From Old Irish achtaigid (“stipulates as a condition; decrees, ordains”), from acht (“stipulation, condition; decree, edict, contract, condition”).
achtaigh (present analytic achtaíonn, future analytic achtóidh, verbal noun achtú, past participle achtaithe)
- (transitive, law, politics) enact, decree, legislate, ordain
|
singular
|
plural
|
relative
|
autonomous
|
first
|
second
|
third
|
first
|
second
|
third
|
indicative
|
present
|
achtaím
|
achtaíonn tú; achtaír†
|
achtaíonn sé, sí
|
achtaímid; achtaíonn muid
|
achtaíonn sibh
|
achtaíonn siad; achtaíd†
|
a achtaíonn; a achtaíos / a n-achtaíonn*
|
achtaítear
|
past
|
d'achtaigh mé; d'achtaíos / achtaigh mé‡; achtaíos‡
|
d'achtaigh tú; d'achtaís / achtaigh tú‡; achtaís‡
|
d'achtaigh sé, sí / achtaigh sé, sí‡
|
d'achtaíomar; d'achtaigh muid / achtaíomar‡; achtaigh muid‡
|
d'achtaigh sibh; d'achtaíobhair / achtaigh sibh‡; achtaíobhair‡
|
d'achtaigh siad; d'achtaíodar / achtaigh siad‡; achtaíodar‡
|
a d'achtaigh / ar achtaigh*
|
achtaíodh; hachtaíodh†
|
past habitual
|
d'achtaínn / achtaínn‡; n-achtaínn‡‡
|
d'achtaíteá / achtaíteá‡; n-achtaíteᇇ
|
d'achtaíodh sé, sí / achtaíodh sé, sí‡; n-achtaíodh sé, s퇇
|
d'achtaímis; d'achtaíodh muid / achtaímis‡; achtaíodh muid‡; n-achtaímis‡‡; n-achtaíodh muid‡‡
|
d'achtaíodh sibh / achtaíodh sibh‡; n-achtaíodh sibh‡‡
|
d'achtaídís; d'achtaíodh siad / achtaídís; achtaíodh siad‡; n-achtaídís‡‡; n-achtaíodh siad‡‡
|
a d'achtaíodh / a n-achtaíodh*
|
d'achtaítí / achtaítí‡; n-achtaít퇇
|
future
|
achtóidh mé; achtód; achtóchaidh mé†
|
achtóidh tú; achtóir†; achtóchaidh tú†
|
achtóidh sé, sí; achtóchaidh sé, sí†
|
achtóimid; achtóidh muid; achtóchaimid†; achtóchaidh muid†
|
achtóidh sibh; achtóchaidh sibh†
|
achtóidh siad; achtóid†; achtóchaidh siad†
|
a achtóidh; a achtós; a achtóchaidh†; a achtóchas† / a n-achtóidh*; a n-achtóchaidh*†
|
achtófar; achtóchar†
|
conditional
|
d'achtóinn; d'achtóchainn† / achtóinn‡; achtóchainn†‡; n-achtóinn‡‡; n-achtóchainn†‡‡
|
d'achtófá; d'achtóchthᆠ/ achtófá‡; achtóchthᆇ; n-achtófᇇ; n-achtóchthᆇ‡
|
d'achtódh sé, sí; d'achtóchadh sé, sí† / achtódh sé, sí‡; achtóchadh sé, s톇; n-achtódh sé, s퇇; n-achtóchadh sé, s톇‡
|
d'achtóimis; d'achtódh muid; d'achtóchaimis†; d'achtóchadh muid† / achtóimis‡; achtódh muid‡; achtóchaimis†‡; achtóchadh muid†‡; n-achtóimis‡‡; n-achtódh muid‡‡; n-achtóchaimis†‡‡; n-achtóchadh muid†‡‡
|
d'achtódh sibh; d'achtóchadh sibh† / achtódh sibh‡; achtóchadh sibh†‡; n-achtódh sibh‡‡; n-achtóchadh sibh†‡‡
|
d'achtóidís; d'achtódh siad; d'achtóchadh siad† / achtóidís‡; achtódh siad‡; achtóchadh siad†‡; n-achtóidís‡‡; n-achtódh siad‡‡; n-achtóchadh siad†‡‡
|
a d'achtódh; a d'achtóchadh† / a n-achtódh*; a n-achtóchadh*†
|
d'achtófaí; d'achtóchthaí† / achtófaí‡; achtóchtha톇; n-achtófa퇇; n-achtóchtha톇‡
|
subjunctive
|
present
|
go n-achtaí mé; go n-achtaíod†
|
go n-achtaí tú; go n-achtaír†
|
go n-achtaí sé, sí
|
go n-achtaímid; go n-achtaí muid
|
go n-achtaí sibh
|
go n-achtaí siad; go n-achtaíd†
|
—
|
go n-achtaítear
|
past
|
dá n-achtaínn
|
dá n-achtaíteá
|
dá n-achtaíodh sé, sí
|
dá n-achtaímis; dá n-achtaíodh muid
|
dá n-achtaíodh sibh
|
dá n-achtaídís; dá n-achtaíodh siad
|
—
|
dá n-achtaítí
|
imperative
|
achtaím
|
achtaigh
|
achtaíodh sé, sí
|
achtaímis
|
achtaígí; achtaídh†
|
achtaídís
|
—
|
achtaítear
|
verbal noun
|
achtú
|
past participle
|
achtaithe
|
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis (except an)
Irish mutation
|
Radical |
Eclipsis |
with h-prothesis |
with t-prothesis
|
achtaigh
|
n-achtaigh
|
hachtaigh
|
not applicable
|
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.
|
- Ó Dónaill, Niall (1977) “achtaigh”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “2 achtaigid”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- “enact”, in New English-Irish Dictionary, Foras na Gaeilge, 2013–2024