wzrost

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Old Polish

[edit]

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

Deverbal from wzróść. First attested in the 15th century.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /vzrɔst/
  • IPA(key): (15th CE) /vzrɔst/

Noun

[edit]

wzrost m inan

  1. (attested in Lesser Poland) height, tallness
    • 1930 [c. 1455], “Num”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[1], 13, 33:
      Lvd, ktorizesmi opatrzili, wiszokyego wzrostv (procerae staturae) iest
      [Lud, ktoryżesmy opatrzyli, wysokiego wzrostu (procerae staturae) jest]
    • 1968 [End of the 15th century], Roman Laskowski, Józef Reczek, editors, Glosy polskie rękopisu Sermones de tempore et de sanctis nr. XV 32 Biblioteki OO. Dominikanów w Krakowie z drugiej połowy XV wieku[2], Sandomierz: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, page 49:
      Potuit enim sic dicere secundum Augustinum: O, bone homo, pulcre stature *wrzostu, nobilis genere!
      [Potuit enim sic dicere secundum Augustinum: O, bone homo, pulcre stature wzrostu, nobilis genere!]
    • 1977-1980 [1471], Wanda Żurowska-Górecka, Vladimír Kyas, editors, Mamotrekty staropolskie [Old Polish-Latin Dictionaries and wordlists], page 237:
      Wsrosth proceritas (magna arbor et fortis, et proceritas eius contingens caelum Dan 4, 8)
      [Wzrost proceritas (magna arbor et fortis, et proceritas eius contingens caelum Dan 4, 8)]
  2. growth (act of becoming taller or larger)
    • 1914 [15th century], Eugeniusz Barwiński, Ludwik Birkenmajer, Jan Łoś, editors, Sprawozdanie z poszukiwań w Szwecji dokonanych z ramienia Akademii Umiejętności[3], page 49:
      Ego plantaui, Apollo rigauit, sed deus incrementum dedit pan bog wsrost dal (I Cor 3, 6)
      [Ego plantaui, Apollo rigauit, sed deus incrementum dedit Pan Bog wzrost dał (I Cor 3, 6)]
  3. amplification; intensification; multiplication
    • 1875 [c. 1455-1460], Zygmunt Celichowski, editor, Słowniczek łacińsko- polski wyrazów prawa magdeburskiego z wieku XV. Przedruk homograficzny z kodeksu kórnickiego[4], page 4:
      Etas, id est eternitas wyek uel wzdrost lyath
      [Etas, id est eternitas wiek uel wzdrost lat]
  4. (attested in Silesia) time of growth
    • 1981-2001 [c. 1430], Elżbieta Belcarzowa, editor, Glosy polskie w łacińskich kazaniach średniowiecznych, volume II, Kęty, page 12:
      Sensus enim et cogitatio humani cordis in malum prona sunt ab adolescentia, od wszrostu, sua
      [Sensus enim et cogitatio humani cordis in malum prona sunt ab adolescentia, od wzrostu, sua]
  5. (attested in Lesser Poland, Greater Poland) origin, root; generation
    • 1874-1891 [1466], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[5], [6], [7], volume XXV, Radom, Miłosław, page 136:
      Filius... fuit progeniei clarissime quantitatis sz slachetnego wsdrostu
      [Filius... fuit progeniei clarissime quantitatis s ślachetnego wzdrostu]
[edit]
verbs

Descendants

[edit]
  • Polish: wzrost
  • Silesian: wzrost

References

[edit]
  • Boryś, Wiesław (2005) “wzrost”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Mańczak, Witold (2017) “wzrost”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “wzrost”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

[edit]
Polish Wikipedia has an article on:
Wikipedia pl

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish wzrost. By surface analysis, deverbal from wzróść.

Pronunciation

[edit]
 
  • Audio:(file)
  • Rhymes: -ɔst
  • Syllabification: wzrost

Noun

[edit]

wzrost m inan (related adjective wzrostowy)

  1. growth (increase in size, number, value, or strength)
    Synonyms: przychód, przyrost, zwyżka
    John ma dwa metry wzrostu.John is two metres tall.
  2. (biology) growth (act of growing, getting bigger or higher)
  3. height (tallness of a person)

Declension

[edit]

Derived terms

[edit]
nouns
[edit]
verbs

Trivia

[edit]

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), wzrost is one of the most used words in Polish, appearing 55 times in scientific texts, 17 times in news, 93 times in essays, 4 times in fiction, and 0 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 169 times, making it the 343rd most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References

[edit]
  1. ^ Ida Kurcz (1990) “wzrost”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 722

Further reading

[edit]
  • wzrost in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • wzrost in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “wzrost”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • Magdalena Majdak (14.11.2012) “WZROST”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “wzrost”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “wzrost”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “wzrost”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 7, Warsaw, page 1154

Silesian

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish wzrost.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /ˈvzrɔst/
  • Rhymes: -ɔst
  • Syllabification: wzrost

Noun

[edit]

wzrost m inan

  1. growth (increase in size, number, value, or strength)
  2. (biology) growth (act of growing, getting bigger or higher)
  3. height (tallness of a person)

Further reading

[edit]