znaleźć

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Old Polish

[edit]

Etymology

[edit]

From z- +‎ naleźć. First attested in the fifteenth century.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /znalʲɛɕt͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /znalʲɛɕt͡ɕ/

Verb

[edit]

znaleźć pf

  1. to find (to reach while looking for someone)
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎[1], page 145:
      Znalaschy myle dzyczye Iesucrista y vroczyly szye do Nazaret
      [Znalazszy miłe dzicie Jesukrysta i wrocili sie do Nazaret]
  2. (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca) to claim a certain state or property
    • 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski‎[2], Krakow, Brodnia, page 92b:
      Nye yesth znalezyona myedzi nyewyastamy ządna Anni swyąthey podobna
      [Nie jest znaleziona miedzy niewiastami żądna Anny świętej podobna]
  3. to gain, to acquire, to secure for oneself
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎[3], page 49:
      Nye lyekay szye, Marya, znalaslass myloscz (invenisti... gratiam Luc 1, 30) v boga
      [Nie lękaj sie, Maryja, znalazłaś miłość (invenisti... gratiam Luc 1, 30) u Boga]
[edit]
verbs

Descendants

[edit]
  • Polish: znaleźć

References

[edit]
  • Boryś, Wiesław (2005) “znaleźć”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Mańczak, Witold (2017) “znaleźć”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “znaleźć”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish znaleźć. By surface analysis, z- +‎ naleźć. This word is suppletive with znajść (Old Polish znajć), which has a similar meaning and where the future forms with znajd- come from.[1][2]

Pronunciation

[edit]
 
  • Audio 1; “znaleźć”:(file)
  • Audio 2; “znaleźć”:(file)
  • Audio 3; “znaleźć się”:(file)
  • Rhymes: -alɛɕt͡ɕ
  • Syllabification: zna‧leźć

Verb

[edit]

znaleźć pf (imperfective znajdować)

  1. (transitive) to find (to determine the location of a person or thing)
    Synonym: odnaleźć
  2. (transitive) to find (to acquire or invent something needed)
  3. (transitive) to find (to claim pressence of or see something or someone somewhere; to come across)
    Synonym: spotkać
  4. (transitive) to find, to come across, to run into (to encounter someone in a particular state)
  5. (transitive) to find, to work up (to summon up or muster i.e. courage)
    Synonym: zdobyć się
  6. (transitive, archaic) to find (to assess the state of something)
  7. (intransitive) used as a light verb with deverbal nouns or gerunds to indicate the beginning of said verb
  8. (reflexive with się) to end up somewhere (to go to a certain place or to a certain group)
  9. (reflexive with się) to find oneself somewhere (to be in some situation or state)
  10. (reflexive with się) to be found (to be acquired or thought up)
    Synonym: najść się
  11. (reflexive with się) to be found (after going missing, to be discovered again)
    Synonym: odnaleźć się
    Antonyms: zaginąć, zginąć

Verb

[edit]

znaleźć pf

  1. (reflexive with się, of people) to behave properly
  2. (copulative, reflexive with się, obsolete) to become [with instrumental ‘whom/what’]

Conjugation

[edit]
Conjugation of znaleźć pf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive znaleźć
future tense 1st znajdę znajdziemy
2nd znajdziesz znajdziecie
3rd znajdzie znajdą
impersonal znajdzie się
past tense 1st znalazłem,
-(e)m znalazł 		znalazłam,
-(e)m znalazła 		znalazłom,
-(e)m znalazło 		znaleźliśmy,
-(e)śmy znaleźli 		znalazłyśmy,
-(e)śmy znalazły
2nd znalazłeś,
-(e)ś znalazł 		znalazłaś,
-(e)ś znalazła 		znalazłoś,
-(e)ś znalazło 		znaleźliście,
-(e)ście znaleźli 		znalazłyście,
-(e)ście znalazły
3rd znalazł znalazła znalazło znaleźli znalazły
impersonal znaleziono
conditional 1st znalazłbym,
bym znalazł 		znalazłabym,
bym znalazła 		znalazłobym,
bym znalazło 		znaleźlibyśmy,
byśmy znaleźli 		znalazłybyśmy,
byśmy znalazły
2nd znalazłbyś,
byś znalazł 		znalazłabyś,
byś znalazła 		znalazłobyś,
byś znalazło 		znaleźlibyście,
byście znaleźli 		znalazłybyście,
byście znalazły
3rd znalazłby,
by znalazł 		znalazłaby,
by znalazła 		znalazłoby,
by znalazło 		znaleźliby,
by znaleźli 		znalazłyby,
by znalazły
impersonal znaleziono by
imperative 1st niech znajdę znajdźmy
2nd znajdź znajdźcie
3rd niech znajdzie niech znajdą
passive adjectival participle znaleziony znaleziona znalezione znalezieni znalezione
anterior adverbial participle znalazłszy
verbal noun znalezienie

Derived terms

[edit]
adverb
nouns
proverbs
verbs
[edit]
verbs

Trivia

[edit]

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), znaleźć is one of the most used words in Polish, appearing 33 times in scientific texts, 27 times in news, 34 times in essays, 44 times in fiction, and 56 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 194 times, making it the 287th most common word in a corpus of 500,000 words.[3]

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), znaleźć się is one of the most used words in Polish, appearing 11 times in scientific texts, 16 times in news, 9 times in essays, 36 times in fiction, and 12 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 84 times, making it the 764th most common word in a corpus of 500,000 words.[4]

References

[edit]
  1. ^ Boryś, Wiesław (2005) “znaleźć”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  2. ^ Mańczak, Witold (2017) “znaleźć”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
  3. ^ Ida Kurcz (1990) “znaleźć”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 781
  4. ^ Ida Kurcz (1990) “znaleźć się”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 782

Further reading

[edit]
  • znaleźć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • znaleźć in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “znaleźć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “znaleźć się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • “ZNALEŹĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2008 December 2
  • “ZNALEŹĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 21.09.2009
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “znaleźć”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “znaleźć”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “znaleźć”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 8, Warsaw, page 579
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=znaleźć&oldid=82245788"