k'anchay

See also: kanchay

Quechua

Noun

k'anchay

1. light, brightness
2. glory

Declension

declension of k'anchay

	singular	plural
nominative	k'anchay	k'anchaykuna
accusative	k'anchayta	k'anchaykunata
dative	k'anchayman	k'anchaykunaman
genitive	k'anchaypa	k'anchaykunap
locative	k'anchaypi	k'anchaykunapi
terminative	k'anchaykama	k'anchaykunakama
ablative	k'anchaymanta	k'anchaykunamanta
instrumental	k'anchaywan	k'anchaykunawan
comitative	k'anchaynintin	k'anchaykunantin
abessive	k'anchayninnaq	k'anchaykunannaq
comparative	k'anchayhina	k'anchaykunahina
causative	k'anchayrayku	k'anchaykunarayku
benefactive	k'anchaypaq	k'anchaykunapaq
associative	k'anchaypura	k'anchaykunapura
distributive	k'anchayninka	k'anchaykunanka
exclusive	k'anchaylla	k'anchaykunalla

possessive forms of k'anchay

ñuqap - first-person singular

ñuqap (my)	singular	plural
nominative	k'anchayniy	k'anchayniykuna
accusative	k'anchayniyta	k'anchayniykunata
dative	k'anchayniyman	k'anchayniykunaman
genitive	k'anchayniypa	k'anchayniykunap
locative	k'anchayniypi	k'anchayniykunapi
terminative	k'anchayniykama	k'anchayniykunakama
ablative	k'anchayniymanta	k'anchayniykunamanta
instrumental	k'anchayniywan	k'anchayniykunawan
comitative	k'anchayniynintin	k'anchayniykunantin
abessive	k'anchayniyninnaq	k'anchayniykunannaq
comparative	k'anchayniyhina	k'anchayniykunahina
causative	k'anchayniyrayku	k'anchayniykunarayku
benefactive	k'anchayniypaq	k'anchayniykunapaq
associative	k'anchayniypura	k'anchayniykunapura
distributive	k'anchayniyninka	k'anchayniykunanka
exclusive	k'anchayniylla	k'anchayniykunalla

qampa - second-person singular

qampa (your)	singular	plural
nominative	k'anchayniyki	k'anchayniykikuna
accusative	k'anchayniykita	k'anchayniykikunata
dative	k'anchayniykiman	k'anchayniykikunaman
genitive	k'anchayniykipa	k'anchayniykikunap
locative	k'anchayniykipi	k'anchayniykikunapi
terminative	k'anchayniykikama	k'anchayniykikunakama
ablative	k'anchayniykimanta	k'anchayniykikunamanta
instrumental	k'anchayniykiwan	k'anchayniykikunawan
comitative	k'anchayniykintin	k'anchayniykikunantin
abessive	k'anchayniykinnaq	k'anchayniykikunannaq
comparative	k'anchayniykihina	k'anchayniykikunahina
causative	k'anchayniykirayku	k'anchayniykikunarayku
benefactive	k'anchayniykipaq	k'anchayniykikunapaq
associative	k'anchayniykipura	k'anchayniykikunapura
distributive	k'anchayniykinka	k'anchayniykikunanka
exclusive	k'anchayniykilla	k'anchayniykikunalla

paypa - third-person singular

paypa (his/her/its)	singular	plural
nominative	k'anchaynin	k'anchayninkuna
accusative	k'anchayninta	k'anchayninkunata
dative	k'anchayninman	k'anchayninkunaman
genitive	k'anchayninpa	k'anchayninkunap
locative	k'anchayninpi	k'anchayninkunapi
terminative	k'anchayninkama	k'anchayninkunakama
ablative	k'anchayninmanta	k'anchayninkunamanta
instrumental	k'anchayninwan	k'anchayninkunawan
comitative	k'anchayninintin	k'anchayninkunantin
abessive	k'anchayninninnaq	k'anchayninkunannaq
comparative	k'anchayninhina	k'anchayninkunahina
causative	k'anchayninrayku	k'anchayninkunarayku
benefactive	k'anchayninpaq	k'anchayninkunapaq
associative	k'anchayninpura	k'anchayninkunapura
distributive	k'anchaynininka	k'anchayninkunanka
exclusive	k'anchayninlla	k'anchayninkunalla

ñuqanchikpa - first-person inclusive plural

ñuqanchikpa (our(incl))	singular	plural
nominative	k'anchayninchik	k'anchayninchikkuna
accusative	k'anchayninchikta	k'anchayninchikkunata
dative	k'anchayninchikman	k'anchayninchikkunaman
genitive	k'anchayninchikpa	k'anchayninchikkunap
locative	k'anchayninchikpi	k'anchayninchikkunapi
terminative	k'anchayninchikkama	k'anchayninchikkunakama
ablative	k'anchayninchikmanta	k'anchayninchikkunamanta
instrumental	k'anchayninchikwan	k'anchayninchikkunawan
comitative	k'anchayninchiknintin	k'anchayninchikkunantin
abessive	k'anchayninchikninnaq	k'anchayninchikkunannaq
comparative	k'anchayninchikhina	k'anchayninchikkunahina
causative	k'anchayninchikrayku	k'anchayninchikkunarayku
benefactive	k'anchayninchikpaq	k'anchayninchikkunapaq
associative	k'anchayninchikpura	k'anchayninchikkunapura
distributive	k'anchayninchikninka	k'anchayninchikkunanka
exclusive	k'anchayninchiklla	k'anchayninchikkunalla

ñuqaykup - first-person exclusive plural

ñuqaykup (our(excl))	singular	plural
nominative	k'anchayniyku	k'anchayniykukuna
accusative	k'anchayniykuta	k'anchayniykukunata
dative	k'anchayniykuman	k'anchayniykukunaman
genitive	k'anchayniykupa	k'anchayniykukunap
locative	k'anchayniykupi	k'anchayniykukunapi
terminative	k'anchayniykukama	k'anchayniykukunakama
ablative	k'anchayniykumanta	k'anchayniykukunamanta
instrumental	k'anchayniykuwan	k'anchayniykukunawan
comitative	k'anchayniykuntin	k'anchayniykukunantin
abessive	k'anchayniykunnaq	k'anchayniykukunannaq
comparative	k'anchayniykuhina	k'anchayniykukunahina
causative	k'anchayniykurayku	k'anchayniykukunarayku
benefactive	k'anchayniykupaq	k'anchayniykukunapaq
associative	k'anchayniykupura	k'anchayniykukunapura
distributive	k'anchayniykunka	k'anchayniykukunanka
exclusive	k'anchayniykulla	k'anchayniykukunalla

qamkunap - second-person plural

qamkunap (your(pl))	singular	plural
nominative	k'anchayniykichik	k'anchayniykichikkuna
accusative	k'anchayniykichikta	k'anchayniykichikkunata
dative	k'anchayniykichikman	k'anchayniykichikkunaman
genitive	k'anchayniykichikpa	k'anchayniykichikkunap
locative	k'anchayniykichikpi	k'anchayniykichikkunapi
terminative	k'anchayniykichikkama	k'anchayniykichikkunakama
ablative	k'anchayniykichikmanta	k'anchayniykichikkunamanta
instrumental	k'anchayniykichikwan	k'anchayniykichikkunawan
comitative	k'anchayniykichiknintin	k'anchayniykichikkunantin
abessive	k'anchayniykichikninnaq	k'anchayniykichikkunannaq
comparative	k'anchayniykichikhina	k'anchayniykichikkunahina
causative	k'anchayniykichikrayku	k'anchayniykichikkunarayku
benefactive	k'anchayniykichikpaq	k'anchayniykichikkunapaq
associative	k'anchayniykichikpura	k'anchayniykichikkunapura
distributive	k'anchayniykichikninka	k'anchayniykichikkunanka
exclusive	k'anchayniykichiklla	k'anchayniykichikkunalla

paykunap - third-person plural

paykunap (their)	singular	plural
nominative	k'anchayninku	k'anchayninkukuna
accusative	k'anchayninkuta	k'anchayninkukunata
dative	k'anchayninkuman	k'anchayninkukunaman
genitive	k'anchayninkupa	k'anchayninkukunap
locative	k'anchayninkupi	k'anchayninkukunapi
terminative	k'anchayninkukama	k'anchayninkukunakama
ablative	k'anchayninkumanta	k'anchayninkukunamanta
instrumental	k'anchayninkuwan	k'anchayninkukunawan
comitative	k'anchayninkuntin	k'anchayninkukunantin
abessive	k'anchayninkunnaq	k'anchayninkukunannaq
comparative	k'anchayninkuhina	k'anchayninkukunahina
causative	k'anchayninkurayku	k'anchayninkukunarayku
benefactive	k'anchayninkupaq	k'anchayninkukunapaq
associative	k'anchayninkupura	k'anchayninkukunapura
distributive	k'anchayninkunka	k'anchayninkukunanka
exclusive	k'anchayninkulla	k'anchayninkukunalla

See also

• k'ancha

Verb

k'anchay

1. (intransitive) to shine, light
2. (transitive) to illuminate, brighten, give light

Usage notes

Not to be confused with kanchay.

Conjugation

    Conjugation of k'anchay

infinitive			k'anchay
agentive			k'anchaq
present participle			k'anchaspa
past participle			k'anchasqa
future participle			k'anchana
		singular			plural
		1st person	2nd person	3rd person	1st person inclusive	1st person exclusive	2nd person	3rd person
indicative		ñuqa	qam	pay	ñuqanchik	ñuqayku	qamkuna	paykuna
	present	k'anchani	k'anchanki	k'anchan	k'anchanchik	k'anchayku k'anchaniku1	k'anchankichik	k'anchanku
	past (experienced)	k'ancharqani	k'ancharqanki	k'ancharqan	k'ancharqanchik	k'ancharqayku k'ancharqaniku	k'ancharqankichik	k'ancharqanku
	past (reported)	k'anchasqani	k'anchasqanki	k'anchasqan	k'anchasqanchik	k'anchasqayku k'anchasqaniku	k'anchasqankichik	k'anchasqanku
	future	k'anchasaq	k'anchanki	k'anchanqa	k'anchasunchik	k'anchasaqku	k'anchankichik	k'anchanqaku
imperative		—	qam	pay	ñuqanchik	—	qamkuna	paykuna
	affirmative		k'anchay	k'anchachun	k'anchasun2 k'anchasunchik		k'anchaychik	k'anchachunku
	negative		ama k'anchaychu	ama k'anchachunchu	ama k'anchasunchu ama k'anchasunchikchu		ama k'anchaychikchu	ama k'anchachunkuchu
1 The conjugation -niku is only for the Ayacucho-Chanca variety. 2 The form -sun refers to "you and I together", while the form -sunchik refers to "you and I and other people".