Jump to content

cudo

From Wiktionary, the free dictionary
See also: čudo and чудо

Latin

[edit]

Pronunciation

[edit]

Etymology 1

[edit]

From Proto-Italic *kūdō, from Proto-Indo-European *kewh₂- (to strike, hew, forge).

Verb

[edit]

cūdō (present infinitive cūdere, perfect active cūdī, supine cūsum); third conjugation

  1. to strike, beat, pound, knock
  2. to stamp, coin (money)
Conjugation
[edit]

Etymology 2

[edit]

Unknown, presumably a loanword. Compare Proto-Germanic *hōdaz (a hood, soft covering for the head) from Proto-Indo-European *kadʰ- (to cover), Persian خود (xud, helmet).

Noun

[edit]

cūdō m (genitive cūdōnis); third declension (dis legomenon)

  1. helmet
    • c. 100 CE, Silius Italicus, Punica 8.493–494:
      spīcula bīna gerunt. capitī cūdōne ferīnō sat cautum.
      They bear two javelins. The head protected sufficiently by an iron helmet.
    • c. 100 CE, Silius Italicus, Punica 16.59–60:
      Scīpiō contorquēns hastam, cūdōne comantīs disiēcit crīnīs.
      Scipio, wielding the spear, drove the long hair asunder from the helmet.
Declension
[edit]

Third-declension noun.

singular plural
nominative cūdō cūdōnēs
genitive cūdōnis cūdōnum
dative cūdōnī cūdōnibus
accusative cūdōnem cūdōnēs
ablative cūdōne cūdōnibus
vocative cūdō cūdōnēs
Synonyms
[edit]

References

[edit]
  • cudo”, in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
  • cudo”, in Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
  • cudo in Charles du Fresne du Cange’s Glossarium Mediæ et Infimæ Latinitatis (augmented edition with additions by D. P. Carpenterius, Adelungius and others, edited by Léopold Favre, 1883–1887)
  • cudo in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire illustré latin-français, Hachette.
  • Ernout, Alfred, Meillet, Antoine (1985) “cudo”, in Dictionnaire étymologique de la langue latine: histoire des mots[1] (in French), 4th edition, with additions and corrections of Jacques André, Paris: Klincksieck, published 2001, page 155
  • cudo”, in Harry Thurston Peck, editor (1898), Harper's Dictionary of Classical Antiquities, New York: Harper & Brothers
  • cudo in Ramminger, Johann (2016 July 16 (last accessed)) Neulateinische Wortliste: Ein Wörterbuch des Lateinischen von Petrarca bis 1700[2], pre-publication website, 2005-2016
  • cudo”, in William Smith et al., editor (1890), A Dictionary of Greek and Roman Antiquities, London: William Wayte. G. E. Marindin

Old Polish

[edit]

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *čùdo with Mazuration. First attested in the 14th century.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /t͡sudɔ/
  • IPA(key): (15th CE) /t͡sudɔ/

Noun

[edit]

cudo n

  1. (attested in Lesser Poland) miracle
    • c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie[3], Miechów, page cv 25:
      Pismo togo croleuicha... naziua crolem luda zidowskego... w yego ucesnem uelikih chud cyneny
      [Pismo togo krolewica... nazywa krolem luda żydowskiego... w jego uciesznem wielikich cud czynieni]
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[4], page 172:
      Mateus, Marcus, Lucas, Joannes... niektore cuda i dziwy opuścili (obmittentes virtutes et miracula)
      [Mateus, Marcus, Lucas, Joannes... niektore cuda i dziwy opuścili (obmittentes virtutes et miracula)]
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[5], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 77, 48:
      Poloszil... znamona swoia y czuda swoia (posuit... signa sua et prodigia sua) w polu Taneos
      [Położył... znamiona swoja i cuda swoja (posuit... signa sua et prodigia sua) w polu Taneos]
  2. oddity (something strange)
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[6], page 72:
      Jeden s tych krolow [widział] strozą chował w domu..., a gdyż juże... sniosł jajca, tedy wielikie cudo stało sie s tych jajec (monstrum exit ab ovis), bo z jednego wyskoczył lew, a z drugiego baran
      [Jeden z tych krolow [widział] strusa chował w domu..., a gdyż juże... sniosł jajca, tedy wielikie cudo stało sie s tych jajec (monstrum exit ab ovis), bo z jednego wyskoczył lew, a z drugiego baran]

Descendants

[edit]
  • Polish: cudo

References

[edit]
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “cudo”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

[edit]

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish cudo.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /ˈt͡su.dɔ/
  • Audio:(file)
  • Rhymes: -udɔ
  • Syllabification: cu‧do

Noun

[edit]

cudo n (diminutive cudeńko)

  1. wonder, marvel (something considered amazing)

Declension

[edit]

Further reading

[edit]
  • cudo in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • cudo in Polish dictionaries at PWN