სხვენი
Georgian
[edit]Etymology
[edit]From Old Georgian სჴუენი (squeni), from Proto-Georgian-Zan *sxwan-. Cognate with Mingrelian ცხუ (cxu), Laz ო-ცხონ-ე (o-ʒxon-e), ო-ნცხონ-ე (o-nʒxon-e).
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]სხვენი • (sxveni) (plural სხვენები)
Inflection
[edit]| Declension of სხვენი (see Georgian declension) | |||
|---|---|---|---|
| singular | plural | archaic plural | |
| nominative | სხვენი (sxveni) | სხვენები (sxvenebi) | სხვენნი (sxvenni) |
| ergative | სხვენმა (sxvenma) | სხვენებმა (sxvenebma) | სხვენთ(ა) (sxvent(a)) |
| dative | სხვენს(ა) (sxvens(a)) | სხვენებს(ა) (sxvenebs(a)) | სხვენთ(ა) (sxvent(a)) |
| genitive | სხვენის(ა) (sxvenis(a)) | სხვენების(ა) (sxvenebis(a)) | სხვენთ(ა) (sxvent(a)) |
| instrumental | სხვენით(ა) (sxvenit(a)) | სხვენებით(ა) (sxvenebit(a)) | |
| adverbial | სხვენად(ა) (sxvenad(a)) | სხვენებად(ა) (sxvenebad(a)) | |
| vocative | სხვენო (sxveno) | სხვენებო (sxvenebo) | სხვენნო (sxvenno) |
| Notes: archaic plurals might not exist. | |||
| Postpositional inflection of სხვენი (see Georgian postpositions) | ||
|---|---|---|
| postpositions taking the dative case | singular | plural |
| -ზე (-ze, “on”) | სხვენზე (sxvenze) | სხვენებზე (sxvenebze) |
| -თან (-tan, “near”) | სხვენთან (sxventan) | სხვენებთან (sxvenebtan) |
| -ში (-ši, “in”) | სხვენში (sxvenši) | სხვენებში (sxvenebši) |
| -ვით (-vit, “like”) | სხვენივით (sxvenivit) | სხვენებივით (sxvenebivit) |
| postpositions taking the genitive case | singular | plural |
| -თვის (-tvis, “for”) | სხვენისთვის (sxvenistvis) | სხვენებისთვის (sxvenebistvis) |
| -ებრ (-ebr, “like”) | სხვენისებრ (sxvenisebr) | სხვენებისებრ (sxvenebisebr) |
| -კენ (-ḳen, “towards”) | სხვენისკენ (sxvenisḳen) | სხვენებისკენ (sxvenebisḳen) |
| -გან (-gan, “from/of”) | სხვენისგან (sxvenisgan) | სხვენებისგან (sxvenebisgan) |
| -ადმი (-admi, “in relation to”) | სხვენისადმი (sxvenisadmi) | სხვენებისადმი (sxvenebisadmi) |
| postpositions taking the instrumental case | singular | plural |
| -დან (-dan, “from/since”) | სხვენიდან (sxvenidan) | სხვენებიდან (sxvenebidan) |
| -ურთ (-urt, “together with”) | სხვენითურთ (sxveniturt) | სხვენებითურთ (sxvenebiturt) |
| postpositions taking the adverbial case | singular | plural |
| -მდე (-mde, “up to”) | სხვენამდე (sxvenamde) | სხვენებამდე (sxvenebamde) |
Descendants
[edit]- → Armenian: ցխին-ք (cʻxin-kʻ) (via a Zan language)
- → Avar: цухан (cuxan)
- → Bats: ზღვენ (zɣven)
- → Bezhta: цухани (cuxani)
- → Hinukh: цухани (cuxani), цехдени (cexdeni)
- → Hunzib: чухени (čuxeni), сухени (suxeni)
- → Mingrelian: ცხვენი (cxveni), ცხვინი (cxvini), ცხვენდი (cxvendi), ცხვინდი (cxvindi), ცხვინჯი (cxvinǯi)
- → Tsez: цехден (cexden)
References
[edit]- Abulaʒe, Ilia (1973) “სხვენი”, in Ʒveli kartuli enis leksiḳoni (masalebi) [Dictionary of Old Georgian (Materials)][1] (in Georgian), Tbilisi: Metsniereba, page 409
- Абуладзе, И. В. (1967) “Несколько общих слов в древнегрузинском и древнеармянском языках [Some Common Words in Classical Georgian and Classical Armenian]”, in Patma-banasirakan handes [Historical-Philological Journal][2] (in Russian), numbers 2–3, pages 316–317
- Fähnrich, Heinz, Sardshweladse, Surab (1995) Etymologisches Wörterbuch der Kartwel-Sprachen (Handbuch der Orientalistik; I.29) (in German), Leiden, New York, Köln: Brill, page 307
- Fähnrich, Heinz (2007) Kartwelisches Etymologisches Wörterbuch [Kartvelian Etymological Dictionary] (Handbuch der Orientalistik; VIII.18) (in German), Leiden, Boston: Brill, page 375
- Klimov, G. A. (1964) Этимологический словарь картвельских языков [Etymological Dictionary of the Kartvelian Languages] (in Russian), Moscow: Academy Press, page 167
- Klimov, G. A. (1994) Древнейшие индоевропеизмы картвельских языков [The Oldest Indo-Europeanisms in Kartvelian Languages] (in Russian), Moscow: Nasledie, →ISBN, pages 192–193
- Klimov, G. A. (1998) Etymological Dictionary of the Kartvelian Languages (Trends in linguistics. Documentation; 16), New York, Berlin: Mouton de Gruyter, pages 171–172
- Schmidt, Karl Horst (1962) Studien zur Rekonstruktion des Lautstandes der südkaukasischen Grundsprache (Abhandlungen für die Kunde des Morgenlandes; XXXIV, 3)[3] (in German), Wiesbaden: Franz Steiner Verlag, page 133
- Халилов, М. Ш. (2004) Грузинско-дагестанские языковые контакты [Georgian–Daghestanian linguistic contacts] (in Russian), Moscow: Nauka, page 91