szady

See also: Szady

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *śědъ.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ʃʲadɨː/
• IPA^(key): (15^th CE) /ʃʲadɨ/

Adjective

szady

1. (attested in Lesser Poland) grey, grey-haired
   • 1930 [c. 1455], “Lev”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[1], 19, 32:

     Przecziwko szadim glowam (coram cano capite) powstany

     [Przeciwko szadym głowam (coram cano capite) powstani]

   • 1907 [c. 1470], Jakub Parkoszowic, edited by Jan Łoś, Traktat o ortografii polskiej‎^[2], Żurawica, Świętokrzyskie Voivodeship, Krakow, page 410:

     Interdum autem s non mollitur, nec etiam in sua propria voce ponitur, sed interdum aspiratur, ut cum ponitur cum ch sequente, ut: schadi, schipee, Schimun

     [Interdum autem s non mollitur, nec etiam in sua propria voce ponitur, sed interdum aspiratur, ut cum ponitur cum ch sequente, ut: szady, szypie, Szymun]

2. (in plant names, attested in Pomerania) spiky
   • 1874 [XIV ex.], Monumenta Medii Aevi Historica res gestas Poloniae illustrantia. Pomniki Dziejowe Wieków Średnich do objaśnienia rzeczy polskich służące‎^[3], volume X, page 380:

     Recognouerunt inter willas fecisse granicies seu signa... a signo thoporziscko ad signum sady kierz

     [Recognouerunt inter willas fecisse granicies seu signa... a signo toporzysko ad signum szady kierz]

   • 1905 [1375], Friedrich Lorentz, editor, O pomierielskom (driewnie-kaszubskom) jazykie do połowiny XV stoletija, Pomerania, pages 3, 82:

     Szada yablon

     [Szada jabłoń]

3. The meaning of this term is uncertain. Possibilities include:
   1. tanned, swarthy
      • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[4], page 148:

        Alye kyedy byl v mąstvye, nyeczo byl szot od gorączosczy sloneczney (sed fuit aetate sub virili fuscatus aliquantulum solis per ardorem)

        [Ale kiedy był w męstwie, nieco był szad od gorącości słonecznej (sed fuit aetate sub virili fuscatus aliquantulum solis per ardorem)]

Derived terms

nouns

• szada jabłoń
• szady kierz

 

References

• Słownik etymologiczny języka polskiego/szady on the Polish Wikisource.Wikisource ^pl
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “szady”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN