моцна

Belarusian

Alternative forms

mocna — Łacinka (Belarusian Latin alphabet)

Etymology

Inherited from Old Ruthenian моцно (mocno). From мо́цны (mócny) +‎ -а (-a, “adverbial suffix”). Compare Polish mocno.

Pronunciation

IPA^(key): [ˈmot͡sna]

Adverb

мо́цна • (mócna) (comparative мацне́й, superlative наймацне́й)

powerfully, strongly (in a strong or powerful manner)
мо́цна спаць ― mócna spacʹ ― to be fast asleep
- 1928 [1928], Arthur Conan Doyle, translated by Кастусь Гарабурда, Глыбіня Маракота, Minsk: ДВБ, translation of The Maracot Deep, page 46:
  У вадным месцы мы стукнуліся аб нешта. Нас скалыхнула так моцна, што я баяўся, каб мы не перавярнуліся на бок.
  U vadnym mjescy my stuknulisja ab nješta. Nas skalyxnula tak mócna, što ja bajaŭsja, kab my nje pjeravjarnulisja na bok.
  [original: At one point we struck something heavy, which shook us so violently that I feared that we would turn upon our side.]
  At one point we struck something, which shook us so strongly that I feared that we would turn upon our side.
- 1938 [1848], Charles Dickens, anonymous translator, Домбі і сын, Minsk: ДВБ, translation of Dombey and Son, page 432:
  Яна заглянула ў пакой. Эканомка, закруціўшыся ў коўдру, моцна спала ў крэсле ля каміна.
  Jana zahljanula ŭ pakój. Ekanómka, zakruciŭšysja ŭ kóŭdru, mócna spala ŭ kreslje lja kamina.
  [original: She looked in. In that room, the housekeeper wrapped in a blanket was fast asleep in an easy chair before the fire.]
- 1940 [1882], Mark Twain, translated by Janka Maŭr, Прынц і жабрак, Minsk: ДВБ, translation of The Prince and the Pauper, page 8:
  Патрохі чытанне кніг і мары пра жыццё ў палацах так моцна ўздзейнічалі на Тома, што ён сам мімаволі пачаў граць ролю прынца.
  Patróxi čytannje knih i mary pra žyccjó ŭ palacax tak mócna ŭzdzjejničali na Tóma, što jon sam mimavóli pačaŭ hracʹ rólju prynca.
  [original: By and by Tom's reading and dreaming about princely life wrought such a strong effect upon him that he began to act the prince, unconsciously.]
securely, tight (firmly, so as not to come loose easily)
Трыма́йся мо́цна. ― Trymájsja mócna. ― Hold on tight.
- 1928 [1928], Arthur Conan Doyle, translated by Кастусь Гарабурда, Глыбіня Маракота, Minsk: ДВБ, translation of The Maracot Deep, page 46:
  Скураны абруч быў моцна прывязаны да верхняй часткі шкляной кулі і ад яго ішлі даўгія рамяні, прывязаныя да шырокага скуранога пояса вакол прыгожай яе таліі.
  Skurany abruč byŭ mócna pryvjazany da vjerxnjaj častki škljanój kuli i ad jahó išli daŭhija ramjani, pryvjazanyja da šyrókaha skuranóha pójasa vakól pryhóžaj jaje talii.
  [original: A leather circlet had been firmly fastened round the upper curve of the glass ball, and from this long straps depended which were attached to a broad leather belt round her dainty waist.]
- 1938 [1848], Charles Dickens, anonymous translator, Домбі і сын, Minsk: ДВБ, translation of Dombey and Son, page 566:
  Місіс Уікем зырка паглядзела на сваю хворую, пакуль тая піла, моцна сціснула губы, нахмурыла бровы і паківала галавой, нібы даючы зразумець, што нават пад пагрозай катавання не скажа, наколькі безнадзейны гэты выпадак.
  Misis Uikjem zyrka pahljadzjela na svaju xvóruju, pakulʹ taja pila, mócna scisnula huby, naxmuryla bróvy i pakivala halavój, niby dajučy zrazumjecʹ, što navat pad pahrózaj katavannja nje skaža, nakólʹki bjeznadzjejny hety vypadak.
  [original: Mrs. Wickam looked hard at her patient in the act of drinking, screwed her mouth up tight, her eyebrows also, and shook her head, expressing that tortures shouldn’t make her say it was a hopeless case.]
(colloquial) very, really
Ён вярну́ўся даха́ты мо́цна п'я́ны. ― Jon vjarnúŭsja daxáty mócna pʺjány. ― He returned home very drunk.

References

Bulyka, A. M., editor (1999), “моцно”, in Гістарычны слоўнік беларускай мовы [Historical Dictionary of the Belarusian Language] (in Belarusian), numbers 18 (местце – надзовати), Minsk: Belaruskaia navuka, →ISBN, page 179
“моцна” in Belarusian–Russian dictionaries and Belarusian dictionaries at slounik.org