azali

See also: Azali

Old Polish

Etymology

Univerbation of aza +‎ li. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /azaːlʲi/
• IPA^(key): (15^th CE) /azɒlʲi/

Particle

azali

1. (attested in Lesser Poland) interrogative particle: introduces a yes-no question

   Synonym: za

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 77, 24:

     Azaly chleb mosze dacz, albo gotowacz stol ludu swemu (numquid et panem poterit dare)?

     [Azali chleb może dać, albo gotować stoł ludu swemu (numquid et panem poterit dare)?]

   • 1874-1891 [c. 1420], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[3], [4], [5]}, volume XXIV, page 82:

     Aszali thego dla ne podobno thobe szmilowacz szø nathwim szlugą?

     [Azali tegodla niepodobno tobie smiłować się nad twym sługą?]

Conjunction

azali

1. (attested in Greater Poland) if, whether
   • 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 51:

     Pytham na prawye, azaly my nye mamy... thego gymyenya dzyerzecz

     [Pytam na prawie, azali my nie mamy... tego jimienia dzierżeć]

2. (attested in Lesser Poland) in order to
   • 1881-1890 [15th century], Wojciech Kętrzyński, editor, Katalog rękopisów Biblioteki Ossolińskich, number 372, Kopyłów:

     Panno Maria, prosy syna th[w]ego..., azali wsdrowi nedostatky czala mogego

     [Panno Maryja, prosi Syna t[w]ego..., azali uzdrowi niedostatki ciała mojego]

3. The meaning of this term is uncertain. Possibilities include:
   1. introduces a time clause
      • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 9:

        Azaly donec (factique sunt termini Chanaan venientibus a Sidone Geraram usque Gazam, donec ingrediaris Sodomam et Gomorram Gen 10, 19)

        [Azali donec (factique sunt termini Chanaan venientibus a Sidone Geraram usque Gazam, donec ingrediaris Sodomam et Gomorram Gen 10, 19)]

Derived terms

conjunctions/particles

• azaliby
• azaliwiem
• azalić

 

Descendants

• Polish: azali

References

• Bańkowski, Andrzej (2000) “azali”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “azali”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Alternative forms

• azaliż

Etymology

Inherited from Old Polish azali. By surface analysis, univerbation of aza +‎ li.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /aˈza.li/

• (Middle Polish) IPA^(key): /aˈzɒ.li/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ali
• Syllabification: a‧za‧li

Particle

azali

1. (archaic) interrogative particle: introduces a yes-no question

   Synonyms: czy, czyż

Further reading

• azali in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• azali in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “azali”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “azali”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “azali”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “aza, azaż, azali, azaliwiem, aża, ażali, za, zaż, azać, azaż, ażli”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 75

Swahili

Etymology

From Persian ازل (azal).

Pronunciation

• Audio (Kenya):

  (file)

Adjective

azali (invariable)

1. eternal