uczeń

See also: ùczéń

Old Polish

Etymology

From uczyć +‎ -eń. First attested in the 15th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ut͡ʃʲɛɲ/
• IPA^(key): (15^th CE) /ut͡ʃʲɛɲ/

Noun

uczeń m animacy unattested

1. pupil, student, learner, disciple (one who learns)
   • 1874-1891 [Middle of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[1], [2], [3]}, volume XXII, page 234:

     Na lepsche textu zrozumyenye ma bicz to wyedzyano, eze bili mystrzewye, yako y dzyssya schą gich vcznyewye, aczle dyabel mystrze pobral

     [Na lepsze tekstu zrozumienie ma być to wiedziano, eże byli mistrzewie, jako i dzisia są jich uczniewie, aczle dyjabeł mistrze pobrał]

   1. (Christianity) disciple (active follower or student of Jesus)
      • 1874-1891 [15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[4], [5], [6]}, volume XIX, page 92:

        Powiedzcie uczniom radośnie, że Chrystus wstał potężnie

        [Powiedzcie uczniom radośnie, że Chrystus wstał potężnie]

Related terms

nouns

• uczenie
• uczennik
• uczyciel
• uczący

 

verbs

• uczyć impf

 

Descendants

• Polish: uczeń
• Silesian: uczyń

References

• Boryś, Wiesław (2005) “uczyć”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “uczyć”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “uczeń”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish uczeń. By surface analysis, uczyć +‎ -eń. Compare Kashubian ùczéń and Slovincian wùczeń.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈu.t͡ʂɛɲ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈu.t͡ʂɛɲ/

• Audio 1:

  (file)

• Audio 2:

  (file)

• Rhymes: -ut͡ʂɛɲ
• Syllabification: u‧czeń

Noun

uczeń m pers (female equivalent uczennica, related adjective uczniowski)

1. student, schoolboy, pupil (someone who learns at school)
2. apprentice, disciple (one who studies a trade from a master)
3. pupil, apprentice, learner, disciple (person who acquires skills in science, art or morals under the guidance of a master)

   Antonym: mistrz

Declension

Declension of uczeń

	singular	plural
nominative	uczeń	uczniowie/ucznie (deprecative)
genitive	ucznia	uczni/uczniów
dative	uczniowi	uczniom
accusative	ucznia	uczni/uczniów
instrumental	uczniem	uczniami
locative	uczniu	uczniach
vocative	uczniu	uczniowie

Derived terms

proverbs

• uczeń bez dwói to jak żołnierz bez karabinu

 

Further reading

• uczeń in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• uczeń in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “uczeń”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “UCZEŃ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 07.05.2010
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “uczeń”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “uczeń”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “uczeń”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 7, Warsaw, page 223