pragnąć

See also: pragnąc

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *pragnǫti. First attested in the 15th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /praɡnɑ̃t͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /praɡnɑ̃t͡ɕ/

Verb

pragnąć impf

1. (attested in Greater Poland) to be thirsty (to suffer from negative effects from not having enough water)
   • 15th century, Spowiedź powszechna - Confessio generalis, number 3:

     Tesz sya davam vynyen..., yszem... pragnvczego nye napoyl

     [Też sie dawam winien..., iżem... pragnącego nie napojił]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 126v:

     Sitire id est potum desiderare dursten pragnacz

     [Sitire id est potum desiderare dursten pragnąć]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 126v:

     (please add the primary text of this quotation)

     [Sitibundus […] id est siti plenus durstig pragnaczy]

     Sitibundus […] id est siti plenus durstig pragnący

2. (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca) to want, to desire
   • 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski‎^[1], Krakow, Brodnia, page 65a:

     Slonycze tho iest Jesus mily, kthorego oyczowye pragnaly

     [Słońce to jest Jesus miły, ktorego ojcowie pragnęli]

Derived terms

adjectives

• pragny
• pragły

 

nouns

• prag
• pragnienie

 

Related terms

nouns

• pragliwość
• pragność

 

Descendants

• Polish: pragnąć
• Silesian: pragnōńć
• → Old Ruthenian: пра́гнути (práhnuti), прꙗ́гнути (prjáhnuti)
  • Belarusian: пра́гнуць (práhnucʹ), пря́гнуць (prjáhnucʹ)
  • Ukrainian: пра́гнути (práhnuty)

References

• Boryś, Wiesław (2005) “pragnąć”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “pragnąć”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “pragnąć”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “pragnąć”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “pragnąć”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish pragnąć.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈpraɡ.nɔɲt͡ɕ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈpraɡ.nɔ̃t͡ɕ/, /ˈprɒɡ.nɔ̃t͡ɕ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -aɡnɔɲt͡ɕ
• Syllabification: prag‧nąć

Verb

pragnąć impf

1. (transitive) to desire, to wish for (to want strongly) [with genitive ‘something’; or with infinitive ‘to do what’]
2. (transitive) to desire, to wish for (to wish to have sex with) [with genitive ‘something’]
3. (transitive) to desire (tp emphasize the importance of) [with infinitive ‘to do what’]
4. (intransitive, literary, obsolete) to be thirsty (to want to drink)
5. (Middle Polish) to desire; Further details are uncertain.
   • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎^[2], page 338c:

     quantillum sitit, Iáko bárzo prágnie.

     [quantillum sitit, Jako barzo pragnie.]

   • 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum‎^[3], page 985b:

     Sitienter – Pragnac.

     [Sitienter – Pragnąć.]

Conjugation

Conjugation of pragnąć impf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		pragnąć
present tense	1st	pragnę			pragniemy
	2nd	pragniesz			pragniecie
	3rd	pragnie			pragną
	impersonal	pragnie się
past tense	1st	pragnąłem, -(e)m pragnął	pragnęłam, -(e)m pragnęła	pragnęłom, -(e)m pragnęło	pragnęliśmy, -(e)śmy pragnęli	pragnęłyśmy, -(e)śmy pragnęły
	2nd	pragnąłeś, -(e)ś pragnął	pragnęłaś, -(e)ś pragnęła	pragnęłoś, -(e)ś pragnęło	pragnęliście, -(e)ście pragnęli	pragnęłyście, -(e)ście pragnęły
	3rd	pragnął	pragnęła	pragnęło	pragnęli	pragnęły
	impersonal	pragnięto
future tense	1st	będę pragnął, będę pragnąć	będę pragnęła, będę pragnąć	będę pragnęło, będę pragnąć	będziemy pragnęli, będziemy pragnąć	będziemy pragnęły, będziemy pragnąć
	2nd	będziesz pragnął, będziesz pragnąć	będziesz pragnęła, będziesz pragnąć	będziesz pragnęło, będziesz pragnąć	będziecie pragnęli, będziecie pragnąć	będziecie pragnęły, będziecie pragnąć
	3rd	będzie pragnął, będzie pragnąć	będzie pragnęła, będzie pragnąć	będzie pragnęło, będzie pragnąć	będą pragnęli, będą pragnąć	będą pragnęły, będą pragnąć
	impersonal	będzie pragnąć się
conditional	1st	pragnąłbym, bym pragnął	pragnęłabym, bym pragnęła	pragnęłobym, bym pragnęło	pragnęlibyśmy, byśmy pragnęli	pragnęłybyśmy, byśmy pragnęły
	2nd	pragnąłbyś, byś pragnął	pragnęłabyś, byś pragnęła	pragnęłobyś, byś pragnęło	pragnęlibyście, byście pragnęli	pragnęłybyście, byście pragnęły
	3rd	pragnąłby, by pragnął	pragnęłaby, by pragnęła	pragnęłoby, by pragnęło	pragnęliby, by pragnęli	pragnęłyby, by pragnęły
	impersonal	pragnięto by
imperative	1st	niech pragnę			pragnijmy
	2nd	pragnij			pragnijcie
	3rd	niech pragnie			niech pragną
active adjectival participle		pragnący	pragnąca	pragnące	pragnący	pragnące
passive adjectival participle		pragnięty	pragnięta	pragnięte	pragnięci	pragnięte
contemporary adverbial participle		pragnąc
verbal noun		pragnięcie

Related terms

adjectives

• spragniony
• upragniony

 

noun

• pragnienie

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), pragnąć is one of the most used words in Polish, appearing 6 times in scientific texts, 8 times in news, 22 times in essays, 15 times in fiction, and 22 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 73 times, making it the 887th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• pragnąć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• pragnąć in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “pragnąć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “PRAGNĄĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 06.05.2010
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “pragnąć”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “pragnąć”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “pragnąć”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 4, Warsaw, page 968
• pragnąć in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego