ხახვი
Georgian
[edit]
Etymology
[edit]From Old Georgian ხახჳ (xaxwi). Together with Svan ხახუ̂ (xaxû) ultimately borrowed from Proto-Northeast Caucasian *χǝ̄wχV (“onion”); compare Bezhta хагъо (xağo) and Chechen хох (xox). Related to Ossetian хахуы (xax°y, “allium”).[1]
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]ხახვი • (xaxvi) (plural ხახვები)
Inflection
[edit]| Declension of ხახვი (see Georgian declension) | |||
|---|---|---|---|
| singular | plural | archaic plural | |
| nominative | ხახვი (xaxvi) | ხახვები (xaxvebi) | ხახვნი (xaxvni) |
| ergative | ხახვმა (xaxvma) | ხახვებმა (xaxvebma) | ხახვთ(ა) (xaxvt(a)) |
| dative | ხახვს(ა) (xaxvs(a)) | ხახვებს(ა) (xaxvebs(a)) | ხახვთ(ა) (xaxvt(a)) |
| genitive | ხახვის(ა) (xaxvis(a)) | ხახვების(ა) (xaxvebis(a)) | ხახვთ(ა) (xaxvt(a)) |
| instrumental | ხახვით(ა) (xaxvit(a)) | ხახვებით(ა) (xaxvebit(a)) | |
| adverbial | ხახვად(ა) (xaxvad(a)) | ხახვებად(ა) (xaxvebad(a)) | |
| vocative | ხახვო (xaxvo) | ხახვებო (xaxvebo) | ხახვნო (xaxvno) |
| Notes: archaic plurals might not exist. | |||
| Postpositional inflection of ხახვი (see Georgian postpositions) | ||
|---|---|---|
| postpositions taking the dative case | singular | plural |
| -ზე (-ze, “on”) | ხახვზე (xaxvze) | ხახვებზე (xaxvebze) |
| -თან (-tan, “near”) | ხახვთან (xaxvtan) | ხახვებთან (xaxvebtan) |
| -ში (-ši, “in”) | ხახვში (xaxvši) | ხახვებში (xaxvebši) |
| -ვით (-vit, “like”) | ხახვივით (xaxvivit) | ხახვებივით (xaxvebivit) |
| postpositions taking the genitive case | singular | plural |
| -თვის (-tvis, “for”) | ხახვისთვის (xaxvistvis) | ხახვებისთვის (xaxvebistvis) |
| -ებრ (-ebr, “like”) | ხახვისებრ (xaxvisebr) | ხახვებისებრ (xaxvebisebr) |
| -კენ (-ḳen, “towards”) | ხახვისკენ (xaxvisḳen) | ხახვებისკენ (xaxvebisḳen) |
| -გან (-gan, “from/of”) | ხახვისგან (xaxvisgan) | ხახვებისგან (xaxvebisgan) |
| -ადმი (-admi, “in relation to”) | ხახვისადმი (xaxvisadmi) | ხახვებისადმი (xaxvebisadmi) |
| postpositions taking the instrumental case | singular | plural |
| -დან (-dan, “from/since”) | ხახვიდან (xaxvidan) | ხახვებიდან (xaxvebidan) |
| -ურთ (-urt, “together with”) | ხახვითურთ (xaxviturt) | ხახვებითურთ (xaxvebiturt) |
| postpositions taking the adverbial case | singular | plural |
| -მდე (-mde, “up to”) | ხახვამდე (xaxvamde) | ხახვებამდე (xaxvebamde) |
Derived terms
[edit]- ზღვის ხახვი (zɣvis xaxvi)
- კლდის ხახვი (ḳldis xaxvi)
Descendants
[edit]References
[edit]- ^ Nikolaev, Sergei L., Starostin, Sergei A. (1994) “*χǝ̄wχV”, in A North Caucasian Etymological Dictionary[1], Moscow: Asterisk Publishers
Further reading
[edit]- Čikobava, Arnold et al., editors (1950–1964), “ხახვი”, in Kartuli enis ganmarṭebiti leksiḳoni [Explanatory Dictionary of the Georgian language] (in Georgian), Tbilisi: Academy Press
- Maq̇ašvili, Aleksandre (1961) “ხახვი”, in Boṭaniḳuri leksiḳoni [Botanical Dictionary][2], 2nd edition, Tbilisi: Sabč̣ota Sakartvelo
- Abulaʒe, Ilia (1973) “ხახვი”, in Ʒveli kartuli enis leksiḳoni (masalebi) [Dictionary of Old Georgian (Materials)][3] (in Georgian), Tbilisi: Metsniereba, page 561