-сіз

Kazakh

Alternative forms

• -сыз (-syz)

Etymology 1

From Proto-Turkic *-siŕ.

Suffix

-сіз • (-sız)

1. -less, de-, non-, un- (suffix used to create adjectives not containing the noun)

   ‎сақал (saqal, “beard”) + ‎-сіз (-sız) → ‎сақалсыз (saqalsyz, “beardless”)

   Antonym: -лі (-lı)

Derived terms

Kazakh terms suffixed with -сіз

адамгершіліксіз

ажалсыз

әдепсіз

әлсіз

әсерсіз

бағытсыз

бактериясыз

бақытсыз

бөгетсіз

білімсіз

дағдарыссыз

дәлелсіз

дәстүрсіз

дерексіз

енсіз

жағымсыз

жапырақсыз

жауапкершіліксіз

жауапсыз

жәрдемсіз

жеткіліксіз

жұлдызсыз

жүрексіз

жыныссыз

көңілсіз

күнәсыз

күшсіз

кінәсіз

қажетсіз

қамтамасыз

қансыз

қасиетсіз

қатесіз

қауіпсіз

қолайсыз

құдайсыз

лажсыз

лимитсіз

логикасыз

мағлұматсыз

мағынасыз

майсыз

мәдениетсіз

мүддесіз

намыссыз

нәтижесіз

некесіз

омыртқасыз

опасыз

өкінішсіз

өлімсіз

өтеусіз

ренішсіз

ретсіз

сансыз

сәлеметсіз бе

себепсіз

сезімсіз

сенімсіз

сүйексіз

тәуелсіз

тұлғасыз

тұрақсыз

түйінсіз

түссіз

тіссіз

ұқсассыз

ұятсыз

үздіксіз

шексіз

ықтиярсыз

ыңғайсыз

ядролықсыз

Etymology 2

From Proto-Turkic *siŕ, which was a postposition. Cognate with Kyrgyz -сиз (-siz), Turkish -siz.

Suffix

-сіз • (-sız)

1. are (denotes "to be" for second person singular polite when at the end of an object)

   ‎қазақ (qazaq, “a Kazakh”) + ‎-сіз (-sız) → ‎қазақсыз (qazaqsyz, “You are a Kazakh”)

2. Denotes second person singular polite after various tenses

Usage notes

• This is a polite and formal ending, while -сің (-sıñ) is an informal one.
• This suffix doesn't get stress.