ortel

Czech

Etymology

Borrowed from Middle High German urteil.

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈortɛl]

Noun

ortel m inan

1. (literary) judgement, sentence, verdict

Declension

Declension of ortel (hard masculine inanimate)

	singular	plural
nominative	ortel	ortely
genitive	ortelu	ortelů
dative	ortelu	ortelům
accusative	ortel	ortely
vocative	ortele	ortely
locative	ortelu	ortelech
instrumental	ortelem	ortely

Further reading

• “ortel”, in Příruční slovník jazyka českého (in Czech), 1935–1957
• “ortel”, in Slovník spisovného jazyka českého (in Czech), 1960–1971, 1989

Old Polish

Alternative forms

• hortyl, ortyl

Etymology

Borrowed from Middle High German urteil. First attested in the 15th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ɔrtɛːlʲ/
• IPA^(key): (15^th CE) /ɔrtelʲ/

Noun

ortel m inan

1. (law, attested in Silesia) judgment, sentence, especially a legal admonition
   • 1884 [c. 1455-1460], “Die Magdeburger Urtheile. Ein Deutschen Rechtes in polnischer Sprache aus der Mitte des XV Jahrhunderts”, in Aleksander Brückner, editor, Archiv für slavische Philologie, pages 42, 2:

     Przeczywo themv ortelowy rzekl Andrzey takymy szlowy

     [Przeciwo temu ortelowi rzekł Andrzej takimi słowy]

   • 1884 [c. 1455-1460], “Die Magdeburger Urtheile. Ein Deutschen Rechtes in polnischer Sprache aus der Mitte des XV Jahrhunderts”, in Aleksander Brückner, editor, Archiv für slavische Philologie, pages 32, 3:

     Chczą prawy nalescz y proszą lawycze, abysz mogl lepszy ortel wyrzecz

     [Chcę prawy naleźć i proszę ławice, abych mogł lepszy ortel wyrzec]

   • 1956 [Middle of the 15th century], Jerzy Woronczak, editor, Teksty polskie w rękopisie nr 43 Biblioteki Kapitulnej we Wrocławiu z połowy XV wieku‎^[1], Silesia, page 67v:

     Per Asswerum regem Christum debemus int[e]lligere, qui sentenciam, ortel,*ossodzene, mortis eterne prolaturus est in die iudicii

     [Per Asswerum regem Christum debemus int[e]lligere, qui sentenciam, ortel, osądzenie, mortis eterne prolaturus est in die iudicii]

Further reading

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “ortyl, hortyl, ortel”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN