acıkmak
Turkish
[edit]Etymology
[edit]From Ottoman Turkish آجیقمق (acıkmak, “to be hungry, to hunger”), from Proto-Turkic *ạ̄č-ïk-, intensive form of *ạ̄č- (“to hunger”). Cognate to aç (“hunger, hungry”). Turkic cognates include Old Turkic 𐰀𐰲 (ač /āč-/, “to hunger”), Karakhanid [script needed] (ačïk-, “to writhe with hunger”), Bashkir асығыу (asığıw, “to hunger”), Kazakh ашығу (aşyğu, “to hunger”), Tatar ачыгу (açığu, “to hunger”), Turkmen ājykmak (“to hunger”), Uzbek ochiqmoq (“to hunger”), Yakut аас (aas, “to hunger”).
/t͡ʃ/ to /d͡ʒ/ after the succeeding vowel due to original long vowel in the first syllable, compare also conjugated forms of aç (“hunger, hungry”) to observe the same instance.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]acıkmak (third-person singular simple present acıkır)
- (intransitive) to hunger; be hungry, feel hunger, feel peckish
Conjugation
[edit]Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.
Positive declarative | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
infinitive | acıkmak | |||||||
impersonal participle | imperfective | acıkan | ||||||
perfective | acıkmış | |||||||
prospective | acıkacak | |||||||
personal participle | non-prospective | acıktığım | acıktığın | acıktığı | acıktığımız | acıktığınız | acıktıkları | |
prospective | acıkacağım | acıkacağın | acıkacağı | acıkacağımız | acıkacağınız | acıkacakları | ||
verbal noun | acıkma | |||||||
way of doing | acıkış | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | acıkırım | acıkırsın | acıkır | acıkırız | acıkırsınız | acıkırlar |
imperfective | acıkıyorum | acıkıyorsun | acıkıyor | acıkıyoruz | acıkıyorsunuz | acıkıyorlar | ||
past | perfective | acıktım | acıktın | acıktı | acıktık | acıktınız | acıktılar | |
imperfective | acıkıyordum | acıkıyordun | acıkıyordu | acıkıyorduk | acıkıyordunuz | acıkıyorlardı (or acıkıyordular) | ||
future | acıkacağım | acıkacaksın | acıkacak | acıkacağız | acıkacaksınız | acıkacaklar | ||
inferential | perfective | acıkmışım | acıkmışsın | acıkmış | acıkmışız | acıkmışsınız | acıkmışlar | |
aorist | acıkırmışım | acıkırmışsın | acıkırmış | acıkırmışız | acıkırmışsınız | acıkırlarmış (or acıkırmışlar) | ||
imperfective | acıkıyormuşum | acıkıyormuşsun | acıkıyormuş | acıkıyormuşuz | acıkıyormuşsunuz | acıkıyorlarmış | ||
conditional | simple | acıksam | acıksan | acıksa | acıksak | acıksanız | acıksalar | |
perfective | acıksaydım | acıksaydın | acıksaydı | acıksaydık | acıksaydınız | acıksaydılar | ||
optative | acıkayım | acıkasın | acıka | acıkalım | acıkasınız | acıkalar | ||
progressive | acıkmaktayım | acıkmaktasın | acıkmakta | acıkmaktayız | acıkmaktasınız | acıkmaktalar | ||
necessitative | acıkmalıyım | acıkmalısın | acıkmalı | acıkmalıyız | acıkmalısınız | acıkmalılar | ||
imperative | acık | acıksın | acıkın | acıksınlar | ||||
Positive interrogative | ||||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | acıkır mıyım? | acıkır mısın? | acıkır mı? | acıkır mıyız? | acıkır mısınız? | acıkırlar mı? |
imperfective | acıkıyor muyum? | acıkıyor musun? | acıkıyor mu? | acıkıyor muyuz? | acıkıyor musunuz? | acıkıyorlar mı? | ||
past | perfective | acıktım mı? | acıktın mı? | acıktı mı? | acıktık mı? | acıktınız mı? | acıktılar mı? | |
imperfective | acıkıyor muydum? | acıkıyor muydun? | acıkıyor muydu? | acıkıyor muyduk? | acıkıyor muydunuz? | acıkıyorlar mıydı? | ||
future | acıkacak mıyım? | acıkacak mısın? | acıkacak mı? | acıkacak mıyız? | acıkacak mısınız? | acıkacaklar mı? | ||
inferential | perfective | acıkmış mıyım? | acıkmış mısın? | acıkmış mı? | acıkmış mıyız? | acıkmış mısınız? | acıkmışlar mı? | |
aorist | acıkır mıymışım? | acıkır mıymışsın? | acıkır mıymış? | acıkır mıymışız? | acıkır mıymışsınız? | acıkırlar mıymış? | ||
imperfective | acıkıyor muymuşum? | acıkıyor muymuşsun? | acıkıyor muymuş? | acıkıyor muymuşuz? | acıkıyor muymuşsunuz? | acıkıyorlar mıymış? | ||
conditional | simple | acıksam mı? | acıksan mı? | acıksa mı? | acıksak mı? | acıksanız mı? | acıksalar mı? | |
perfective | acıksa mıydım? | acıksa mıydın? | acıksa mıydı? | acıksa mıydık? | acıksa mıydınız? | acıksalar mıydı? | ||
progressive | acıkmakta mıyım? | acıkmakta mısın? | acıkmakta mı? | acıkmakta mıyız? | acıkmakta mısınız? | acıkmaktalar mı? | ||
necessitative | acıkmalı mıyım? | acıkmalı mısın? | acıkmalı mı? | acıkmalı mıyız? | acıkmalı mısınız? | acıkmalılar mı? | ||
Negative declarative | ||||||||
infinitive | acıkmamak | |||||||
impersonal participle | imperfective | acıkmayan | ||||||
perfective | acıkmamış | |||||||
prospective | acıkmayacak | |||||||
personal participle | non-prospective | acıkmadığım | acıkmadığın | acıkmadığı | acıkmadığımız | acıkmadığınız | acıkmadıkları | |
prospective | acıkmayacağım | acıkmayacağın | acıkmayacağı | acıkmayacağımız | acıkmayacağınız | acıkmayacakları | ||
verbal noun | acıkmama | |||||||
way of doing | acıkmayış | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | acıkmam | acıkmazsın | acıkmaz | acıkmayız | acıkmazsınız | acıkmazlar |
imperfective | acıkmıyorum | acıkmıyorsun | acıkmıyor | acıkmıyoruz | acıkmıyorsunuz | acıkmıyorlar | ||
past | perfective | acıkmadım | acıkmadın | acıkmadı | acıkmadık | acıkmadınız | acıkmadılar | |
imperfective | acıkmıyordum | acıkmıyordun | acıkmıyordu | acıkmıyorduk | acıkmıyordunuz | acıkmıyorlardı | ||
future | acıkmayacağım | acıkmayacaksın | acıkmayacak | acıkmayacağız | acıkmayacaksınız | acıkmayacaklar | ||
inferential | perfective | acıkmamışım | acıkmamışsın | acıkmamış | acıkmamışız | acıkmamışsınız | acıkmamışlar | |
aorist | acıkmazmışım | acıkmazmışsın | acıkmazmış | acıkmazmışız | acıkmazmışsınız | acıkmazlarmış | ||
imperfective | acıkmıyormuşum | acıkmıyormuşsun | acıkmıyormuş | acıkmıyormuşuz | acıkmıyormuşsunuz | acıkmıyorlarmış | ||
conditional | simple | acıkmasam | acıkmasan | acıkmasa | acıkmasak | acıkmasanız | acıkmasalar | |
perfective | acıkmasaydım | acıkmasaydın | acıkmasaydı | acıkmasaydık | acıkmasaydınız | acıkmasaydılar | ||
optative | acıkmayayım | acıkmayasın | acıkmaya | acıkmayalım | acıkmayasınız | acıkmayalar | ||
progressive | acıkmamaktayım | acıkmamaktasın | acıkmamakta | acıkmamaktayız | acıkmamaktasınız | acıkmamaktalar | ||
necessitative | acıkmamalıyım | acıkmamalısın | acıkmamalı | acıkmamalıyız | acıkmamalısınız | acıkmamalılar | ||
imperative | acıkma | acıkmasın | acıkmayın | acıkmasınlar | ||||
Negative interrogative | ||||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | acıkmaz mıyım? | acıkmaz mısın? | acıkmaz mı? | acıkmaz mıyız? | acıkmaz mısınız? | acıkmazlar mı? |
imperfective | acıkmıyor muyum? | acıkmıyor musun? | acıkmıyor mu? | acıkmıyor muyuz? | acıkmıyor musunuz? | acıkmıyorlar mı? | ||
past | perfective | acıkmadım mı? | acıkmadın mı? | acıkmadı mı? | acıkmadık mı? | acıkmadınız mı? | acıkmadılar mı? | |
imperfective | acıkmıyor muydum? | acıkmıyor muydun? | acıkmıyor muydu? | acıkmıyor muyduk? | acıkmıyor muydunuz? | acıkmıyorlar mıydı? | ||
future | acıkmayacak mıyım? | acıkmayacak mısın? | acıkmayacak mı? | acıkmayacak mıyız? | acıkmayacak mısınız? | acıkmayacaklar mı? | ||
inferential | perfective | acıkmamış mıyım? | acıkmamış mısın? | acıkmamış mı? | acıkmamış mıyız? | acıkmamış mısınız? | acıkmamışlar mı? | |
aorist | acıkmaz mıymışım? | acıkmaz mıymışsın? | acıkmaz mıymış? | acıkmaz mıymışız? | acıkmaz mıymışsınız? | acıkmazlar mıymış? | ||
imperfective | acıkmıyor muymuşum? | acıkmıyor muymuşsun? | acıkmıyor muymuş? | acıkmıyor muymuşuz? | acıkmıyor muymuşsunuz? | acıkmıyorlar mıymış? | ||
conditional | simple | acıkmasam mı? | acıkmasan mı? | acıkmasa mı? | acıkmasak mı? | acıkmasanız mı? | acıkmasalar mı? | |
perfective | acıkmasa mıydım? | acıkmasa mıydın? | acıkmasa mıydı? | acıkmasa mıydık? | acıkmasa mıydınız? | acıkmasalar mıydı? | ||
progressive | acıkmamakta mıyım? | acıkmamakta mısın? | acıkmamakta mı? | acıkmamakta mıyız? | acıkmamakta mısınız? | acıkmamaktalar mı? | ||
necessitative | acıkmamalı mıyım? | acıkmamalı mısın? | acıkmamalı mı? | acıkmamalı mıyız? | acıkmamalı mısınız? | acıkmamalılar mı? |
Antonyms
[edit]Related terms
[edit]References
[edit]- Clauson, Gerard (1972) “açık-”, in An Etymological Dictionary of pre-thirteenth-century Turkish, Oxford: Clarendon Press, page 23