ჭანჭური
Georgian
[edit]
Alternative forms
[edit]Etymology
[edit]Related to Laz ომბრი ჭაჭული (ombri ç̌aç̌uli), ომურ ჭანჭული (omur ç̌anç̌uli, “a cultivar of Prunus domestica”).[1][2] (This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]ჭანჭური • (č̣anč̣uri) (uncountable)
- a cultivar of plum (Prunus domestica) indigenous to Georgia with a small, juicy, slightly tart fruit
Inflection
[edit]| Declension of ჭანჭური (see Georgian declension) | |||
|---|---|---|---|
| singular | plural | archaic plural | |
| nominative | ჭანჭური (č̣anč̣uri) | ჭანჭურები (č̣anč̣urebi) | ჭანჭურნი (č̣anč̣urni) |
| ergative | ჭანჭურმა (č̣anč̣urma) | ჭანჭურებმა (č̣anč̣urebma) | ჭანჭურთ(ა) (č̣anč̣urt(a)) |
| dative | ჭანჭურს(ა) (č̣anč̣urs(a)) | ჭანჭურებს(ა) (č̣anč̣urebs(a)) | ჭანჭურთ(ა) (č̣anč̣urt(a)) |
| genitive | ჭანჭურის(ა) (č̣anč̣uris(a)) | ჭანჭურების(ა) (č̣anč̣urebis(a)) | ჭანჭურთ(ა) (č̣anč̣urt(a)) |
| instrumental | ჭანჭურით(ა) (č̣anč̣urit(a)) | ჭანჭურებით(ა) (č̣anč̣urebit(a)) | |
| adverbial | ჭანჭურად(ა) (č̣anč̣urad(a)) | ჭანჭურებად(ა) (č̣anč̣urebad(a)) | |
| vocative | ჭანჭურო (č̣anč̣uro) | ჭანჭურებო (č̣anč̣urebo) | ჭანჭურნო (č̣anč̣urno) |
| Notes: archaic plurals might not exist. | |||
| Postpositional inflection of ჭანჭური (see Georgian postpositions) | ||
|---|---|---|
| postpositions taking the dative case | singular | plural |
| -ზე (-ze, “on”) | ჭანჭურზე (č̣anč̣urze) | ჭანჭურებზე (č̣anč̣urebze) |
| -თან (-tan, “near”) | ჭანჭურთან (č̣anč̣urtan) | ჭანჭურებთან (č̣anč̣urebtan) |
| -ში (-ši, “in”) | ჭანჭურში (č̣anč̣urši) | ჭანჭურებში (č̣anč̣urebši) |
| -ვით (-vit, “like”) | ჭანჭურივით (č̣anč̣urivit) | ჭანჭურებივით (č̣anč̣urebivit) |
| postpositions taking the genitive case | singular | plural |
| -თვის (-tvis, “for”) | ჭანჭურისთვის (č̣anč̣uristvis) | ჭანჭურებისთვის (č̣anč̣urebistvis) |
| -ებრ (-ebr, “like”) | ჭანჭურისებრ (č̣anč̣urisebr) | ჭანჭურებისებრ (č̣anč̣urebisebr) |
| -კენ (-ḳen, “towards”) | ჭანჭურისკენ (č̣anč̣urisḳen) | ჭანჭურებისკენ (č̣anč̣urebisḳen) |
| -გან (-gan, “from/of”) | ჭანჭურისგან (č̣anč̣urisgan) | ჭანჭურებისგან (č̣anč̣urebisgan) |
| -ადმი (-admi, “in relation to”) | ჭანჭურისადმი (č̣anč̣urisadmi) | ჭანჭურებისადმი (č̣anč̣urebisadmi) |
| postpositions taking the instrumental case | singular | plural |
| -დან (-dan, “from/since”) | ჭანჭურიდან (č̣anč̣uridan) | ჭანჭურებიდან (č̣anč̣urebidan) |
| -ურთ (-urt, “together with”) | ჭანჭურითურთ (č̣anč̣uriturt) | ჭანჭურებითურთ (č̣anč̣urebiturt) |
| postpositions taking the adverbial case | singular | plural |
| -მდე (-mde, “up to”) | ჭანჭურამდე (č̣anč̣uramde) | ჭანჭურებამდე (č̣anč̣urebamde) |
Descendants
[edit]- → Armenian: ճանճուռ (čančuṙ), ճանճուլ (čančul), ճանջուլ (čanǰul)
- → Azerbaijani: cancur, cancul[3]
- → Bats: ჭაჼჭურ (č̣ãč̣ur)
- → Svan: ჭანჭურ (č̣anč̣ur)
- → Turkish: cancur, çançur, cancol
- → Avar: чӏанчӏур (čʼančʼur)[3]
- → Khvarshi: чӏанчӏул (č’anč’ul)[3]
- → Botlikh: чӏанчӏур (čʼančʼur)[3]
- → Godoberi: чӏанчӏур[3]
- → Chamalal: чӏанчӏур (čʼančʼur), чӏанчӏар (čʼančʼar)[3]
- → Andi: чӏимчӏур (čʼimčʼur)[3]
- → Russian: чанчу́ри (čančúri)
References
[edit]- ^ Aleksiva, Irfan Çağatay (2020) “q̇omuri”, in Dictionary of Laz Plant Names (LINCOM Scientific Dictionaries; 3), München: LINCOM GmbH, page 42
- ^ Tandilava, Ali (2013) “ჭაჭული”, in Merab Čuxua, Natela Kutelia, Lile Tandilava, Lali Ezugbaia, editors, Lazuri leksiḳoni [Laz Dictionary][1], online version prepared by Levan Vašaḳiʒe, Tbilisi
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 Халилов, М. Ш. (2004) Грузинско-дагестанские языковые контакты [Georgian–Daghestanian linguistic contacts] (in Russian), Moscow: Nauka, pages 231–232
Further reading
[edit]- Čikobava, Arnold et al., editors (1950–1964), “ჭანჭური”, in Kartuli enis ganmarṭebiti leksiḳoni [Explanatory Dictionary of the Georgian language] (in Georgian), Tbilisi: Academy Press
- Rayfield, Donald, editor (2006), “ჭანჭური”, in A Comprehensive Georgian–English Dictionary[2], London: Garnett Press
- Ɣlonṭi, Aleksandre (1975) “ჭიანჭური”, in Kartul ḳilo-tkmata siṭq̇vis ḳona [Dictionary of dialectal Georgian words][3] (in Georgian), volume II, Tbilisi: Academy Press, page 338b