labhair

Irish

Etymology

From Old Irish labraithir.

Pronunciation

• (Munster, Connacht) IPA^(key): /l̪ˠəuɾʲ/
• (Ulster) IPA^(key): /l̪ˠoːɾʲ/

Verb

labhair (present analytic labhraíonn, future analytic labhróidh, verbal noun labhairt, past participle labhartha)

1. speak

Conjugation

conjugation of labhair (second conjugation)

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third
indicative	present	labhraím	labhraíonn tú; labhraír†	labhraíonn sé, sí	labhraímid; labhraíonn muid	labhraíonn sibh	labhraíonn siad; labhraíd†	a labhraíonn; a labhraíos	labhraítear
	past	labhair mé; labhraíos	labhair tú; labhraís	labhair sé, sí	labhraíomar; labhair muid	labhair sibh; labhraíobhair	labhair siad; labhraíodar	a labhair / ar labhair*	labhraíodh
	past habitual	labhraínn	labhraíteá	labhraíodh sé, sí	labhraímis; labhraíodh muid	labhraíodh sibh	labhraídís; labhraíodh siad	a labhraíodh / a labhraíodh*	labhraítí
future		labhróidh mé; labhród; labhróchaidh mé†	labhróidh tú; labhróir†; labhróchaidh tú†	labhróidh sé, sí; labhróchaidh sé, sí†	labhróimid; labhróidh muid; labhróchaimid†; labhróchaidh muid†	labhróidh sibh; labhróchaidh sibh†	labhróidh siad; labhróid†; labhróchaidh siad†	a labhróidh; a labhrós; a labhróchaidh†; a labhróchas†	labhrófar; labhróchar†
conditional		labhróinn; labhróchainn†	labhrófá; labhróchthá†	labhródh sé, sí; labhróchadh sé, sí†	labhróimis; labhródh muid; labhróchaimis†; labhróchadh muid†	labhródh sibh; labhróchadh sibh†	labhróidís; labhródh siad; labhróchadh siad†	a labhródh; a labhróchadh† / a labhródh*; a labhróchadh*†	labhrófaí; labhróchthaí†
subjunctive	present	go labhraí mé; go labhraíod†	go labhraí tú; go labhraír†	go labhraí sé, sí	go labhraímid; go labhraí muid	go labhraí sibh	go labhraí siad; go labhraíd†	—	go labhraítear
	past	dá labhraínn	dá labhraíteá	dá labhraíodh sé, sí	dá labhraímis; dá labhraíodh muid	dá labhraíodh sibh	dá labhraídís; dá labhraíodh siad	—	dá labhraítí
imperative		labhraím	labhair	labhraíodh sé, sí	labhraímis	labhraígí; labhraídh†	labhraídís	—	labhraítear
verbal noun		labhairt
past participle		labhartha

* indirect relative
† archaic or dialect form

Also inflected as a first-conjugation verb in dialects:

conjugation of labhair (first conjugation – B)

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third
indicative	present	labhraim	labhrann tú; labhrair†	labhrann sé, sí	labhraimid	labhrann sibh	labhrann siad; labhraid†	a labhrann; a labhras	labhartar
	past	labhair mé; labhras	labhair tú; labhrais	labhair sé, sí	labhramar; labhair muid	labhair sibh; labhrabhair	labhair siad; labhradar	a labhair / ar labhair*	labhradh
	past habitual	labhrainn	labhartá	labhradh sé, sí	labhraimis; labhradh muid	labhradh sibh	labhraidís; labhradh siad	a labhradh / a labhradh*	labhartaí
future		labharfaidh mé; labharfad	labharfaidh tú; labharfair†	labharfaidh sé, sí	labharfaimid; labharfaidh muid	labharfaidh sibh	labharfaidh siad; labharfaid†	a labharfaidh; a labharfas	labharfar
conditional		labharfainn	labharfá	labharfadh sé, sí	labharfaimis; labharfadh muid	labharfadh sibh	labharfaidís; labharfadh siad	a labharfadh / a labharfadh*	labharfaí
subjunctive	present	go labhra mé; go labhrad†	go labhra tú; go labhrair†	go labhra sé, sí	go labhraimid; go labhra muid	go labhra sibh	go labhra siad; go labhraid†	—	go labhartar
	past	dá labhrainn	dá labhartá	dá labhradh sé, sí	dá labhraimis; dá labhradh muid	dá labhradh sibh	dá labhraidís; dá labhradh siad	—	dá labhartaí
imperative		labhraim	labhair	labhradh sé, sí	labhraimis	labhraigí; labhraidh†	labhraidís	—	labhartar
verbal noun		labhairt
past participle		labhartha

*indirect relative
† archaic or dialect form

Also with slender rf in the future and conditional: labhairfidh, labhairfeadh etc.

Also without syncope and with slender r:

conjugation of labhair (first conjugation – B)

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third
indicative	present	labhairim	labhaireann tú; labhairir†	labhaireann sé, sí	labhairimid	labhaireann sibh	labhaireann siad; labhairid†	a labhaireann; a labhaireas	labhairtear
	past	labhair mé; labhaireas	labhair tú; labhairis	labhair sé, sí	labhaireamar; labhair muid	labhair sibh; labhaireabhair	labhair siad; labhaireadar	a labhair / ar labhair*	labhaireadh
	past habitual	labhairinn	labhairteá	labhaireadh sé, sí	labhairimis; labhaireadh muid	labhaireadh sibh	labhairidís; labhaireadh siad	a labhaireadh / a labhaireadh*	labhairtí
future		labhairfidh mé; labhairfead	labhairfidh tú; labhairfir†	labhairfidh sé, sí	labhairfimid; labhairfidh muid	labhairfidh sibh	labhairfidh siad; labhairfid†	a labhairfidh; a labhairfeas	labhairfear
conditional		labhairfinn	labhairfeá	labhairfeadh sé, sí	labhairfimis; labhairfeadh muid	labhairfeadh sibh	labhairfidís; labhairfeadh siad	a labhairfeadh / a labhairfeadh*	labhairfí
subjunctive	present	go labhaire mé; go labhairead†	go labhaire tú; go labhairir†	go labhaire sé, sí	go labhairimid; go labhaire muid	go labhaire sibh	go labhaire siad; go labhairid†	—	go labhairtear
	past	dá labhairinn	dá labhairteá	dá labhaireadh sé, sí	dá labhairimis; dá labhaireadh muid	dá labhaireadh sibh	dá labhairidís; dá labhaireadh siad	—	dá labhairtí
imperative		labhairim	labhair	labhaireadh sé, sí	labhairimis	labhairigí; labhairidh†	labhairidís	—	labhairtear
verbal noun		labhairt
past participle		labhartha

*indirect relative
† archaic or dialect form

Also without syncope and with broad r:

conjugation of labhair (first conjugation – B)

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third
indicative	present	labharaim	labharann tú; labharair†	labharann sé, sí	labharaimid	labharann sibh	labharann siad; labharaid†	a labharann; a labharas	labhartar
	past	labhair mé; labharas	labhair tú; labharais	labhair sé, sí	labharamar; labhair muid	labhair sibh; labharabhair	labhair siad; labharadar	a labhair / ar labhair*	labharadh
	past habitual	labharainn	labhartá	labharadh sé, sí	labharaimis; labharadh muid	labharadh sibh	labharaidís; labharadh siad	a labharadh / a labharadh*	labhartaí
future		labharfaidh mé; labharfad	labharfaidh tú; labharfair†	labharfaidh sé, sí	labharfaimid; labharfaidh muid	labharfaidh sibh	labharfaidh siad; labharfaid†	a labharfaidh; a labharfas	labharfar
conditional		labharfainn	labharfá	labharfadh sé, sí	labharfaimis; labharfadh muid	labharfadh sibh	labharfaidís; labharfadh siad	a labharfadh / a labharfadh*	labharfaí
subjunctive	present	go labhara mé; go labharad†	go labhara tú; go labharair†	go labhara sé, sí	go labharaimid; go labhara muid	go labhara sibh	go labhara siad; go labharaid†	—	go labhartar
	past	dá labharainn	dá labhartá	dá labharadh sé, sí	dá labharaimis; dá labharadh muid	dá labharadh sibh	dá labharaidís; dá labharadh siad	—	dá labhartaí
imperative		labharaim	labhair	labharadh sé, sí	labharaimis	labharaigí; labharaidh†	labharaidís	—	labhartar
verbal noun		labhairt
past participle		labhartha

*indirect relative
† archaic or dialect form

In the archaic language, with infixed eo in the future and conditional: laibheoraidh, laibheoradh etc.

Further reading

• “labhair”, in Historical Irish Corpus, 1600–1926, Royal Irish Academy
• Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “labraithir”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
• Dinneen, Patrick S. (1904) “laḃraim”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 1st edition, Dublin: Irish Texts Society, page 412
• Ó Dónaill, Niall (1977) “labhair”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
• Quiggin, E. C. (1906) A Dialect of Donegal, Cambridge University Press, page 81

Scottish Gaelic

Etymology

From Old Irish labraithir.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈl̪ˠau.ɪɾʲ/

Verb

labhair (past labhair, future labhraidh or labhairidh, verbal noun labhairt)

1. (higher register) speak, utter

Usage notes

• Considered higher register than the ordinary bruidhinn.

Conjugation

Conjugation of labhair (irregular)

		singular			plural			impersonal
		first	second	third m/f	first	second	third
independent	past	labhair mi	labhair thu	labhair e/i	labhair sinn	labhair sibh	labhair iad	labhradh
	future	labhraidh mi	labhraidh tu	labhraidh e/i	labhraidh sinn	labhraidh sibh	labhraidh iad	labhrar [Term?]
	conditional	labhrainn	labhradh tu	labhradh e/i	labhramaid labhradh sinn	labhradh sibh	labhradh iad	labhairte [Term?]1 e1
negative	past	cha do labhair mi	cha do labhair thu	cha do labhair e/i	cha do labhair sinn	cha do labhair sibh	cha do labhair iad	cha do labhradh
	future	cha labhair mi	cha labhair thu	cha labhair e/i	cha labhair sinn	cha labhair sibh	cha labhair iad	cha labhrar cha [Term?]
	conditional	cha labhrainn	cha labhradh tu	cha labhradh e/i	cha labhramaid cha labhradh sinn	cha labhradh sibh	cha labhradh iad	cha labhairte cha [Term?]1 cha e1
affirmative interrogative	past	an do labhair mi?	an do labhair thu?	an do labhair e/i?	an do labhair sinn?	an do labhair sibh?	an do labhair iad?	an do labhradh?
	future	an labhair mi?	an labhair thu?	an labhair e/i?	an labhair sinn?	an labhair sibh?	an labhair iad?	an labhrar? an [Term?]?
	conditional	an labhrainn?	an labhradh tu?	an labhradh e/i?	an labhramaid? an labhradh sinn?	an labhradh sibh?	an labhradh iad?	an labhairte? an [Term?]?1 an e?1
negative interrogative	past	nach do labhair mi?	nach do labhair thu?	nach do labhair e/i?	nach do labhair sinn?	nach do labhair sibh?	nach do labhair iad?	nach do labhradh?
	future	nach labhair mi?	nach labhair thu?	nach labhair e/i?	nach labhair sinn?	nach labhair sibh?	nach labhair iad?	nach labhrar? nach ?
	conditional	nach labhrainn?	nach labhradh tu?	nach labhradh e/i?	nach labhramaid? nach labhradh sinn?	nach labhradh sibh?	nach labhradh iad?	nach labhairte? nach [Term?]?1 nach e?1
relative future	affirmative	(ma) labhras mi	(ma) labhras thu	(ma) labhras e/i	(ma) labhras sinn	(ma) labhras sibh	(ma) labhras iad	(ma) labhrar
	negative	(mur) labhair mi	(mur) labhair thu	(mur) labhair e/i	(mur) labhair sinn	(mur) labhair sibh	(mur) labhair iad	(mur) labhrar (mur) [Term?]
imperative		labhram	labhair	labhradh e/i	labhramaid	labhraibh	labhradh iad	labhrar [Term?]
stem		labhair
verbal noun		labhairt
past participle		labhairte

¹ Lewis dialect form

Also without syncope:

Conjugation of labhair (regular)

		singular			plural			impersonal
		first	second	third m/f	first	second	third
independent	past	labhair mi	labhair thu	labhair e/i	labhair sinn	labhair sibh	labhair iad	labhaireadh
	future	labhairidh mi	labhairidh tu	labhairidh e/i	labhairidh sinn	labhairidh sibh	labhairidh iad	labhairear labhairtear
	conditional	labhairinn	labhaireadh tu	labhaireadh e/i	labhaireamaid labhaireadh sinn	labhaireadh sibh	labhaireadh iad	labhairteadh labhairist1 labhairiste1
negative	past	cha do labhair mi	cha do labhair thu	cha do labhair e/i	cha do labhair sinn	cha do labhair sibh	cha do labhair iad	cha do labhaireadh
	future	cha labhair mi	cha labhair thu	cha labhair e/i	cha labhair sinn	cha labhair sibh	cha labhair iad	cha labhairear cha labhairtear
	conditional	cha labhairinn	cha labhaireadh tu	cha labhaireadh e/i	cha labhaireamaid cha labhaireadh sinn	cha labhaireadh sibh	cha labhaireadh iad	cha labhairteadh cha labhairist1 cha labhairiste1
affirmative interrogative	past	an do labhair mi?	an do labhair thu?	an do labhair e/i?	an do labhair sinn?	an do labhair sibh?	an do labhair iad?	an do labhaireadh?
	future	an labhair mi?	an labhair thu?	an labhair e/i?	an labhair sinn?	an labhair sibh?	an labhair iad?	an labhairear? an labhairtear?
	conditional	an labhairinn?	an labhaireadh tu?	an labhaireadh e/i?	an labhaireamaid? an labhaireadh sinn?	an labhaireadh sibh?	an labhaireadh iad?	an labhairteadh? an labhairist?1 an labhairiste?1
negative interrogative	past	nach do labhair mi?	nach do labhair thu?	nach do labhair e/i?	nach do labhair sinn?	nach do labhair sibh?	nach do labhair iad?	nach do labhaireadh?
	future	nach labhair mi?	nach labhair thu?	nach labhair e/i?	nach labhair sinn?	nach labhair sibh?	nach labhair iad?	nach labhairear? nach labhairtear?
	conditional	nach labhairinn?	nach labhaireadh tu?	nach labhaireadh e/i?	nach labhaireamaid? nach labhaireadh sinn?	nach labhaireadh sibh?	nach labhaireadh iad?	nach labhairteadh? nach labhairist?1 nach labhairiste?1
relative future	affirmative	(ma) labhaireas mi	(ma) labhaireas thu	(ma) labhaireas e/i	(ma) labhaireas sinn	(ma) labhaireas sibh	(ma) labhaireas iad	(ma) labhairear
	negative	(mur) labhair mi	(mur) labhair thu	(mur) labhair e/i	(mur) labhair sinn	(mur) labhair sibh	(mur) labhair iad	(mur) labhairear (mur) labhairtear
imperative		labhaiream	labhair	labhaireadh e/i	labhaireamaid	labhairibh	labhaireadh iad	labhairear labhairtear
stem		labhair
verbal noun		labhairt
past participle		labhairte

¹ Lewis dialect form