ხვრელი
Georgian
[edit]Etymology
[edit]From Old Georgian ჴურელი (qureli), from Proto-Georgian-Zan *qwr-el- (“hole, slit”), a derivative of Proto-Kartvelian *qwer- ~ *qwr- (“to make holes”) (cf. ხვრეტს (xvreṭs)) with the *-el suffix. Cognate with Mingrelian ხურუ (xuru, “ravine”).
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]ხვრელი • (xvreli) (plural ხვრელები)
Inflection
[edit]| Declension of ხვრელი (see Georgian declension) | |||
|---|---|---|---|
| singular | plural | archaic plural | |
| nominative | ხვრელი (xvreli) | ხვრელები (xvrelebi) | ხვრელნი (xvrelni) |
| ergative | ხვრელმა (xvrelma) | ხვრელებმა (xvrelebma) | ხვრელთ(ა) (xvrelt(a)) |
| dative | ხვრელს(ა) (xvrels(a)) | ხვრელებს(ა) (xvrelebs(a)) | ხვრელთ(ა) (xvrelt(a)) |
| genitive | ხვრელის(ა) (xvrelis(a)) | ხვრელების(ა) (xvrelebis(a)) | ხვრელთ(ა) (xvrelt(a)) |
| instrumental | ხვრელით(ა) (xvrelit(a)) | ხვრელებით(ა) (xvrelebit(a)) | |
| adverbial | ხვრელად(ა) (xvrelad(a)) | ხვრელებად(ა) (xvrelebad(a)) | |
| vocative | ხვრელო (xvrelo) | ხვრელებო (xvrelebo) | ხვრელნო (xvrelno) |
| Notes: archaic plurals might not exist. | |||
| Postpositional inflection of ხვრელი (see Georgian postpositions) | ||
|---|---|---|
| postpositions taking a dative case | singular | plural |
| -ზე (-ze, “on”) | ხვრელზე (xvrelze) | ხვრელებზე (xvrelebze) |
| -თან (-tan, “near”) | ხვრელთან (xvreltan) | ხვრელებთან (xvrelebtan) |
| -ში (-ši, “in”) | ხვრელში (xvrelši) | ხვრელებში (xvrelebši) |
| -ვით (-vit, “like”) | ხვრელივით (xvrelivit) | ხვრელებივით (xvrelebivit) |
| postpositions taking a genitive case | singular | plural |
| -თვის (-tvis, “for”) | ხვრელისთვის (xvrelistvis) | ხვრელებისთვის (xvrelebistvis) |
| -ებრ (-ebr, “like”) | ხვრელისებრ (xvrelisebr) | ხვრელებისებრ (xvrelebisebr) |
| -კენ (-ḳen, “towards”) | ხვრელისკენ (xvrelisḳen) | ხვრელებისკენ (xvrelebisḳen) |
| -გან (-gan, “from/of”) | ხვრელისგან (xvrelisgan) | ხვრელებისგან (xvrelebisgan) |
| postpositions taking an instrumental case | singular | plural |
| -დან (-dan, “from/since”) | ხვრელიდან (xvrelidan) | ხვრელებიდან (xvrelebidan) |
| -ურთ (-urt, “together with”) | ხვრელითურთ (xvreliturt) | ხვრელებითურთ (xvrelebiturt) |
| postpositions taking an adverbial case | singular | plural |
| -მდე (-mde, “up to”) | ხვრელამდე (xvrelamde) | ხვრელებამდე (xvrelebamde) |
Derived terms
[edit]- ხვრელს მოძებნის (xvrels moʒebnis)
- გველის ხვრელში გაძვრება (gvelis xvrelši gaʒvreba)
See also
[edit]References
[edit]- Čikobava, Arnold et al., editors (1950–1964), “ხვრელი”, in Kartuli enis ganmarṭebiti leksiḳoni [Explanatory Dictionary of the Georgian language] (in Georgian), Tbilisi: Academy Press
- Klimov, G. A. (1998) Etymological Dictionary of the Kartvelian Languages (Trends in linguistics. Documentation; 16), New York, Berlin: Mouton de Gruyter, page 338
- Fähnrich, Heinz (2007) Kartwelisches Etymologisches Wörterbuch [Kartvelian Etymological Dictionary] (Handbuch der Orientalistik; VIII.18) (in German), Leiden, Boston: Brill, page 711