barchan

English

A barchan.

Alternative forms

• barchane, barkan, barkhan

Etymology

From Russian барха́н (barxán), from Kazakh барқан (barqan).

Pronunciation

• IPA^(key): /bɑː(ɹ)ˈkɑːn/, /bɑː(ɹ)ˈxɑːn/

• Audio (Southern England):

  (file)

Noun

barchan (plural barchans)

1. An arc-shaped sand ridge comprising well-sorted sand.
   • 1966, Edwin Sherbon Hills, Arid Lands: A Geographical Appraisal‎^[3], page 72:

     The sand is usually very well sorted in barchans, for it is constantly re-worked as the dune ‘marches’. The marching also causes cross-bedding inside the barchan, with a dip parallel to the sand-fall face.

   • 1988, Robert Irwin, The Mysteries of Algiers, Dedalus, published 1993, page 69:

     But to follow the dunes around the foot of their slopes is also tedious and one can walk for half a kilometre east or west, finding one barchan linked to another and no easy way through […] .

   • 2008, Julie Laity, Deserts and Desert Environments‎^[4], page 205:

     Barchans and transverse dunes are essentially of the same type, forming and migrating under a unidirectional wind regime. The difference between the two is related to the amount of sand: barchans are isolated mounds, whereas transverse dunes are composed of many barchans coalesced into a single, longer dune form (Tsoar 2001).

   • 2010, Robert S. Anderson, Suzanne P. Anderson, Geomorphology: The Mechanics and Chemistry of Landscapes‎^[5], page 482:

     Perhaps the most distinctive is the barchan dune, an isolated crescentic form with arms that stretch downwind. Barchans are not huge, often with heights of only a few meters.

Derived terms

• barchanoid

 

Translations

arc-shaped sand ridge

• Arabic: كَثِيب m (kaṯīb), كَثِيب هِلَالِيّ m (kaṯīb hilāliyy)
• Azerbaijani: barxan
• Belarusian: барха́н m (barxán)
• Bulgarian: барха́н m (barhán)
• Chinese:

  Mandarin: 新月形沙丘 (xīnyuè xíng shāqiū)

• Estonian: barhaan
• Finnish: kaaridyyni
• French: barkhane (fr) f
• Georgian: ბარხანი (barxani)
• Italian: barcana f
• Japanese: バルハン (baruhan)
• Kazakh: барқан (barqan), дөң (döñ)
• Korean: 바르한 (bareuhan)
• Kyrgyz: бархан (barhan)
• Mongolian:

  Cyrillic: манх (mn) (manx)

• Persian: برخان (barxân)
• Polish: barchan (pl) m
• Russian: барха́н (ru) m (barxán)
• Turkish: barkan (tr)
• Ukrainian: барха́н (uk) m (barxán)
• Uzbek: barxan (uz)

Old Czech

Alternative forms

• parchan

Etymology

Borrowed from Old High German barchant.

Pronunciation

• IPA^(key): (13^th CE) /ˈbarxan/
• IPA^(key): (15^th CE) /ˈbarxan/

Noun

barchan m inan

1. fustian

Declension

Declension of barchan (hard o-stem)

	singular	dual	plural
nominative	barchan	barchany	barchani, barchanové
genitive	barchana, barchanu	barchanú	barchanóv
dative	barchanu	barchanoma	barchanóm
accusative	barchan	barchany	barchany
vocative	barchane	barchany	barchani, barchanové
locative	barchaně, barchanu	barchanú	barchaniech
instrumental	barchanem	barchanoma	barchany

This table shows the most common forms around the 13th century.
See also Appendix:Old Czech nouns and Appendix:Old Czech pronunciation.

Descendants

• Old Polish: barchan
  • Polish: barchan (“fustian”), (Olszytn) barchim, (Warmia) parchim, (Warmia) parchin
    • → Kashubian: barchón
  • Silesian: barchin

References

• Jan Gebauer (1903–1916) “barchan”, in Slovník staročeský (in Czech), Prague: Česká grafická společnost "unie", Česká akademie císaře Františka Josefa pro vědy, slovesnost a umění

Old Polish

Etymology

Borrowed from Old Czech barchan. First attested in 1370.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /barxaːn/
• IPA^(key): (15^th CE) /barxɒn/

Noun

barchan m inan (related adjective barchanový)

1. (attested in Masovia, Lesser Poland, Greater Poland) fustian
   • 1950 [1477], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 3094, Warsaw:

     Jako themv gwalthowi o szvknya y o barchan, o kthore mnye Borzym poszvąl, *røk mynąl, thako my pomozi boog y szwanthi crzyschs

     [Jako temu gwałtowi o suknią i o barchan, o ktore mnie Borzym pozwał, rok minął, tako mi pomoży Bog i święty krzyż]

   • 1370, Adam Chmiel, editor, Księgi radzieckie kazimierskie‎^[6], Krakow, page 20:

     Pro duobus barchanis

     [Pro duobus barchanis]

   • 1442, Wokabularz Raczyńskich, Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, sygn. 1360/I, page 136r:

     Lliniscenia vestis lana et ex lino contexsta vlg. barchan

     [Lliniscenia vestis lana et ex lino contexsta vlg. barchan]

   • 1450, Piotr z Uścia, Rozariusz kapitulny, Ujście: Archiwum i Biblioteki Krakowskiej Kapituły Katedralnej, sygn. Ms 224, page 145v:

     Liniscenia dicitur vestis ex lino et lana contexta et alio nomine dicitur liniscius proprie barchan

     [Liniscenia dicitur vestis ex lino et lana contexta et alio nomine dicitur liniscius proprie barchan]

   • 1463, Wokabularz petersburski VII, Cesarskiej Biblioteki Publicznej w Petersburgu, sygn. Lat.Q.ch.I.100, page 12:

     Linistius barchan

     [Linistius barchan]

   • XV p. post., rękopiśmienne ekscerpty - glosy z rozariusza w rękopisie Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, obecnie we Wrocławiu, o sygn. 3297, z r. 1476, page 131r:

     Liniscema dicitur uestis ex lino et lana contexta et alio nomine dicitur liniscius proprie *brachan

     [Liniscema dicitur uestis ex lino et lana contexta et alio nomine dicitur liniscius proprie *brachan]

   • XV p. post., Rękopiśmienne ekscerpty - glosy z rozariusza w rękopisie Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, obecnie we Wrocławiu, o sygn. 1630, page 129v:

     Liniscenia dicitur vestis ex lino et lana contexta Et alio nomine dicitur liniscius proprie barchan

     [Liniscenia dicitur vestis ex lino et lana contexta Et alio nomine dicitur liniscius proprie barchan]

   • XV p. post., Wokabularz petersburski II, Cesarskiej Biblioteki Publicznej w Petersburgu, sygn. Lat.F.ch.XVI.12, page 9:

     Liniscenia barchan vel brucfa

     [Liniscenia barchan vel brucfa]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 23v:

     Cardiunculus barchan

     [Cardiunculus barchan]

Derived terms

nouns

• barchanista
• parchannik

 

Descendants

• Polish: barchan (“fustian”), (Olszytn) barchim, (Warmia) parchim, (Warmia) parchin
  • → Kashubian: barchón
• Silesian: barchin

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “barchan”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “barchan”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology 1

Inherited from Old Polish barchan.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈbar.xan/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈbar.xɒn/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -arxan
• Syllabification: bar‧chan

Noun

barchan m inan (related adjective barchanowy)

1. fustian
   1. fustian clothing

Declension

Declension of barchan

	singular	plural
nominative	barchan	barchany
genitive	barchanu	barchanów
dative	barchanowi	barchanom
accusative	barchan	barchany
instrumental	barchanem	barchanami
locative	barchanie	barchanach
vocative	barchanie	barchany

Alternative forms

• (Olszytn) barchim, (Warmia) parchim, (Warmia) parchin

Descendants

• → Kashubian: barchón

Etymology 2

Borrowed from Turkmen [Term?]. First attested in 1925.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈbar.xan/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -arxan
• Syllabification: bar‧chan

Noun

barchan m inan (related adjective barchanowy)

1. barchan

   Hypernym: wydma

Declension

Declension of barchan

	singular	plural
nominative	barchan	barchany
genitive	barchanu	barchanów
dative	barchanowi	barchanom
accusative	barchan	barchany
instrumental	barchanem	barchanami
locative	barchanie	barchanach
vocative	barchanie	barchany

Further reading

• barchan in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• barchan in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “barchan”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Barbara Rykiel-Kempf (09.10.2018) “BARCHAN”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “barchan”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “barchan”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “barchan”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 97