣрита				съмѣримъ		съмѣрите

present active participle

short forms
case	masculine			feminine			neuter
	singular	dual	plural	singular	dual	plural	singular	dual	plural
nominative	съмѣрѧ	съмѣрѧща	съмѣрѧще	съмѣрѧщи	съмѣрѧщи	съмѣрѧщѧ	съмѣрѧ	съмѣрѧщи	съмѣрѧща
genitive	съмѣрѧща	съмѣрѧщю	съмѣрѧщь	съмѣрѧщѧ	съмѣрѧщю	съмѣрѧщь	съмѣрѧща	съмѣрѧщю	съмѣрѧщь
dative	съмѣрѧщю	съмѣрѧщема	съмѣрѧщемъ	съмѣрѧщи	съмѣрѧщама	съмѣрѧщамъ	съмѣрѧщю	съмѣрѧщема	съмѣрѧщемъ
accusative	съмѣрѧщь	съмѣрѧща	съмѣрѧщѧ	съмѣрѧщѫ	съмѣрѧщи	съмѣрѧщѧ	съмѣрѧ	съмѣрѧщи	съмѣрѧща
instrumental	съмѣрѧщемь	съмѣрѧщема	съмѣрѧщи	съмѣрѧщеѭ	съмѣрѧщама	съмѣрѧщами	съмѣрѧщемь	съмѣрѧщема	съмѣрѧщи
locative	съмѣрѧщи	съмѣрѧщю	съмѣрѧщихъ	съмѣрѧщи	съмѣрѧщю	съмѣрѧщахъ	съмѣрѧщи	съмѣрѧщю	съмѣрѧщихъ
long forms
nominative	съмѣрѧи	съмѣрѧщаꙗ	съмѣрѧщеи	съмѣрѧщиꙗ	съмѣрѧщии	съмѣрѧщѧѩ	съмѣрѧщеѥ	съмѣрѧщи	съмѣрѧщаꙗ
genitive	съмѣрѧщаѥго	съмѣрѧщюю	съмѣрѧщиихъ	съмѣрѧщѧѩ	съмѣрѧщюю	съмѣрѧщиихъ	съмѣрѧщаѥго	съмѣрѧщюю	съмѣрѧщиихъ
dative	съмѣрѧщюѥмоу	съмѣрѧщиима	съмѣрѧщиимъ	съмѣрѧщии	съмѣрѧщиима	съмѣрѧщиимъ	съмѣрѧщюѥмоу	съмѣрѧщиима	съмѣрѧщиимъ
accusative	съмѣрѧщьи	съмѣрѧщаꙗ	съмѣрѧщѧѩ	съмѣрѧщѫѭ	съмѣрѧщии	съмѣрѧщѧѩ	съмѣрѧщеѥ	съмѣрѧщи	съмѣрѧщаꙗ
instrumental	съмѣрѧщиимь	съмѣрѧщиима	съмѣрѧщиими	съмѣрѧщеѭ	съмѣрѧщиима	съмѣрѧщиими	съмѣрѧщиимь	съмѣрѧщиима	съмѣрѧщиими
locative	съмѣрѧщиимь	съмѣрѧщюю	съмѣрѧщиихъ	съмѣрѧщии	съмѣрѧщюю	съмѣрѧщиихъ	съмѣрѧщиимь	съмѣрѧщюю	съмѣрѧщиихъ

present passive participle

short forms
number	masculine			feminine			neuter
	singular	dual	plural	singular	dual	plural	singular	dual	plural
nominative	съмѣримъ	съмѣрима	съмѣрими	съмѣрима	съмѣримѣ	съмѣримꙑ	съмѣримо	съмѣримѣ	съмѣрима
genitive	съмѣрима	съмѣримоу	съмѣримъ	съмѣримꙑ	съмѣримоу	съмѣримъ	съмѣрима	съмѣримоу	съмѣримъ
dative	съмѣримоу	съмѣримома	съмѣримомъ	съмѣримѣ	съмѣримама	съмѣримамъ	съмѣримоу	съмѣримома	съмѣримомъ
accusative	съмѣримъ	съмѣрима	съмѣримꙑ	съмѣримѫ	съмѣримѣ	съмѣримꙑ	съмѣримо	съмѣримѣ	съмѣрима
instrumental	съмѣримомь	съмѣримома	съмѣримꙑ	съмѣримоѭ	съмѣримама	съмѣримами	съмѣримомь	съмѣримома	съмѣримꙑ
locative	съмѣримѣ	съмѣримоу	съмѣримѣхъ	съмѣримѣ	съмѣримоу	съмѣримахъ	съмѣримꙑ	съмѣримоу	съмѣримѣхъ
long forms
nominative	съмѣримꙑи	съмѣримаꙗ	съмѣримии	съмѣримаꙗ	съмѣримѣи	съмѣримꙑѩ	съмѣримоѥ	съмѣримѣи	съмѣримаꙗ
genitive	съмѣримaѥго	съмѣримоую	съмѣримꙑихъ	съмѣримꙑѩ	съмѣримоую	съмѣримꙑихъ	съмѣримаѥго	съмѣримоую	съмѣримꙑихъ
dative	съмѣримоуѥмоу	съмѣримꙑима	съмѣримꙑимъ	съмѣримѣи	съмѣримꙑима	съмѣримꙑимъ	съмѣримоуѥмоу	съмѣримꙑима	съмѣримꙑимъ
accusative	съмѣримꙑи	съмѣримаꙗ	съмѣримꙑѩ	съмѣримѫѭ	съмѣримѣи	съмѣримꙑѩ	съмѣримоѥ	съмѣримѣи	съмѣримаꙗ
instrumental	съмѣримꙑимь	съмѣримꙑима	съмѣримꙑими	съмѣримоѭ	съмѣримꙑима	съмѣримꙑими	съмѣримꙑимь	съмѣримꙑима	съмѣримꙑими
locative	съмѣримѣѥмь	съмѣримоую	съмѣримꙑихъ	съмѣримѣи	съмѣримоую	съмѣримꙑихъ	съмѣримѣѥмь	съмѣримоую	съмѣримꙑихъ

past active participle

short forms
number	masculine			feminine			neuter
	singular	dual	plural	singular	dual	plural	singular	dual	plural
nominative	съмѣрь	съмѣрьша	съмѣрьше	съмѣрьши	съмѣрьши	съмѣрьшѧ	съмѣрь	съмѣрьши	съмѣрьша
genitive	съмѣрьша	съмѣрьшю	съмѣрьшь	съмѣрьшѧ	съмѣрьшю	съмѣрьшь	съмѣрьша	съмѣрьшю	съмѣрьшь
dative	съмѣрьшю	съмѣрьшема	съмѣрьшемъ	съмѣрьши	съмѣрьшама	съмѣрьшамъ	съмѣрьшю	съмѣрьшема	съмѣрьшемъ
accusative	съмѣрьшь	съмѣрьша	съмѣрьшѧ	съмѣрьшѫ	съмѣрьши	съмѣрьшѧ	съмѣрь	съмѣрьши	съмѣрьша
instrumental	съмѣрьшемь	съмѣрьшема	съмѣрьши	съмѣрьшеѭ	съмѣрьшама	съмѣрьшами	съмѣрьшемь	съмѣрьшема	съмѣрьши
locative	съмѣрьши	съмѣрьшю	съмѣрьшихъ	съмѣрьши	съмѣрьшю	съмѣрьшахъ	съмѣрьши	съмѣрьшю	съмѣрьшихъ
long forms
nominative	съмѣрьи	съмѣрьшаꙗ	съмѣрьшеи	съмѣрьшиꙗ	съмѣрьшии	съмѣрьшѧѩ	съмѣрьшеѥ	съмѣрьши	съмѣрьшаꙗ
genitive	съмѣрьшаѥго	съмѣрьшюю	съмѣрьшиихъ	съмѣрьшѧѩ	съмѣрьшюю	съмѣрьшиихъ	съмѣрьшаѥго	съмѣрьшюю	съмѣрьшиихъ
dative	съмѣрьшюѥмоу	съмѣрьшиима	съмѣрьшиимъ	съмѣрьшии	съмѣрьшиима	съмѣрьшиимъ	съмѣрьшюѥмоу	съмѣрьшиима	съмѣрьшиимъ
accusative	съмѣрьшьи	съмѣрьшаꙗ	съмѣрьшѧѩ	съмѣрьшѫѭ	съмѣрьшии	съмѣрьшѧѩ	съмѣрьшеѥ	съмѣрьши	съмѣрьшаꙗ
instrumental	съмѣрьшиимь	съмѣрьшиима	съмѣрьшиими	съмѣрьшеѭ	съмѣрьшиима	съмѣрьшиими	съмѣрьшиимь	съмѣрьшиима	съмѣрьшиими
locative	съмѣрьшиимь	съмѣрьшюю	съмѣрьшиихъ	съмѣрьшии	съмѣрьшюю	съмѣрьшиихъ	съмѣрьшиимь	съмѣрьшюю	съмѣрьшиихъ

l-participle

masculine			feminine			neuter
singular	dual	plural	singular	dual	plural	singular	dual	plural
съмѣрилъ	съмѣрила	съмѣрили	съмѣрила	съмѣрилѣ	съмѣрилꙑ	съмѣрило	съмѣрилѣ	съмѣрила

past passive participle

short forms
number	masculine			feminine			neuter
	singular	dual	plural	singular	dual	plural	singular	dual	plural
nominative	съмѣрѥнъ	съмѣрѥна	съмѣрѥни	съмѣрѥна	съмѣрѥнѣ	съмѣрѥнꙑ	съмѣрѥно	съмѣрѥнѣ	съмѣрѥна
genitive	съмѣрѥна	съмѣрѥноу	съмѣрѥнъ	съмѣрѥнꙑ	съмѣрѥноу	съмѣрѥнъ	съмѣрѥна	съмѣрѥноу	съмѣрѥнъ
dative	съмѣрѥноу	съмѣрѥнома	съмѣрѥномъ	съмѣрѥнѣ	съмѣрѥнама	съмѣрѥнамъ	съмѣрѥноу	съмѣрѥнома	съмѣрѥномъ
accusative	съмѣрѥнъ	съмѣрѥна	съмѣрѥнꙑ	съмѣрѥнѫ	съмѣрѥнѣ	съмѣрѥнꙑ	съмѣрѥно	съмѣрѥнѣ	съмѣрѥна
instrumental	съмѣрѥномь	съмѣрѥнома	съмѣрѥнꙑ	съмѣрѥноѭ	съмѣрѥнама	съмѣрѥнами	съмѣрѥномь	съмѣрѥнома	съмѣрѥнꙑ
locative	съмѣрѥнѣ	съмѣрѥноу	съмѣрѥнѣхъ	съмѣрѥнѣ	съмѣрѥноу	съмѣрѥнахъ	съмѣрѥнꙑ	съмѣрѥноу	съмѣрѥнѣхъ
long forms
nominative	съмѣрѥнꙑи	съмѣрѥнаꙗ	съмѣрѥнии	съмѣрѥнаꙗ	съмѣрѥнѣи	съмѣрѥнꙑѩ	съмѣрѥноѥ	съмѣрѥнѣи	съмѣрѥнаꙗ
genitive	съмѣрѥнaѥго	съмѣрѥноую	съмѣрѥнꙑихъ	съмѣрѥнꙑѩ	съмѣрѥноую	съмѣрѥнꙑихъ	съмѣрѥнаѥго	съмѣрѥноую	съмѣрѥнꙑихъ
dative	съмѣрѥноуѥмоу	съмѣрѥнꙑима	съмѣрѥнꙑимъ	съмѣрѥнѣи	съмѣрѥнꙑима	съмѣрѥнꙑимъ	съмѣрѥноуѥмоу	съмѣрѥнꙑима	съмѣрѥнꙑимъ
accusative	съмѣрѥнꙑи	съмѣрѥнаꙗ	съмѣрѥнꙑѩ	съмѣрѥнѫѭ	съмѣрѥнѣи	съмѣрѥнꙑѩ	съмѣрѥноѥ	съмѣрѥнѣи	съмѣрѥнаꙗ
instrumental	съмѣрѥнꙑимь	съмѣрѥнꙑима	съмѣрѥнꙑими	съмѣрѥноѭ	съмѣрѥнꙑима	съмѣрѥнꙑими	съмѣрѥнꙑимь	съмѣрѥнꙑима	съмѣрѥнꙑими
locative	съмѣрѥнѣѥмь	съмѣрѥноую	съмѣрѥнꙑихъ	съмѣрѥнѣи	съмѣрѥноую	съмѣрѥнꙑихъ	съмѣрѥнѣѥмь	съмѣрѥноую	съмѣрѥнꙑихъ

References

• Бояджиев, Андрей (2016) Старобългарска читанка‎^[2], София