Jump to content

bruich

From Wiktionary, the free dictionary

Scottish Gaelic

[edit]

Etymology

[edit]

From Old Irish bruith, from Proto-Celtic *brutus (fermentation, boiling heat), from Proto-Indo-European *bʰrewh₁- (to seethe, roil, brew).

Pronunciation

[edit]

Verb

[edit]

bruich (past bhruich, future bruichidh, verbal noun bruicheadh or bruich, past participle bruichte)

  1. to cook, to boil
    • 1911, Katherine White Grant, Aig Tigh na Beinne, Oban: Hugh MacDonald, page 82:
      Mu dheireadh thubhairt e, "Ciod e'm biadh a tha thu 'bruich 'sa choire mhòir sin air an teine?"
      "Tha," thubhairt ise, "feòil a' bruich innte air son nan con."
      Finally he said, "What's the food that you are boiling in that big cauldron on the fire?"
      "There," she said, "is meat boiling in it for the dogs."
  2. to broil

Conjugation

[edit]
Conjugation of bruich (regular)
stem bruich
verbal noun bruicheadh
past participle bruichte
singular plural impersonal
first second third m/f first second third
independent past bhruich mi bhruich thu bhruich e/i bhruich sinn bhruich sibh bhruich iad bhruicheadh
future bruichidh mi bruichidh tu bruichidh e/i bruichidh sinn bruichidh sibh bruichidh iad bruichear
bruichtear
conditional bhruichinn bhruicheadh tu bhruicheadh e/i bhruicheamaid
bhruicheadh sinn
bhruicheadh sibh bhruicheadh iad bhruichteadh
bhruichist1
bhruichiste1
negative past cha do bhruich mi cha do bhruich thu cha do bhruich e/i cha do bhruich sinn cha do bhruich sibh cha do bhruich iad cha do bhruicheadh
future cha bhruich mi cha bhruich thu cha bhruich e/i cha bhruich sinn cha bhruich sibh cha bhruich iad cha bhruichear
cha bhruichtear
conditional cha bhruichinn cha bhruicheadh tu cha bhruicheadh e/i cha bhruicheamaid
cha bhruicheadh sinn
cha bhruicheadh sibh cha bhruicheadh iad cha bhruichteadh
cha bhruichist1
cha bhruichiste1
affirmative
interrogative
past an do bhruich mi? an do bhruich thu? an do bhruich e/i? an do bhruich sinn? an do bhruich sibh? an do bhruich iad? an do bhruicheadh?
future am bruich mi? am bruich thu? am bruich e/i? am bruich sinn? am bruich sibh? am bruich iad? am bruichear?
am bruichtear?
conditional am bruichinn? am bruicheadh tu? am bruicheadh e/i? am bruicheamaid?
am bruicheadh sinn?
am bruicheadh sibh? am bruicheadh iad? am bruichteadh?
am bruichist?1
am bruichiste?1
negative
interrogative
past nach do bhruich mi? nach do bhruich thu? nach do bhruich e/i? nach do bhruich sinn? nach do bhruich sibh? nach do bhruich iad? nach do bhruicheadh?
future nach bruich mi? nach bruich thu? nach bruich e/i? nach bruich sinn? nach bruich sibh? nach bruich iad? nach bruichear?
nach bruichtear?
conditional nach bruichinn? nach bruicheadh tu? nach bruicheadh e/i? nach bruicheamaid?
nach bruicheadh sinn?
nach bruicheadh sibh? nach bruicheadh iad? nach bruichteadh?
nach bruichist?1
nach bruichiste?1
relative
future
affirmative (ma) bhruicheas mi (ma) bhruicheas thu (ma) bhruicheas e/i (ma) bhruicheas sinn (ma) bhruicheas sibh (ma) bhruicheas iad (ma) bhruichear
negative (mur) bruich mi (mur) bruich thu (mur) bruich e/i (mur) bruich sinn (mur) bruich sibh (mur) bruich iad (mur) bruichear
(mur) bruichtear
imperative bruicheam bruich bruicheadh e/i bruicheamaid bruichibh bruicheadh iad bruichear
bruichtear

1 Lewis dialect form

Adjective

[edit]

bruich (comparative bruiche)

  1. cooked, boiled, seethed
    • 1911, Katherine White Grant, Aig Tigh na Beinne, Oban: Hugh MacDonald, page 26:
      An sin dh' fhosgail i làmh-anart grinn, anns an robh aran, càise, agus dà ubh bhruich air am pasgadh.
      Then she opened a fine linen handkerchief, in which bread, cheese, and two boiled eggs were wrapped.
  2. roasted, toasted
  3. sultry
  4. ripe
  5. ruddy-faced, reddened with anger or passion

Noun

[edit]

bruich f

  1. the act of boiling

Mutation

[edit]
Mutation of bruich
radical lenition
bruich bhruich

Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Scottish Gaelic.
All possible mutated forms are displayed for convenience.

Derived terms

[edit]

References

[edit]
  1. 1.0 1.1 1.2 Borgstrøm, Carl Hj. (1940) A linguistic survey of the Gaelic dialects of Scotland, Vol. I: The dialects of the Outer Hebrides, Oslo: Norsk Tidsskrift for Sprogvidenskap
  2. ^ Oftedal, M. (1956) A linguistic survey of the Gaelic dialects of Scotland, Vol. III: The Gaelic of Leurbost, Isle of Lewis, Oslo: Norsk Tidsskrift for Sprogvidenskap
  3. ^ Roy Wentworth (2003) Gaelic Words and Phrases From Wester Ross / Faclan is Abairtean à Ros an Iar, Inverness: CLÀR, →ISBN

Further reading

[edit]
  1. bruich” in Am Faclair Beag - Scottish Gaelic Dictionary.
  2. Edward Dwelly (1911) “bruich”, in Faclair Gàidhlig gu Beurla le Dealbhan [The Illustrated Gaelic–English Dictionary]‎[1], 10th edition, Edinburgh: Birlinn Limited, →ISBN
  3. MacBain, Alexander, Mackay, Eneas (1911) “bruich”, in An Etymological Dictionary of the Gaelic Language[2], Stirling, →ISBN, page 54