cny

See also: CNY and CN¥

Old Polish

Alternative forms

• czsny, czstny

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *čьstьnъ. By surface analysis, cześć +‎ -ny. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /t͡snɨː/
• IPA^(key): (15^th CE) /t͡snɨ/

Adjective

cny

1. virtuous, honest
   • 1930 [c. 1455], “Tob”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[1], 7, 7:

     Bødz tobye poszegnanye, sinu moy myly, bo gesz dobrego druga a czsnego møza sin (boni et optimi viri filius es)

     [Bądź tobie pożegnanie, synu moj miły, bo jeś dobrego druga a czsnego męża syn (boni et optimi viri filius es)]

2. (attested in Masovia) pure, holy
   • 1937 [c. 1400], Paul von Diels, editor, Der älteste polnische Cisiojanus‎^[2], Płock:

     Tey czney Magdcze

     [Tej cnej Magdce]

   • 1874-1891 [Middle of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[3], [4], [5]}, volume XXV, page 154:

     Intellectus scripture... tropoloicus czsny albo obyczayny

     [Intellectus scripture... tropoloicus czsny albo obyczajny]

3. (attested in Lesser Poland) honorable, worthy of honor
   • c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie‎^[6], Miechów, page cr 35:

     Toc uem uelike u[bostwo krola] taco csnego

     [Toć wiem wielikie u[bostwo krola] tako csnego]

4. (attested in Lesser Poland) ceremonial
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[7], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 117, 26:

     Vstawcze dzen czstny (constituite diem solemnem)

     [Ustawcie dzień czstny (constituite diem solemnem)]

5. reputable
   • 1884 [c. 1455-1460], “Die Magdeburger Urtheile. Ein Deutschen Rechtes in polnischer Sprache aus der Mitte des XV Jahrhunderts”, in Aleksander Brückner, editor, Archiv für slavische Philologie, volume VI, page 374:

     Szwyadeczstwo gynych dobrych cznych nyewyasth

     [Świadeczstwo jinych dobrych cnych niewiast]

6. (attested in Graeter Poland) Used in greetings.
   • 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 82:

     Yan polyeczyl opyekanye szwego gymyenya wszythkego po szwey szmyerczy czney Doroczye, szwey zenye

     [Jan polecił opiekanie swego jimienia wszytkiego po swej śmierci cnej Dorocie swej żenie]

Descendants

• Polish: cny

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “cny, czsny, czstny”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish cny. By surface analysis, cześć +‎ -ny.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈt͡snɘ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɘ
• Syllabification: cny

Adjective

cny (comparative bardziej cny, superlative najbardziej cny, derived adverb cnie)

1. (archaic) virtuous (full of virtue, having excellent moral character)

   Synonym: cnotliwy

   Antonym: niecny

Declension

Declension of cny (hard)

singular					plural
	masculine animate	masculine inanimate	feminine	neuter	virile (= masculine personal)	non-virile
nominative	cny		cna	cne	cni	cne
genitive	cnego		cnej	cnego	cnych
dative	cnemu		cnej	cnemu	cnym
accusative	cnego	cny	cną	cne	cnych	cne
instrumental	cnym		cną	cnym	cnymi
locative	cnym		cnej	cnym	cnych

Derived terms

adjective

• niecny

 

noun

• cnota

 

Related terms

adjective

• bezecny
• cnotliwy

 

adverb

• cnotliwie

 

nouns

• cnotka
• cnotliwość
• niecnota

 

verb

• cnić impf

 

Further reading

• cny in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• cny in Polish dictionaries at PWN