Jump to content

sieść

From Wiktionary, the free dictionary

Old Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *sěsti.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /ɕɛɕt͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /ɕɛɕt͡ɕ/

Verb

[edit]

sieść pf (imperfective siadać)

  1. (attested in Sieradz-Łęczyca, Greater Poland) to sit down (to assume a sitting position)
    • 1415, Przecław Słota, O zachowaniu się przy stole[1], Łęczyca, Poznań, line 20:
      Mnogy ydze za stol, szødze za nym yaco wol
      [Mnogi idzie za stoł, siędzie za nim jako woł]
    • 1874-1891 [1449], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[2], [3], [4], volume XXV, page 165:
      Szadl (apparuerunt illis dispertitae linguae tamquam ignis sedtique supra singulos eorum Act 2, 3)
      [Siadł (apparuerunt illis dispertitae linguae tamquam ignis sedtique supra singulos eorum Act 2, 3)]
    1. to crouch
      • 1930 [c. 1455], “Deut”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[5], 23, 13:
        Gdisz syødzesz (cumque sederis), okopasz okolo czebye a layna pyersczø przikrigesz
        [Gdyż siędziesz (cumque sederis), okopasz około ciebie a łajna pierścią przykryjesz]
    2. (attested in Sieradz-Łęczyca, Greater Poland) to sit down at a table to eat
    3. to sit on a throne; to rule
      • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[7], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 9, 4:
        Sadl ies na stolczu (sedisti super thronum), iensze sødzisz prawdø
        [Siadł jeś na stolcu (sedisti super thronum), jenże sądzisz prawdę]
  2. (attested in Greater Poland) to sit; to rest; to be located somewhere
    • 1916 [second half of the 15th century], Stanisław Słoński, editor, Psałterz puławski[8], Greater Poland, pages 25, 5:
      Ze zlymy nye szyędę (non sedebo)
      [Ze złymi nie siędę (non sedebo)]
  3. to settle (to begin residing somewhere)
    • 1930 [c. 1455], “III Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[9], 17, 5:
      Gdisz odszedl y syadl nad potokem Karit (sedit in torrente Carith)..., przinosyly gemu gawrony chleb
      [Gdyż odszedł i siadł nad potokiem Karyt (sedit in torrente Carith)..., przynosiły jemu gawroni chleb]
  4. (attested in Masovia) to be established, to come into being, to arise
    • 1950 [1436], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 464, Warsaw:
      Jaco Okancze bilo Gotarthowo a syadlo po danyv prawa na Rakowe
      [Jako Okęcie było Gotartowo a siadło po daniu prawa na Rakowie]
  5. to begin to perform the duties of a judge
    • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 25:
      Vstawyami, abi kv myestczv slvchanya rzeczy, na kthorem sząndzee sandzicz sządzą (in quo iudices praesidebunt), ... powod a sąmperzs... wyslvchany... mayą bycz
      [Ustawiamy, aby ku miestcu słuchania rzeczy, na ktorem sędzie sędzić siądą (in quo iudices praesidebunt), ... powod a sampierz... wysłuchani... mają być]
  6. to befall, to occur, to happen, to bechance
    • 1853 [End of the 15th century], Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Piśmiennictwo polskie od czasów najdawniejszych aż do roku 1830, volume 4, page 137:
      Zly tho czynek kosthyrze schadl, gdy po uschi do pyekla wpadl
      [Zły to cynek kostyrze siadł, gdy po uszy do piekła wpadł]

Derived terms

[edit]
verb
[edit]
verbs
noun

Descendants

[edit]
  • Polish: siąść

References

[edit]
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “sieść”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN