Jump to content

zataczać

From Wiktionary, the free dictionary

Polish

[edit]

Etymology

[edit]

From zatoczyć +‎ -ać.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /zaˈta.t͡ʂat͡ɕ/
  • Audio:(file)
  • Rhymes: -at͡ʂat͡ɕ
  • Syllabification: za‧ta‧czać

Verb

[edit]

zataczać impf (perfective zatoczyć)

  1. (transitive) to roll, to wheel (to roll something round or move something on wheels)
    Synonym: toczyć
    • 1877, Józef Ignacy Kraszewski, Starosta warszawski: obrazy historyczne z XVIII wieku[1], volume 3, Warszawa: Gebethner i Wolff, archived from the original on 2022-10-15, page 57:
      Zaledwie powóz się zatoczył do bramy i po domu rozeszła się wieść, że Godziembę rannego mocno przywieziono...
      The carriage had barely been rolled up to the gate when the news spread through the house that Godziemba had been brought there badly wounded...
  2. (transitive) to make, to move in (a circle or arc)
    zataczać kołoto move in a circle, to come full circle
    zataczać łukto move in an arc
    • 1830, Julian Korsak, Poezije Juliana Korsaka[2], St. Petersburg: Karol Kray, page 82:
      Nie — to jest łabędź co płynne koła
      Po srebrnéj zatacza fali.
      No – it's a swan that is moving in fluid circles on a silver wave.
    • 2011 August 1, Piotr Skwieciński, “Kolejna tragedia na rosyjskiej rzece”, in Rzeczpospolita[3], archived from the original on 2021-08-19:
      Kolizja miała miejsce tuż przed 1 w nocy, w miejscu, gdzie rzeka Moskwa zatacza malowniczy łuk, przepływając między Worobjowymi Górami – ulubionym miejscem spacerów moskwian – a stadionem na Łużnikach.
      The collision happened just before 1 at night, in the place where the Moscow River goes in a picturesque arc, flowing between the Vorobyovy Gory – a favorite place for Muscovites' walks – and the Luzhniki Stadium.
    • 2017, Aleksandra Zielińska, Kijanki i kretowiska[4], archived from the original on 2022-08-19, page 27:
      Czerwona Dziewczyna przerywa krąg, wstaje, zatacza koło wokół kostki słomy, z której buchają ognie i iskry.
      The Red Girl breaks the circle of people, stands up, and goes in a circle around the cube of straw, from which fires and sparks billow.
    • 2021, Wojciech Markiewicz, Cichociemny: Przybylik[5], Wydawnictwo Sonia Draga, archived from the original on 2022-08-19, page 60:
      Czterosilnikowy amerykański liberator zatacza koło nad U-Bootem.
      A four-engine American Liberator airplane flies in a circle above the U-boat.
    • 2021 August 23, Rusłan Szoszyn, “Krym: Na kogo może liczyć Ukraina”, in Rzeczpospolita[6], archived from the original on 2021-09-18:
      – A kto poleciał do Tbilisi, gdy Rosja najechała Gruzję? Historia zatacza koło. Z jednej strony świat zachodni nie uznaje agresywnych działań Rosji, ale unika zaostrzenia konfrontacji z Kremlem – mówi „Rzeczpospolitej" Witalij Portnikow, znany ukraiński politolog i publicysta.
      "And who flew to Tblisi, when Russia invaded Georgia? History is going in a circle. On the one hand, the western world doesn't acknowledge the aggressive actions of Russia, but it avoids intensifying the confrontation with the Kremlin," Vitali Portnikov, a well-known Ukrainian political scientist and pundit, says to Rzeczpospolita.
  3. (reflexive with się) to lurch, to reel, to stagger
    Synonyms: chwiać się na nogach, słaniać się
    • 2017 May 14, Renata Krupa-Dąbrowska, “Zezwolenie na sprzedaż alkoholu łatwo stracić”, in Rzeczpospolita[7], archived from the original on 2022-12-28:
      Po wyjściu z autobusu zataczał się. Strażnicy nie mieli wątpliwości, że jest pijany (co potwierdziły późniejsze badania) właśnie na podstawie jego zachowania się.
      After getting out of the bus, he was staggering. The guards had no doubt that he was drunk (which later tests confirmed) just based on his behavior.

Conjugation

[edit]
Conjugation of zataczać impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive zataczać
present tense 1st zataczam zataczamy
2nd zataczasz zataczacie
3rd zatacza zataczają
impersonal zatacza się
past tense 1st zataczałem,
-(e)m zataczał
zataczałam,
-(e)m zataczała
zataczałom,
-(e)m zataczało
zataczaliśmy,
-(e)śmy zataczali
zataczałyśmy,
-(e)śmy zataczały
2nd zataczałeś,
-(e)ś zataczał
zataczałaś,
-(e)ś zataczała
zataczałoś,
-(e)ś zataczało
zataczaliście,
-(e)ście zataczali
zataczałyście,
-(e)ście zataczały
3rd zataczał zataczała zataczało zataczali zataczały
impersonal zataczano
future tense 1st będę zataczał,
będę zataczać
będę zataczała,
będę zataczać
będę zataczało,
będę zataczać
będziemy zataczali,
będziemy zataczać
będziemy zataczały,
będziemy zataczać
2nd będziesz zataczał,
będziesz zataczać
będziesz zataczała,
będziesz zataczać
będziesz zataczało,
będziesz zataczać
będziecie zataczali,
będziecie zataczać
będziecie zataczały,
będziecie zataczać
3rd będzie zataczał,
będzie zataczać
będzie zataczała,
będzie zataczać
będzie zataczało,
będzie zataczać
będą zataczali,
będą zataczać
będą zataczały,
będą zataczać
impersonal będzie zataczać się
conditional 1st zataczałbym,
bym zataczał
zataczałabym,
bym zataczała
zataczałobym,
bym zataczało
zataczalibyśmy,
byśmy zataczali
zataczałybyśmy,
byśmy zataczały
2nd zataczałbyś,
byś zataczał
zataczałabyś,
byś zataczała
zataczałobyś,
byś zataczało
zataczalibyście,
byście zataczali
zataczałybyście,
byście zataczały
3rd zataczałby,
by zataczał
zataczałaby,
by zataczała
zataczałoby,
by zataczało
zataczaliby,
by zataczali
zataczałyby,
by zataczały
impersonal zataczano by
imperative 1st niech zataczam zataczajmy
2nd zataczaj zataczajcie
3rd niech zatacza niech zataczają
active adjectival participle zataczający zataczająca zataczające zataczający zataczające
passive adjectival participle zataczany zataczana zataczane zataczani zataczane
contemporary adverbial participle zataczając
verbal noun zataczanie
[edit]
noun

Further reading

[edit]
  • zataczać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • zataczać in Polish dictionaries at PWN