kınamak
Appearance
Turkish
[edit]Etymology
[edit]From Ottoman Turkish قنامق (kınamak),[1] from Proto-Turkic *kï̄yna-.[2] Cognate with Azerbaijani qınamaq, Chuvash хӗн (hĕn, “suffering”).
The name fell into disuse by the late Ottoman era[1] and was revived during the language reform to replace ayıplamak (based on Arabic عَيْب (ʕayb)) and takbih etmek (based on Arabic تَقْبِيح (taqbīḥ).
Pronunciation
[edit]Audio: (file)
Verb
[edit]kınamak (third-person singular simple present kınar)
- (transitive) to reproach, reprobate
- (transitive) to condemn, frown upon, to criticize, judge
- Bu yaptığınızdan dolayı sizi kınıyorum.
- I condemn you for what you have done.
Conjugation
[edit]Conjugation of kınamak
Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.
Positive declarative | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
infinitive | kınamak | |||||||
impersonal participle | imperfective | kınayan | ||||||
perfective | kınamış | |||||||
prospective | kınayacak | |||||||
personal participle | non-prospective | kınadığım | kınadığın | kınadığı | kınadığımız | kınadığınız | kınadıkları | |
prospective | kınayacağım | kınayacağın | kınayacağı | kınayacağımız | kınayacağınız | kınayacakları | ||
verbal noun | kınama | |||||||
way of doing | kınayış | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | kınarım | kınarsın | kınar | kınarız | kınarsınız | kınarlar |
imperfective | kınıyorum | kınıyorsun | kınıyor | kınıyoruz | kınıyorsunuz | kınıyorlar | ||
past | perfective | kınadım | kınadın | kınadı | kınadık | kınadınız | kınadılar | |
imperfective | kınıyordum | kınıyordun | kınıyordu | kınıyorduk | kınıyordunuz | kınıyorlardı | ||
future | kınayacağım | kınayacaksın | kınayacak | kınayacağız | kınayacaksınız | kınayacaklar | ||
future-in-the-past | definite | kınayacaktım | kınayacaktın | kınayacaktı | kınayacaktık | kınayacaktınız | kınayacaklardı | |
indefinite | kınardım | kınardın | kınardı | kınardık | kınardınız | kınarlardı | ||
inferential | perfective | kınamışım | kınamışsın | kınamış | kınamışız | kınamışsınız | kınamışlar | |
aorist | kınarmışım | kınarmışsın | kınarmış | kınarmışız | kınarmışsınız | kınarmışlar | ||
imperfective | kınıyormuşum | kınıyormuşsun | kınıyormuş | kınıyormuşuz | kınıyormuşsunuz | kınıyormuşlar | ||
conditional | simple | kınasam | kınasan | kınasa | kınasak | kınasanız | kınasalar | |
perfective | kınasaydım | kınasaydın | kınasaydı | kınasaydık | kınasaydınız | kınasaydılar | ||
optative | kınayayım | kınayasın | kınaya | kınayalım | kınayasınız | kınayalar | ||
progressive | kınamaktayım | kınamaktasın | kınamakta | kınamaktayız | kınamaktasınız | kınamaktalar | ||
necessitative | kınamalıyım | kınamalısın | kınamalı | kınamalıyız | kınamalısınız | kınamalılar | ||
imperative | kına | kınasın | kınayın | kınasınlar | ||||
Positive interrogative | ||||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | kınar mıyım? | kınar mısın? | kınar mı? | kınar mıyız? | kınar mısınız? | kınarlar mı? |
imperfective | kınıyor muyum? | kınıyor musun? | kınıyor mu? | kınıyor muyuz? | kınıyor musunuz? | kınıyorlar mı? | ||
past | perfective | kınadım mı? | kınadın mı? | kınadı mı? | kınadık mı? | kınadınız mı? | kınadılar mı? | |
imperfective | kınıyor muydum? | kınıyor muydun? | kınıyor muydu? | kınıyor muyduk? | kınıyor muydunuz? | kınıyorlar mıydı? | ||
future | kınayacak mıyım? | kınayacak mısın? | kınayacak mı? | kınayacak mıyız? | kınayacak mısınız? | kınayacaklar mı? | ||
inferential | perfective | kınamış mıyım? | kınamış mısın? | kınamış mı? | kınamış mıyız? | kınamış mısınız? | kınamışlar mı? | |
aorist | kınar mıymışım? | kınar mıymışsın? | kınar mıymış? | kınar mıymışız? | kınar mıymışsınız? | kınarlar mıymış? | ||
imperfective | kınıyor muymuşum? | kınıyor muymuşsun? | kınıyor muymuş? | kınıyor muymuşuz? | kınıyor muymuşsunuz? | kınıyorlar mıymış? | ||
conditional | simple | kınasam mı? | kınasan mı? | kınasa mı? | kınasak mı? | kınasanız mı? | kınasalar mı? | |
perfective | kınasa mıydım? | kınasa mıydın? | kınasa mıydı? | kınasa mıydık? | kınasa mıydınız? | kınasalar mıydı? | ||
progressive | kınamakta mıyım? | kınamakta mısın? | kınamakta mı? | kınamakta mıyız? | kınamakta mısınız? | kınamaktalar mı? | ||
necessitative | kınamalı mıyım? | kınamalı mısın? | kınamalı mı? | kınamalı mıyız? | kınamalı mısınız? | kınamalılar mı? | ||
Negative declarative | ||||||||
infinitive | kınamamak | |||||||
impersonal participle | imperfective | kınamayan | ||||||
perfective | kınamamış | |||||||
prospective | kınamayacak | |||||||
personal participle | non-prospective | kınamadığım | kınamadığın | kınamadığı | kınamadığımız | kınamadığınız | kınamadıkları | |
prospective | kınamayacağım | kınamayacağın | kınamayacağı | kınamayacağımız | kınamayacağınız | kınamayacakları | ||
verbal noun | kınamama | |||||||
way of doing | kınamayış | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | kınamam | kınamazsın | kınamaz | kınamayız | kınamazsınız | kınamazlar |
imperfective | kınamıyorum | kınamıyorsun | kınamıyor | kınamıyoruz | kınamıyorsunuz | kınamıyorlar | ||
past | perfective | kınamadım | kınamadın | kınamadı | kınamadık | kınamadınız | kınamadılar | |
imperfective | kınamıyordum | kınamıyordun | kınamıyordu | kınamıyorduk | kınamıyordunuz | kınamıyordular | ||
future | kınamayacağım | kınamayacaksın | kınamayacak | kınamayacağız | kınamayacaksınız | kınamayacaklar | ||
inferential | perfective | kınamamışım | kınamamışsın | kınamamış | kınamamışız | kınamamışsınız | kınamamışlar | |
aorist | kınamazmışım | kınamazmışsın | kınamazmış | kınamazmışız | kınamazmışsınız | kınamazmışlar | ||
imperfective | kınamıyormuşum | kınamıyormuşsun | kınamıyormuş | kınamıyormuşuz | kınamıyormuşsunuz | kınamıyormuşlar | ||
conditional | simple | kınamasam | kınamasan | kınamasa | kınamasak | kınamasanız | kınamasalar | |
perfective | kınamasaydım | kınamasaydın | kınamasaydı | kınamasaydık | kınamasaydınız | kınamasaydılar | ||
optative | kınamayayım | kınamayasın | kınamaya | kınamayalım | kınamayasınız | kınamayalar | ||
progressive | kınamamaktayım | kınamamaktasın | kınamamakta | kınamamaktayız | kınamamaktasınız | kınamamaktalar | ||
necessitative | kınamamalıyım | kınamamalısın | kınamamalı | kınamamalıyız | kınamamalısınız | kınamamalılar | ||
imperative | kınama | kınamasın | kınamayın | kınamasınlar | ||||
Negative interrogative | ||||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | kınamaz mıyım? | kınamaz mısın? | kınamaz mı? | kınamaz mıyız? | kınamaz mısınız? | kınamazlar mı? |
imperfective | kınamıyor muyum? | kınamıyor musun? | kınamıyor mu? | kınamıyor muyuz? | kınamıyor musunuz? | kınamıyorlar mı? | ||
past | perfective | kınamadım mı? | kınamadın mı? | kınamadı mı? | kınamadık mı? | kınamadınız mı? | kınamadılar mı? | |
imperfective | kınamıyor muydum? | kınamıyor muydun? | kınamıyor muydu? | kınamıyor muyduk? | kınamıyor muydunuz? | kınamıyorlar mıydı? | ||
future | kınamayacak mıyım? | kınamayacak mısın? | kınamayacak mı? | kınamayacak mıyız? | kınamayacak mısınız? | kınamayacaklar mı? | ||
inferential | perfective | kınamamış mıyım? | kınamamış mısın? | kınamamış mı? | kınamamış mıyız? | kınamamış mısınız? | kınamamışlar mı? | |
aorist | kınamaz mıymışım? | kınamaz mıymışsın? | kınamaz mıymış? | kınamaz mıymışız? | kınamaz mıymışsınız? | kınamazlar mıymış? | ||
imperfective | kınamıyor muymuşum? | kınamıyor muymuşsun? | kınamıyor muymuş? | kınamıyor muymuşuz? | kınamıyor muymuşsunuz? | kınamıyorlar mıymış? | ||
conditional | simple | kınamasam mı? | kınamasan mı? | kınamasa mı? | kınamasak mı? | kınamasanız mı? | kınamasalar mı? | |
perfective | kınamasa mıydım? | kınamasa mıydın? | kınamasa mıydı? | kınamasa mıydık? | kınamasa mıydınız? | kınamasalar mıydı? | ||
progressive | kınamamakta mıyım? | kınamamakta mısın? | kınamamakta mı? | kınamamakta mıyız? | kınamamakta mısınız? | kınamamaktalar mı? | ||
necessitative | kınamamalı mıyım? | kınamamalı mısın? | kınamamalı mı? | kınamamalı mıyız? | kınamamalı mısınız? | kınamamalılar mı? |
Derived terms
[edit]References
[edit]- ↑ 1.0 1.1 Kélékian, Diran (1911) “قنامق”, in Dictionnaire turc-français[1], Constantinople: Mihran, page 973b
- ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*Kɨ̄jn”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8)[2], Leiden, New York, Köln: E.J. Brill