wyryć

Old Polish

Etymology

From wy- +‎ ryć. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /vɨrɨt͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /vɨrɨt͡ɕ/

Verb

wyryć pf

1. (attested in Lesser Poland) to destroy by digging
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki‎^[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego, pages 79, 14:

     Wiryl iø (sc. winnicę, exterminavit eam) w[ie]prz z lassa

     [Wyrył ją (sc. winnicę, exterminavit eam) w[ie]prz z lasa]

2. to dig out (to remove by digging)
   • 1930 [c. 1455], “Deut”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[2], 19, 14:

     Nye... przenyeszes myedz blisznego swego, ges to sø virili (quos fixerunt) pirwszy k gimyenyv twemv

     [Nie... przeniesiesz miedz bliznego swego, jeż to są wyryli (quos fixerunt) pirwszy k jimieniu twemu]

3. to carve out, to etch out
   • 1874-1891 [1462], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[3], [4], [5]}, volume XXV, page 270:

     Vyryly byly sculpebant

     [Wyryli byli sculpebant]

Descendants

• Polish: wyryć

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “wyryć”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish wyryć. By surface analysis, wy- +‎ ryć.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈvɘ.rɘt͡ɕ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɘrɘt͡ɕ
• Syllabification: wy‧ryć

Verb

wyryć pf (imperfective ryć)

1. (transitive) to etch out letters, to engrave [with instrumental ‘with what’]

   Synonym: wyżłobić

2. (transitive) to dig out (to remove earth)

Verb

wyryć pf

1. (transitive or reflexive) to etch (to make a lasting immpression)
2. (transitive, colloquial) to bone up, to learn by heart

   Synonym: wykuć

Conjugation

Conjugation of wyryć impf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		wyryć
present tense	1st	wyryję			wyryjemy
	2nd	wyryjesz			wyryjecie
	3rd	wyryje			wyryją
	impersonal	wyryje się
past tense	1st	wyryłem, -(e)m wyrył	wyryłam, -(e)m wyryła	wyryłom, -(e)m wyryło	wyryliśmy, -(e)śmy wyryli	wyryłyśmy, -(e)śmy wyryły
	2nd	wyryłeś, -(e)ś wyrył	wyryłaś, -(e)ś wyryła	wyryłoś, -(e)ś wyryło	wyryliście, -(e)ście wyryli	wyryłyście, -(e)ście wyryły
	3rd	wyrył	wyryła	wyryło	wyryli	wyryły
	impersonal	wyryto
future tense	1st	będę wyrył, będę wyryć	będę wyryła, będę wyryć	będę wyryło, będę wyryć	będziemy wyryli, będziemy wyryć	będziemy wyryły, będziemy wyryć
	2nd	będziesz wyrył, będziesz wyryć	będziesz wyryła, będziesz wyryć	będziesz wyryło, będziesz wyryć	będziecie wyryli, będziecie wyryć	będziecie wyryły, będziecie wyryć
	3rd	będzie wyrył, będzie wyryć	będzie wyryła, będzie wyryć	będzie wyryło, będzie wyryć	będą wyryli, będą wyryć	będą wyryły, będą wyryć
	impersonal	będzie wyryć się
conditional	1st	wyryłbym, bym wyrył	wyryłabym, bym wyryła	wyryłobym, bym wyryło	wyrylibyśmy, byśmy wyryli	wyryłybyśmy, byśmy wyryły
	2nd	wyryłbyś, byś wyrył	wyryłabyś, byś wyryła	wyryłobyś, byś wyryło	wyrylibyście, byście wyryli	wyryłybyście, byście wyryły
	3rd	wyryłby, by wyrył	wyryłaby, by wyryła	wyryłoby, by wyryło	wyryliby, by wyryli	wyryłyby, by wyryły
	impersonal	wyryto by
imperative	1st	niech wyryję			wyryjmy
	2nd	wyryj			wyryjcie
	3rd	niech wyryje			niech wyryją
active adjectival participle		wyryjący	wyryjąca	wyryjące	wyryjący	wyryjące
passive adjectival participle		wyryty	wyryta	wyryte	wyryci	wyryte
contemporary adverbial participle		wyryjąc
verbal noun		wyrycie

Further reading

• wyryć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• wyryć in Polish dictionaries at PWN
• Samuel Bogumił Linde (1814) “wyryć”, in Słownik języka polskiego, volume 4, page 481
• Aleksander Zdanowicz (1861) “wyryć”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “wyryć”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 7, Warsaw, page 1015
• wyryć in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego